Page 7 - Yidishe Tzeit - אידישע צייט
P. 7
´² Ç´²½ Æ»½Á° '³» ³½¶»½ f
nqgdg_gx
qhw_gphc Ǹ¯ ¾´¯
É´²³¸ ¸¸° ·»¸Ã§ ÈÁ±Ã§ ¯ ¹¸µ ·¯³ À¯´´ Á·º¸ÈÁ± ¸²
·Ç¸ÃÁ± ·¯³ À¯´´ ,ƸǴŠǯ¸ 150 ¸´¿Á± ¾Ç¯±¿´¯
"ɲ³ ¸Ç½´È" É´»¸³Æ ¸² ¾´Ã ±¿´²¿¸Ç± ¼´Å
»·¸² ˺ÂÄÀ ² ÁÄÉ ÃÄ »·· Á»»ºËÊ²Æ º»À Áº²º·Ĕĵ ÄË»²'»·´ »µ ·È Á»»¸ .¾²ÊË» »¾·µ´ Á·² ¿»Â³Ê Á·Æ ¶¹ÆËÀ ÇÁ²¿Á»±¿Á .¸ °Ç³
,Á³»·¾´ ¿ÄÂÄ´»»² Á»»¸ ÁÊĵ»ÂÊĵ Å»º Ä'³·Ë¹ ,ºÊĶĴ Ê»² º²¶" :Êĺ½Ä¾Ä´ ÊĺËÊÄ Êĵ ÁÄ··Ä´ ¸»² ĵ»»¸
Á² .ÁÊĺ¾Ä Ä»»¸ Á·Æ Á³»·¾´ òµ Á·² »µ ò·· ³»¾·È ,ĺµʲĴ³² Ä»»¸ .ºÃÄĔ²µ·³ Á»² ³Ê ÊĺÂÄÉÊIJ (ÇÁ¸Çà ¾´Ã ±¿´ÅÁµÇ¯Ã)
ºË»Â ¼²µ ºÄ·· ˺ÂÄÀ ÊÄ´»µÂĺ˲ Ê²Æ !?ÅÀ²É ² ÁÊ»Æ ÁÃɲµ²ºÊ² .º'µÀË'Ä´ ľ² Ä"¾ ¼»¸ Á³²¶ Êĵ»É
¿·Ë Á»»É Áʻɲº² Êĵ² Á´»µ»»¾²³ Á·² (¾"ÆÄ) ¿»Ì...·ºË Ľ¾Ä¸² ¸»² Á²Àʶ²·· ǻʲÀ ¾²ÊË» ʽ·Ä Êĵ ²¸¸Ç Á±¸·ºÁÇ·ÇÁ²¸¿ ¸²
ÄÂÄ» ÁÄ·· »»ºÊ²Ĕ Êĵ² ÄĔ·Ê´ ÄÊĵ² Á´²¸ ºË»Â Á¾»·· Ê»À ò·· Áº»»É´»Â»»¾É Á˻ʲ´Â·² Á»² º²º·Ĕĵ ² ÁÄ··Ä´ ¼»·² »¯Çȸ ¸Çº´Á ¸² ¾´Ã
ºË»Â ¼»¸ ÁÄÂÄÉ Á·² ºÊ²µ ºË»Â ÁÄÂĸ ÄÀ·ÊÆ »µ ÁÊ»Æ ,"¿»µ³·½À ·µ³½Ì¶" Á·Æ ĵÄÊ »µ ¼²Â µ¾²³ .ºÂÄÀ²¾Ê²Ĕ
òµ ÁÄÀ·ÂÄ´ ÊÄ º²¶ ,ËÄ··º² Á²Ê²³ Êĺû»À ÷º¾·É Êĵ »·· ¿Äµ½²Â
.Áƻʴ² »µ Á´ÄÉ Á´»µ»»ºÊ²Æ !"¶À¹¾À ² ¸Â·² Á´ÄÉ Á·² ĺ²³Äµ »µ ºÂÆÄÄ´ º²¶
.ºÊ²·· »µ Á´Ä·· ÇĸĴ òµ º´»»¾Ä´Ê²Æ
¿Äµ Á·Æ ĵÄÊ ÄË»ÊĵÀ»·¾Ê²Æ »µ Ľ»¾ÂÄ Á·² Ľ¾Ä¸² º»À Åʲµ òµ ¸² ÃÄÊ´Â²É Á·Æ Áº·º²ºË
ǻʲÀ µÀ·ËÀ Êĵ ,¾²ÊË» ʽ·Ä Ä´»º½ÄʺÊĵ»Â Á·² ÄË»ÊĵÀ»·¾Ê²Æ ºÃ²ĔĴ»»Ê² ÊÄ º²¶ ĵÄÊ Á»»¸ Á»² ,¶Â»µÀ Êĵ Á»² Áµ»² ľ² Á»»¸ ·È ³»»¹À
² º¸²¾Ä´Êij»² º²¶ ,Á²Àʶ²·· ¾²ÊË» ʽ·Ä Êĵ º²¶ ÊĺÊÄ·· »²Â·Ë ĺôÊÄ »µ Á·Æ ¿Ä»»² Ê²Æ Êĵ ÊĵÄÊ ÊĺËÊÄ Êĵ ÁÄ··Ä´ ¸»²
Á·Æ ¾»»º Áû·Ê´ ² Å»·² ¿Ë·Ê Áº½Ä¾Ë ̵ Á·Æ º½²ÀÄ´ ɸ·¹ Á·² ºÊ»É²º² ºÂÄÀ²¾Ê²Ĕ Á»² ÁÄÀ·ÉÄ´ ¸»² ÊÄ .¾²ÊË» ÄÈ»·· Êĵ ,Á²Àʶ²·· ǻʲÀ .ʵ
Á˻ʲ´Â·² Á·² Áº²º·Ĕĵ ľ²Êij»¾ »µ ÁÄÀ·ÂÄ´ Á·² ¼·ÊÄ Á¹¾·Ë Á'º»À
ºÂÄÉÄ´ ºË»Â Á³²¶ »»¸ .ºÂÄÀ²¾Ê²Ĕ .¶Ë·µÉ¶ ·Â»ÌÊ·Ì Á·² ¿»Æ»Äà Ľ»¾ºÄ ÁÄÂÄ»»¾Ê²Æ .ÃÄÊ´Â²É ¿ÄÂ·Æ ºÂĵ»¸ÄÊĔ
¼»¸ ÁÄÉ ËºÂÄÀ ² »·· Á»»ºËÊ²Æ Á¹¾·Ë Á·Æ º²ĔË Á·² µÂ²Ë º½²ÀÄ´
¾²¸ ÊÄ ¸² ,Ì·¾Æ»Ë ²¸² ·È Áľɻ»ÉÊĵ ¼»¸ º²¶ ¾²ÊË» ʽ·Ä Á·² ÄËÊ Êĵ Áµ»² ÄË»Ãɲµ²ºÊ² »µ Á·Æ Á·² ¼·ÊÄ ÊÄ ¸»² ºÂ²ÀÊĵ Á»·Ë Á³²¶ Ê»À »··
ÄÂÄ´»»² Á»»¸ ÁÈ·À˲³ Á·² ÁĵÀ»·¾Ê²Æ »µ Á¾ÄºË·Èû·Ê² ÊÄ'÷²»À »·· º»À²³ Áº»Êµ ¿Äµ ºÂ»»¾Ä´Ê²Æ º²¶ ÊÄ .¾¾½³ ĺÃÂû³Ê²Æ »µ Á·Æ ÊÄ»»² ÁÄ··Ä´
² ÁÄÀ·É²³ º²¶ Á²Àʶ²·· .Ä»´»¾ÄÊ Á´»·² »µ Á»² ¶Ê·Ì Á·² ¶Â·À² ÄË»µ»² Ì·´¶Â¶ »µ Á´Ä·· ¼·ÊÄ Á¹¾·Ë Á·Æ ÁÀ»Ã º²¶ ÊĽ¾Ä·· Êĵ Á·² ̵¶ »²Â·Ë
ÄË»µ»²-ºË»Â »µ Á·Æ º»ÂËĔ² Á'Ã'·²»À ÄÂĵ»ËÊ²Æ ¼Ê·µ ,¿»·´ »µ Á·Æ Ê²Æ Á´²¸ Åʲµ ÁÄÀ ò·· ,²Ã½¶ Ì»³³ Å»·² ÃÄɲº² Ä´»º½ÄʺÊĵ»Â º½²ÀÄ´
»·· ,Á'ÌÀ² ij¾²¶ Á·² ÃĻȲɻƻþ²Æ ²Ã½¶ Ì»³ Á»² º»»´ ÁÄÀ ÁÄ·· ¿»½²¾À »µ Á¹¾·Ë »Â»µ »µ Á·² ¶Ë·µÉ¶ ¶Ê·Ì »µ
.Áº²º·Ĕĵ »²Â·Ë Á·² ¿»ÊÀ·À ¾²Àľ² ÁÄ·º ÃÄ ÁÆ·ÊĴû·² ÊÄ º²¶ ¼²ÂÊĵ Á·² .··.².² ² Á·Æ ºÀ²ºËÄ´ ÊÄ º²¶ Ë»ºÉ²Æ .¼·ÊÄ
Ä´»µÂĺ˲ ÄË»²'»·´ »µ ·¾»Æ² .¾²ÊË»
ºÂÄÉÄ´ ºË»Â Á³²¶ Áº²º·Ĕĵ
·¸¸Å Áȸ²¸¯
·"ÁÈÉ ÁǴŽ
nqgdg_gx
qhw_gphc Ǹ¯ ¾´¯
É´²³¸ ¸¸° ·»¸Ã§ ÈÁ±Ã§ ¯ ¹¸µ ·¯³ À¯´´ Á·º¸ÈÁ± ¸²
·Ç¸ÃÁ± ·¯³ À¯´´ ,ƸǴŠǯ¸ 150 ¸´¿Á± ¾Ç¯±¿´¯
"ɲ³ ¸Ç½´È" É´»¸³Æ ¸² ¾´Ã ±¿´²¿¸Ç± ¼´Å
»·¸² ˺ÂÄÀ ² ÁÄÉ ÃÄ »·· Á»»ºËÊ²Æ º»À Áº²º·Ĕĵ ÄË»²'»·´ »µ ·È Á»»¸ .¾²ÊË» »¾·µ´ Á·² ¿»Â³Ê Á·Æ ¶¹ÆËÀ ÇÁ²¿Á»±¿Á .¸ °Ç³
,Á³»·¾´ ¿ÄÂÄ´»»² Á»»¸ ÁÊĵ»ÂÊĵ Å»º Ä'³·Ë¹ ,ºÊĶĴ Ê»² º²¶" :Êĺ½Ä¾Ä´ ÊĺËÊÄ Êĵ ÁÄ··Ä´ ¸»² ĵ»»¸
Á² .ÁÊĺ¾Ä Ä»»¸ Á·Æ Á³»·¾´ òµ Á·² »µ ò·· ³»¾·È ,ĺµʲĴ³² Ä»»¸ .ºÃÄĔ²µ·³ Á»² ³Ê ÊĺÂÄÉÊIJ (ÇÁ¸Çà ¾´Ã ±¿´ÅÁµÇ¯Ã)
ºË»Â ¼²µ ºÄ·· ˺ÂÄÀ ÊÄ´»µÂĺ˲ Ê²Æ !?ÅÀ²É ² ÁÊ»Æ ÁÃɲµ²ºÊ² .º'µÀË'Ä´ ľ² Ä"¾ ¼»¸ Á³²¶ Êĵ»É
¿·Ë Á»»É Áʻɲº² Êĵ² Á´»µ»»¾²³ Á·² (¾"ÆÄ) ¿»Ì...·ºË Ľ¾Ä¸² ¸»² Á²Àʶ²·· ǻʲÀ ¾²ÊË» ʽ·Ä Êĵ ²¸¸Ç Á±¸·ºÁÇ·ÇÁ²¸¿ ¸²
ÄÂÄ» ÁÄ·· »»ºÊ²Ĕ Êĵ² ÄĔ·Ê´ ÄÊĵ² Á´²¸ ºË»Â Á¾»·· Ê»À ò·· Áº»»É´»Â»»¾É Á˻ʲ´Â·² Á»² º²º·Ĕĵ ² ÁÄ··Ä´ ¼»·² »¯Çȸ ¸Çº´Á ¸² ¾´Ã
ºË»Â ¼»¸ ÁÄÂÄÉ Á·² ºÊ²µ ºË»Â ÁÄÂĸ ÄÀ·ÊÆ »µ ÁÊ»Æ ,"¿»µ³·½À ·µ³½Ì¶" Á·Æ ĵÄÊ »µ ¼²Â µ¾²³ .ºÂÄÀ²¾Ê²Ĕ
òµ ÁÄÀ·ÂÄ´ ÊÄ º²¶ ,ËÄ··º² Á²Ê²³ Êĺû»À ÷º¾·É Êĵ »·· ¿Äµ½²Â
.Áƻʴ² »µ Á´ÄÉ Á´»µ»»ºÊ²Æ !"¶À¹¾À ² ¸Â·² Á´ÄÉ Á·² ĺ²³Äµ »µ ºÂÆÄÄ´ º²¶
.ºÊ²·· »µ Á´Ä·· ÇĸĴ òµ º´»»¾Ä´Ê²Æ
¿Äµ Á·Æ ĵÄÊ ÄË»ÊĵÀ»·¾Ê²Æ »µ Ľ»¾ÂÄ Á·² Ľ¾Ä¸² º»À Åʲµ òµ ¸² ÃÄÊ´Â²É Á·Æ Áº·º²ºË
ǻʲÀ µÀ·ËÀ Êĵ ,¾²ÊË» ʽ·Ä Ä´»º½ÄʺÊĵ»Â Á·² ÄË»ÊĵÀ»·¾Ê²Æ ºÃ²ĔĴ»»Ê² ÊÄ º²¶ ĵÄÊ Á»»¸ Á»² ,¶Â»µÀ Êĵ Á»² Áµ»² ľ² Á»»¸ ·È ³»»¹À
² º¸²¾Ä´Êij»² º²¶ ,Á²Àʶ²·· ¾²ÊË» ʽ·Ä Êĵ º²¶ ÊĺÊÄ·· »²Â·Ë ĺôÊÄ »µ Á·Æ ¿Ä»»² Ê²Æ Êĵ ÊĵÄÊ ÊĺËÊÄ Êĵ ÁÄ··Ä´ ¸»²
Á·Æ ¾»»º Áû·Ê´ ² Å»·² ¿Ë·Ê Áº½Ä¾Ë ̵ Á·Æ º½²ÀÄ´ ɸ·¹ Á·² ºÊ»É²º² ºÂÄÀ²¾Ê²Ĕ Á»² ÁÄÀ·ÉÄ´ ¸»² ÊÄ .¾²ÊË» ÄÈ»·· Êĵ ,Á²Àʶ²·· ǻʲÀ .ʵ
Á˻ʲ´Â·² Á·² Áº²º·Ĕĵ ľ²Êij»¾ »µ ÁÄÀ·ÂÄ´ Á·² ¼·ÊÄ Á¹¾·Ë Á'º»À
ºÂÄÉÄ´ ºË»Â Á³²¶ »»¸ .ºÂÄÀ²¾Ê²Ĕ .¶Ë·µÉ¶ ·Â»ÌÊ·Ì Á·² ¿»Æ»Äà Ľ»¾ºÄ ÁÄÂÄ»»¾Ê²Æ .ÃÄÊ´Â²É ¿ÄÂ·Æ ºÂĵ»¸ÄÊĔ
¼»¸ ÁÄÉ ËºÂÄÀ ² »·· Á»»ºËÊ²Æ Á¹¾·Ë Á·Æ º²ĔË Á·² µÂ²Ë º½²ÀÄ´
¾²¸ ÊÄ ¸² ,Ì·¾Æ»Ë ²¸² ·È Áľɻ»ÉÊĵ ¼»¸ º²¶ ¾²ÊË» ʽ·Ä Á·² ÄËÊ Êĵ Áµ»² ÄË»Ãɲµ²ºÊ² »µ Á·Æ Á·² ¼·ÊÄ ÊÄ ¸»² ºÂ²ÀÊĵ Á»·Ë Á³²¶ Ê»À »··
ÄÂÄ´»»² Á»»¸ ÁÈ·À˲³ Á·² ÁĵÀ»·¾Ê²Æ »µ Á¾ÄºË·Èû·Ê² ÊÄ'÷²»À »·· º»À²³ Áº»Êµ ¿Äµ ºÂ»»¾Ä´Ê²Æ º²¶ ÊÄ .¾¾½³ ĺÃÂû³Ê²Æ »µ Á·Æ ÊÄ»»² ÁÄ··Ä´
² ÁÄÀ·É²³ º²¶ Á²Àʶ²·· .Ä»´»¾ÄÊ Á´»·² »µ Á»² ¶Ê·Ì Á·² ¶Â·À² ÄË»µ»² Ì·´¶Â¶ »µ Á´Ä·· ¼·ÊÄ Á¹¾·Ë Á·Æ ÁÀ»Ã º²¶ ÊĽ¾Ä·· Êĵ Á·² ̵¶ »²Â·Ë
ÄË»µ»²-ºË»Â »µ Á·Æ º»ÂËĔ² Á'Ã'·²»À ÄÂĵ»ËÊ²Æ ¼Ê·µ ,¿»·´ »µ Á·Æ Ê²Æ Á´²¸ Åʲµ ÁÄÀ ò·· ,²Ã½¶ Ì»³³ Å»·² ÃÄɲº² Ä´»º½ÄʺÊĵ»Â º½²ÀÄ´
»·· ,Á'ÌÀ² ij¾²¶ Á·² ÃĻȲɻƻþ²Æ ²Ã½¶ Ì»³ Á»² º»»´ ÁÄÀ ÁÄ·· ¿»½²¾À »µ Á¹¾·Ë »Â»µ »µ Á·² ¶Ë·µÉ¶ ¶Ê·Ì »µ
.Áº²º·Ĕĵ »²Â·Ë Á·² ¿»ÊÀ·À ¾²Àľ² ÁÄ·º ÃÄ ÁÆ·ÊĴû·² ÊÄ º²¶ ¼²ÂÊĵ Á·² .··.².² ² Á·Æ ºÀ²ºËÄ´ ÊÄ º²¶ Ë»ºÉ²Æ .¼·ÊÄ
Ä´»µÂĺ˲ ÄË»²'»·´ »µ ·¾»Æ² .¾²ÊË»
ºÂÄÉÄ´ ºË»Â Á³²¶ Áº²º·Ĕĵ
·¸¸Å Áȸ²¸¯
·"ÁÈÉ ÁǴŽ
