Page 2 - Yidishe Tzeit - אידישע צייט
P. 2
קינדער-זכרונות פון בוכארא
דער ביליאנער ר' לוי לבייב נ"י
דערציילט איבער זיינע קינדער יארן
ר' לוי'ס פאטער ,ר' אבנר איז געבוירן אין כוחות? די קינדער פון ארימע משפּחות ,קינדער יתומים מיט א צייט צוריק ,ביים אפּצייכענען זיין '60סטן
סאמארקאנד ,צו זיין פאטער ר' זבולון ,וועלכער איז וועלכע האבן באקומען א חינוך ביי די חסידים .זיי געבורטסטאג ,האט דער ביליאנער און פילאנטראפּ ר'
געווען א מלמד תינוקת .אין עלטער פון לוי לבייב נ"י גענומען א קורצע וויילע אורלויב פון
20יאר האט ר' אבנר חתונה געהאט האבן געהאט דעם כח דורכצוגיין זיינע ריזיגע ביזנעס אונטערנעמונגען ,און זיך
מיט זיין פרוי ,חנה בת ר' מני נקטלוב שווערע אויספארשונגען און נישט אוועקגעזעצט דערציילן איבער דאס אידישע לעבן אין
ז"ל .אין תשי"ב ,ווען די רוסן האבן פאר'מסר'ן אנדערע אידן ,און
אנגעהויבן די מאסן-ארעסטן פון אפּגעשיקט צו ווערן קיין סיביר און בוכארא און ווי נאענט דאס איז אים צום הארצן.
רעליגיעזע אידן אין סאמארקאנד ,איז פארבלייבן ערליכע אידן. זיצענדיג מיט א צאל ליובאוויטשער עסקנים ,אין די
די לבייב משפּחה -וואס איז שוין "ווען עס זענען דורכגעלאפן הויפּטקווארטיר פון זיין דיאמאנטן ביזנעס אין תל
לאנג פארדעכטיגט געווארן אין אביב ,האט ר' לוי דערציילט איבער זיין טאטן ר' אבנר
אונטערערדישע אידישע פּעולות - יארן ,און איך האב אנגעהויבן טאן ז"ל ,און דער זיידע ר' זבולון ז"ל -וועמען ער האט
אנטלאפן פון סאמארקאנד קיין פאר דעם אידישן חינוך אינעם באצייכנט אלס "אן אמת'ער צדיק" .ער האט גערעדט
סאוויעטן-פארבאנד ,אין פארשידענע איבער דעם ליובאוויטשער חסיד רבי שלמה לייב
טאשקינד. צייטן און תקופות ,איז דער דמות פון אליעזרוב זצ"ל ,וועלכער האט שטארק אויפגעטאן
מיין טאטע עליו השלום געשטאנען צווישן דעם בוכארישן יוגנט און וועמען ער דאנקט
"מיין טאטע זעלבסט איז פאר מיינע אויגן .א איד וואס א דאנק פאר'ן ראטעווען זיין אייגענע משפּחה אין א
געווען א תלמיד פון רבי חזקי' זיינע פארבינדונגען מיט חסידים ,און
קייקוב זצ"ל ,איינער פון די צוליב דעם פאקט אז זיין טאטע האט רוחניות'דיגן זין.
תלמידים פון הרב אליעזרוב. געלערנט ביי הרב אליעזרוב ,האט ער "ווען הרב אליעזרוב איז געקומען קיין סאמארקאנד,
שפּעטער איז ר' יחזקי' געווען דער רב פון סאמארקאנד, אונז ערצויגן צו א אידישן לעבן ,צו אן איז מיין זיידע געווען א קליין קינד .עטליכע יאר
אמת'דיגן לעבן ,אז געלט איז בלויז א מיטל צו קענען שפּעטער איז געווען די קאמוניסטישע רעוואלוציע ,און
אין די גרויסע שוהל אין די אלטע שטאט. העלפן ,צו קענען שטיצן אידן און אידישקייט. כדי צו לערנען תורה און פירן א אידיש לעבן האט זיך
פארלאנגט מסירת נפש .ווער האט איבערצייגט אזעלכע
איינער דערמאנט ,אז ווען דער חסיד ר' שלום *
ווילענקין און זיין משפּחה זענען געקומען וואוינען קיין קינדער פון מוסדות ״אור אבנר״ באעהרן ר׳ לוי נ״י
טאשקענט ,האבן זיי זיך געפּלאגט צו טרעפן א דירה, הנחת אבן הפּנה פון איינס פון די ״אור אבנר״ מוסדות
און ווען ר' אבנר האט געהערט אז אזא טייערער איד ווי
ר' שלום דארף א דירה ,האט ער באלד באשטימט 3,000
רובל פאר דעם צוועק ,און מען האט געשאפן און
איינגערישט א דירה.
ווען ר' שלום האט געוואלט אומקערן פאר ר' אבנר
דאס געלט ,האט ער נישט בלויז דאס צוריקגעוויזן ,נאר
ער האט זיך אפילו געזארגט אז ר' שלום זאל ארבייטן
אין א פאבריק וואס איז געווען אונטער זיין
פארוואלטשאפט ,און ער האט אים געזאגט אז יעדן
טאג ,אין די נאכמיטאג שעה'ן ,איז ער פריי פון די
ארבייט אויף א שעה-צוויי און אין די דאזיגע צייט בעט
ער אים ,אז ער זאל לערנען מיט זיין זון לוי.
"דאס מסירת נפש פון מיין טאטן לכל דבר
אידישע צייט< 4
וישלח תשע"ח
דער ביליאנער ר' לוי לבייב נ"י
דערציילט איבער זיינע קינדער יארן
ר' לוי'ס פאטער ,ר' אבנר איז געבוירן אין כוחות? די קינדער פון ארימע משפּחות ,קינדער יתומים מיט א צייט צוריק ,ביים אפּצייכענען זיין '60סטן
סאמארקאנד ,צו זיין פאטער ר' זבולון ,וועלכער איז וועלכע האבן באקומען א חינוך ביי די חסידים .זיי געבורטסטאג ,האט דער ביליאנער און פילאנטראפּ ר'
געווען א מלמד תינוקת .אין עלטער פון לוי לבייב נ"י גענומען א קורצע וויילע אורלויב פון
20יאר האט ר' אבנר חתונה געהאט האבן געהאט דעם כח דורכצוגיין זיינע ריזיגע ביזנעס אונטערנעמונגען ,און זיך
מיט זיין פרוי ,חנה בת ר' מני נקטלוב שווערע אויספארשונגען און נישט אוועקגעזעצט דערציילן איבער דאס אידישע לעבן אין
ז"ל .אין תשי"ב ,ווען די רוסן האבן פאר'מסר'ן אנדערע אידן ,און
אנגעהויבן די מאסן-ארעסטן פון אפּגעשיקט צו ווערן קיין סיביר און בוכארא און ווי נאענט דאס איז אים צום הארצן.
רעליגיעזע אידן אין סאמארקאנד ,איז פארבלייבן ערליכע אידן. זיצענדיג מיט א צאל ליובאוויטשער עסקנים ,אין די
די לבייב משפּחה -וואס איז שוין "ווען עס זענען דורכגעלאפן הויפּטקווארטיר פון זיין דיאמאנטן ביזנעס אין תל
לאנג פארדעכטיגט געווארן אין אביב ,האט ר' לוי דערציילט איבער זיין טאטן ר' אבנר
אונטערערדישע אידישע פּעולות - יארן ,און איך האב אנגעהויבן טאן ז"ל ,און דער זיידע ר' זבולון ז"ל -וועמען ער האט
אנטלאפן פון סאמארקאנד קיין פאר דעם אידישן חינוך אינעם באצייכנט אלס "אן אמת'ער צדיק" .ער האט גערעדט
סאוויעטן-פארבאנד ,אין פארשידענע איבער דעם ליובאוויטשער חסיד רבי שלמה לייב
טאשקינד. צייטן און תקופות ,איז דער דמות פון אליעזרוב זצ"ל ,וועלכער האט שטארק אויפגעטאן
מיין טאטע עליו השלום געשטאנען צווישן דעם בוכארישן יוגנט און וועמען ער דאנקט
"מיין טאטע זעלבסט איז פאר מיינע אויגן .א איד וואס א דאנק פאר'ן ראטעווען זיין אייגענע משפּחה אין א
געווען א תלמיד פון רבי חזקי' זיינע פארבינדונגען מיט חסידים ,און
קייקוב זצ"ל ,איינער פון די צוליב דעם פאקט אז זיין טאטע האט רוחניות'דיגן זין.
תלמידים פון הרב אליעזרוב. געלערנט ביי הרב אליעזרוב ,האט ער "ווען הרב אליעזרוב איז געקומען קיין סאמארקאנד,
שפּעטער איז ר' יחזקי' געווען דער רב פון סאמארקאנד, אונז ערצויגן צו א אידישן לעבן ,צו אן איז מיין זיידע געווען א קליין קינד .עטליכע יאר
אמת'דיגן לעבן ,אז געלט איז בלויז א מיטל צו קענען שפּעטער איז געווען די קאמוניסטישע רעוואלוציע ,און
אין די גרויסע שוהל אין די אלטע שטאט. העלפן ,צו קענען שטיצן אידן און אידישקייט. כדי צו לערנען תורה און פירן א אידיש לעבן האט זיך
פארלאנגט מסירת נפש .ווער האט איבערצייגט אזעלכע
איינער דערמאנט ,אז ווען דער חסיד ר' שלום *
ווילענקין און זיין משפּחה זענען געקומען וואוינען קיין קינדער פון מוסדות ״אור אבנר״ באעהרן ר׳ לוי נ״י
טאשקענט ,האבן זיי זיך געפּלאגט צו טרעפן א דירה, הנחת אבן הפּנה פון איינס פון די ״אור אבנר״ מוסדות
און ווען ר' אבנר האט געהערט אז אזא טייערער איד ווי
ר' שלום דארף א דירה ,האט ער באלד באשטימט 3,000
רובל פאר דעם צוועק ,און מען האט געשאפן און
איינגערישט א דירה.
ווען ר' שלום האט געוואלט אומקערן פאר ר' אבנר
דאס געלט ,האט ער נישט בלויז דאס צוריקגעוויזן ,נאר
ער האט זיך אפילו געזארגט אז ר' שלום זאל ארבייטן
אין א פאבריק וואס איז געווען אונטער זיין
פארוואלטשאפט ,און ער האט אים געזאגט אז יעדן
טאג ,אין די נאכמיטאג שעה'ן ,איז ער פריי פון די
ארבייט אויף א שעה-צוויי און אין די דאזיגע צייט בעט
ער אים ,אז ער זאל לערנען מיט זיין זון לוי.
"דאס מסירת נפש פון מיין טאטן לכל דבר
אידישע צייט< 4
וישלח תשע"ח
