Page 14 - Yidishe Tzeit - אידישע צייט

:Ȳ´Æ³ É´»¸³Æ

v}mludltdx sxd} pdim ~m|{ smd |drldug ~itl{ ~iem}mh mgmrp~
jo|r qvtmd }gik vztdf d six ~ioj smmd nmj svpgtdh sid uvriu

~iem}mh mte uimf ~|mjfr pd|}m m|ike ~pzhp yivmi h|jv

ÁÊĺ»»Ê³Ê²Æ Á·² Á»»´Â² ÁÄÂÄÉ ·È ÁµÂ²Æ ² º»»Ê´ ´»µÂÄºË Á³²¶ ¾²¸'À ¸² ¿»¹À·À ¹»¾ÈÀ ¶"³ ÁÄÀ º²¶ ¿»µ»Ã¹ ÊÄʲÀº²Ã ¼²··º»À ¿ÄÂÄƲ¾Ê²Æ - .¾²·» Ì»ÊÉ
¶"³ ´»µÂÄ´¾²Æ½²Â ,Ì·¾·ÄÆ Ä´»¾»»¶ »µ º»À ÄÉʲºË ÁÄÀ º´²ÀÊ²Æ ¼»·² »·· ,º²É²··µ² ÁµÄ» Êĺ¾Ä´ ĺÀ»ºË²³ »µ ÁÉ»Ë ·È ÁÄ··Ä´ ¶·²Â ·Ì»³³ ¸»² º"¾ÄĶ »¹»· 'ÊÆ º½²Â
»µ Á³²¶ ¿»Ì³´À »µ »»³ ¶¹¾È¶ Äû·Ê´ ² Á·² ÄÊÄ··Ë Ê²Æ ¿»ÊËÉ Ä¾²´Ä¾ ²"º»¾Ë ʲÀº²ÃÀ É"¶´¶ ÁÊÀ Á·Æ ˵·É
¿Ä»² Á´Â»ÊÆËĴ»»Ê² µÄ·¶ »ÂÉÃÄ· »Â³Ê ÁÄÀ º²¶ »·¸² Á·² ÃÄûÄÉ ÄºÊ»È»¾ÆÀ²É .˵·¹ É·¸»¹ µÀÄÀ ľĻÈÄÆà ² ÁÄÀ·ÉĴʲÆ
Á·² ÁÄÂÄÆÄ Á·Æ ºÉÄ»²ÊÆ ÁÄ··»Ã²À ÁÄ··Äº²Ê·Èû·Ê² Á¸»··²³ ¶"³ Á»·Ë ÁÄÂĸ Ľ¾Ä·· µÄ·¶ »Â³Ê ij·Ë¹ »µ »µ Ê²Æ ³·º¶ Ìʽ¶ Á´»»È·Èû·Ê² ¶ÊÉ·¶·
Á»»Ê² º·È òµ ¿»½Ê³²· ¿»Ê·¹³ Ä´»¾²ÈÀ·² É"¶´¶ ÁÊÀ ¼Ê·µ Áʲ··Ä´ º¾ÄºËÄ´ ¼»¸ Á³²¶ Ľ¾Ä·· µÀ¹ »Ê·¹³ ij·Ë¹
.ÃÄûƲ ÄË»ÊÆ 3 »µ Áº¾²¶Æ»·² Ä´»¸»Ê »µ Á·Æ Ç·¹ ,Ì·²È·¶ Ä´»¸»Ê Á»² ÊÀËÀ¶ ¾Ä Á»»»ºË ·È ²"º»¾Ë ʲÀº²ÃÀ ÄÂÄƲ¾Ê²Æ »µ ¼ËÀ³ º´ÂÄʺËĴ²
Á¸»»¾·Èû·² Å»·² ¿»»·³Ë Á·»µÆ Å»·² ÁºÃ²É »Â·»È¶ ɾÀij '¶¾ ¶À¹¾À »µ Áº¾²¶·È² ÄË»ºÃ²ºÂ²Æ Ä´»¸»Ê ÁƲËÄ´ Á·² ¿»Ëµ¹
ydogv yd`hxhc hbhmky bmf hwdf` Á»»É ÁÄÀ·É²³ ºË»Â Á³²¶ ò·· »µ ¸»² Áʲ» »µ ¼ËÀ³ »·· ,ÁºÂ²ÊÆ Ä¾² Å»·² »µ º¾ÄµÂ²¶Ä´Â»»² ¼»¸ º»ÀÊĵ Á·² ¿»À·½Ã
wd`hu nuo_a n
ghm n_ ihe nphkx ÁÄÂĸ Á·² Ê·ºÆ/»·¹»µ Á¾²´Ä¾ »µ Á»² ˵·¹ ÄȲ´ ² Á·Æ Ì·½¸ Ä´»µ¾²··Ä´
ºÊĺ²¾ÆÊ²Æ ²» Ì·¾·ÄÆ ÄÊÄÊÄÀ Áʲ··Ä´ Á·ºÄ´ Á»·Ë .É"¶Ê² Êij»² ÃÄûƲ Ç·Ä»· ¶Ê¸Ä ¸½ÊÀ 4
»Ê·¹³ »µ ¼Ê·µ º»ÊË ÄÊĵ·¸²³ ² Á»² ÇĸĴ Áº»À Áʲ··Ä´ Á·Æ ,µÄ·¶ »Â³Ê »µ ¼Ê·µ
Á² ¸»»··´Â·» Á·Æ Á»·Ë ÁÊÄ·· Ľ¾Ä·· µÀ¹ »·· ,(.´.µ.² ¿»ºÀÌËÀ) ÄÊÄÂÄ¾É Á·² ÄÊÄÃÄÊ´ tdqhd cweq ejwmc
Ä´»µ'ÌÀ² Á·Æ ÊÄ»»Æ Ä´»¾»»¶ ² º»À ¼Â¹Ì »µ ¿ÄºÀ ºÊÄ·· ¼»·² Á·² Ã'ĻȲʺòÀĵ
ÄÊÄ»»¸ Á·² ̷·»È Á´Äɲ ¶Ë·µÉµ Ì·²ÂÉ ºÊ»¸Ä²´Ê² '¸½ÊÀ' Ì·Ê»¸´ »»³ Ã'´Â»ºÄÉ»Æ Á»² ûƲ Ç·Ä»· ¶Ê¸Ä ¸½ÊÀ Êĵ
Á³²¶ ¿»Ê·¹³ »µ »·· ,ÊÄÆľ˽²Â Ê²Æ ¿»Ã·Â»½ ľĻÈÄÆà »¾·¾»¹ ,»³½·Ë »º·º»¹ Á·Æ ʲ» 5 º»À Áʲ··Ä´ ºÄµÂ»Ê´Ä´ ¸»² ¿»¾Ë·Ê»
¶ËÀ ¾²·»· É"¶Æó ¿»Ê·Ä»Ë Ä´»µ'Ì·Ä»³É ºÊ»ÀʲÆ»² Áº¾²¶ ·È ´Â·½²··Æ»·² ,÷»´¶ ÌÊ»¸´ ,˵·É Ì³Ë Á'º»À Ì»µÊ¹¶ ¶µÄ¶ ̾¶Â¶ »µ ¼Ê·µ ɻʷÈ
»½½·Ì³ ÌʲÆ̾· ¿Ë¾ Áʻ²»ÈÉÂ·Æ Ä½¾Ä·· Á·² Á¾²ºÄµ »µ Êij»² Ê·³»È ¿Äµ ¹·Ê³· ¿Ë´³ É·¸»¹ ,¼²Â Á·² º»»¾Ä´Â·» Á·² ¿»Ê·¹³ ÁÄ··Äº²Ê·ÈƲ ¾»È
,̷»¹³ Á·Æ ʵà ľĻÈÄÆà ² º»À Ì·³»Ë»¶ »µ Á·Æ ³ÈÀ¶ ÊÀ·¹ »µ Êij»² ÁĴ·¾É»··ºÂ²
ÁÊÀ Ë"Ä ¶ËÀ Á·Ê½¸ ÌÆ·É ÄºÀ»Ê²³ »µ Á·² ¼Ê·È¶ Ìij Á·² ,¶Ê»¸´ ÄÊĺ»³ ¿·ÃÊ»Æ ,²Â·ÊºÂ Ë·µÉ¶ µÃ·À Á'Ê²Æ .µÀ˶ ²³È ¿Ä»² Á¾²Æ»»Ê² Á·Æ
¿Äµ Á»»¸ ·È ɸ¹À Ä"»¸ ¶ËÀ ¼Ê³¶ É"¶»³Ê ¾·É º»À ÁÄÀ·Éû·Ê² Á·² ÁÄÀÄÊ·ºË·ÈÆ»·² Á·Æ ´Â·¾ÄºË Äʲ¾É »µ ¶²·¾À· ¾³Ì ¾³É Á³²¶ Ì»µÊ¹¶ ¶µÄ¶ ̾¶Â¶ »Ë²Ê »µ
Äû·Ê´ ÁÆ²Ë ¿»Ê·¹³ »µ »·· Ê·¶º¶ ¼·Â»¹ ¸»² ò·· Ãľ² Êij»² ¿»µ»Ã¹ ÊÄʲÀº²Ã ²¸² ·È ºÀ·É ÃÄ ÁÄ·· ¸² ÁIJºËʲÆ
¾Ä ¿»Ë·µÉ¶ Ì·µÃ·À »µ Ê²Æ Ê²» ² ¿»À·½Ã .¶Ê»¸´ »µ Á´Äɲ ÅÀ²É Á·² ¶²¹À ĵÂĽ»»Ê´º»»·· Äû·Ê´ ,̷·»È ·È Ä´·Â »µ ÁÄÂÄÆÄ »·· ºÉÄ»²ÊÆ Äº´»»··Èʲƺ»»Ê³
¶Â¶Â ºË»Â ÁÄÂĸ Ľ¾Ä·· ˵·É¶ Ìʶº Ìʶº ¾Ä ¿»Ë·µÉ¶ Ì·µÃ·À »µ Ê²Æ Ì·¾·ÄÆ ÃÄ ¸² Á·² Áº¾²¶Ã»·² Á·² Ç·Ä»· ¶Ê¸Ä ¸½ÊÀ
nwqghhw`w_s edm
m ¿·Ë Á»»É Á² Áº¾²¶Â² ÁÄÂÄÉ Êĺ»»·· ¾²¸
.¾³¸»² Á¹¾ËÀ ydkdqB qahkhhc hb .Ì·¾·ÄÆ Ä´»¾»»¶ ¼²Â Á·² ¼²Â Á·² ,˵·É¶ »µ ÃÄʵ² Ä´»º½»Ê »µ ¸»² ,º¾²¶Æ²
¼»·² ¿»Ê·¹³ ij·Ë¹ »µ µÂ»È² ¼»¸ Á³²¶ åÉÄ··² ¸»² Ç·Ä»· ¶Ê¸Ä ¸½ÊÀ »µ ʳµ ¾½¾ ¿»ÈÊÀ ¿»ÂÉÃÄ Ä´»ÊÄ»´Â²¾
ÁÄ·· ¶½ÊÄÀ Ä´»¾»»¶ »µ Á»² Áò¾ËĴ² »µ ·È Áº»»¸ ľ² Á·Æ ÁÆ·Ê Ã'ž»¶ »µ -Áʲ» Á·Æ Á»·Ë »µ ¼Ê·µ Áʲ··Ä´ º¾ÄºËÄ´ ¼»Ì·À·¹ ÌÊÀËÀ µÄ· »Â³Ê »µ ¶Ë·µÉ³Ë
Ì·³»Ë»¶ »µ»À¾Ì µÀ¹ »Ê·¹³ »µ ÁË»··È ,ºÊÄÉÊĺËÊ²Æ ´»½²Æ¾»Æ ¼»¸ º²¶ ûƲ Áʲ» ľ² Á³²¶ Ľ¾Ä·· ¿»ÂÉÃÄ ÄÂÄʲÆÊÄ Á¾²¸ »»¸ ʲÀº²Ãµ ³¾ ³º» ¾¶Éµ ¿»¾Ë·Ê»
² ´Â²´ Á»² Áʲ··Ä´ º¸²¾Ä´ ¸»² ̷ºɶ ºÄºË ľ² Á·Æ ÁÄÀ·É Á³»·¶Ä´Â² º²¶'À ÁƾĶ·Èû·Ê² Á»ÂÄ ¿Äµ Á»² ÁÄ··Ä´ É÷Ä
ÄÊÄÃÄÊ´ Á³»»Êº·ÈÆ»·² Á»»ÆÀ²É ľĻÈÄÆà Á³²¶ ¸½ÊÀ¶ »ÂÉÃÄ »µ ˸² ,µÂ²¾ Á'Êij»² ,Êĺ»¾»À »µ Á·Æ ÁÄ··Äº²Ê ¼»¸ ¾²ÊË» »Ê·¹³ .¾·Ä ÁÄÊÄ··Ë ¿Äµ ¼»¸ Å»·² ÁÄÀÄÂ
Á»³ »µ ¼ËÀ³ ¿»Ê·¹³ »µ ÁË»··È ¿»À·½Ã ºË»Â º·ËÆ ÁÄÉ'À ¸² ³ÈÀ ² Á»² ÁĸÊĵ ¼»¸ º¾ÄºËĴû·Ê² ¼»¸ º²¶ Áʲ» »µ ¼ËÀ³ Á·² É"¶´¶ ÁÊÀ Á·Æ ˵·É¶ ̲»ÊÉ »"ÆÄ
»µ Á»² ´Äº-¶½·Â¹ »µ Á·² ´Äº ¿»ÂÀ¸¶ »³Ê Êĵ ,º»»³Ê² ÄÊÄ··Ë »µ ÁÄÀ·É½²Â þ² ÁÄ»µ ·È ¶Ê¸Ä ¸½ÊÀ Á'½Ê·µ Ì·¾·ÄÆ »µ ³ÈÀ ÄÊĺ»³ »µ ò·· ²"º»¾Ë ʲÀº²ÃÀ
»Ì³ »µ Á»² º¾Ä´ Á¾À²¸ ·È Áº»»È Ä´»º»»¸ »Â³Ê »µ ºÊĵ²ÆÄ´Æ»·² Á²µ º²¶ ²"º»¾Ë ʲ» Á'½Ê·µ Ì·¾·ÄÆ Ä¾² Ê²Æ ÊĺÂÄÈ Ã·»´¶ ÌÊ»¸´ Á'º»À ºÊƳ· É"¶Ê² Á»²
Ç·Ä»· ¶Ê¸Ä ¸½ÊÀ Ä´»¾»»¶ »µ ̳·º¾ ¿»ËʵÀ ĺ»»Ê³ ² º»À ÁÄÀ·É·Èû·Ê² µÄ·¶ »ÂÉÃÄ· Ãľ² Êij»² Ê·³»È ¿Äµ ÁƾĶ·Èû·Ê² ÁÄÀ·ÂÄ´ ÁÄÀ º²¶ ,º´»º·¾³ Á·² º´²º»»··
¶"³ Á·² ,ÁÄʳ Á·² û»¾Æ ² º»À É"¶Ê² Á»² Ä´»º·Â »µ ÁÆ²Ë ·È Ê·³»È ¿»»³ Á»»ÆÀ²É »µ Áº¾²¶·Èû·² ¾·Ä ÄÊÄ··Ë ¿Äµ ¼»¸ Å»·²
.÷»´¶ É·¹ ¿Äµ Ä´·Â ¸»² ò·· Á·Æ ÄÈ»ºË ĺ»»Ê³ »µ ɲµ² ò·· ,ûƲ
(45 ãääá îäàÛ ÝëàñíáóÛï) åÆ»·² ¸½ÊÀ »µ º²¶ Áʲ» »µ ¼ËÀ³
Á·² Áº²É²··µ² ĺ¾²È²³ ÄÂÄ´»»² ÁÄÀ·ÂÄ´

²"º»¾Ë ʲÀº²ÃÀ É"¶´¶ ÁÊÀ É"½À ˵·É »ÆÊË ¹»Ë ¼·ÌÀ

gkqqc hfhd
b - cwvdcd vdehf bmqmc ku_

w_mg_pb ydogv yd`hxhc hbhmky hb w_s xbdv ydw`b qhmxm eh_ _ghkx h`w wqw_mg_p i_e wqb du ndg wq`_ ,lqb wq`h_ i_p_ nbqw nqoqv p_dd _b
p ,pdha naqdd cmfkm hb...
toqgphevq qahbwqghhdd hb w_s pqmdp qwqpqwa gkqm_eqa n`_c qjkqdd duh k_dh yhwv nh_ nh_ nqmqk`_ws hb ghm phd_ ihe nqv pq wqdd ,i_e hb du nqdg hhe p_dd tdqhd cweq ejwm hb gdg
nqoqe hhe nqowqk hhe p_dd lhwdf` e_ hde_ yd_hum hb eh_ khhddwqbeh` ,p_b gphhdd k_wxh tw_
xbdv cd_o dyh`` cwvdcd vdehf bmqm lhh` tdqhd cweq ejwm lqods ,hhws ihkuoqa nqoqe ldm _ n`_c p_dd ahcqs gxho nqoqe hhe p_ddd lhwdf` ,wqghkhm hb nds hhws
nd_ lhwdf` goehdg gj_ _b eh_ pq - ,i_e qk_mw_o _ eh_ p_b nd_ lhwdf` wq`_ ihe gj_m pq
nd_] nhhawq`h_ p_b nqm rw_b w_h qbqh p_dd [nkqgx ihe nsw_b p_dd] w_h _ ghhkqaodh
qbqh ihe nsw_b p_dd ghhkqaodh nd_ lhwdf` goehdg ahuwqs _b eh_ pq gphhc p_b ,[nahgqgx_`
_e_ gkqs lqb - ,[c`hxh n` bmqm wqhhe ngk_cduo_] nhhawq`h_ w_h pqbqh nd_ nkqgx w_h
,wqkqs hohm qk_ ihe gj_m pq ,gsdmqa g_c wq khhdd pqwb_ n_ gkqs lqb nd_ ,goqmdv_b
,gahgqsxw_s wq g_c k_mqk_ kemhkx _ hde_ lyp eh_ p_dd wqohh_ _e_ _b ihd_ eh_ pq nd_
nvhxduohhw_ gahgqsxw_s ihd_ wq g_c _b nd_] ,nahgqsxw_s ihd_ wq gqdd tmf ywhjm hh`
cweq ejwm hb nd_ ,lqk`_ws _ wq g_c n_ gmdv wq nqdd _khmm [ghhu nh_ ngoqmdv_b qohhe
p_b ,lhosd_ qoqbhxw_s rhd_ nd_ wqhdk _ ghm phdw_ gskqc
m ,pqwb_ hb lqb w_s eh_ tdqhd

...bmx nds lhwdf` nqddqg_w gskqc
m e_ pdha naqv cmfkm hb eh_ p_b nd_ ,kgoqm_m eh_

·¸¸Å Áȸ²¸¯
¶"ÁÈÉ ¯Ç¯´