Page 5 - Yidishe Tzeit - אידישע צייט
P. 5
וּ ָבנוּ ִמ ְמָ ח ְרבוֹת עוֹ ָלם מוֹ ְס ֵדי דוֹר ָודוֹר ְ ּתקוֹ ֵמם
„י פﬠוúו˙ נ˘‚בו˙ פון
כ"˜ ‡„מו"ר ˜"‰‚‰
מפ‡פ‡ זˆו˜"ú
ביים ˆורי˜ ‡ויפ˘טﬠúן „ﬠם נייﬠם „ור
נ‡ך „י ˘רﬠ˜úיכﬠ ווﬠúט מúחמ‰
צו די '35סטע יארצייט ,דעם מיטוואך פ' ואתחנן ,י"ג אב תשע"ט
דארף צו וויסן ,ווי צב"ש עניני גיטין ,מקוואות, פון "הי' העולם שמם" ,במלוא מובן המלה, אין די איצטיגע טעג ,ווען מיר שטייען
וקידושין ,כתב ,שחיטה ,מילה ,בכדי אז דאס האט ער -נאך זייענדיג אין די 'לאגער- הארט פאר'ן גרויסן טאג ,דער יומא דהילולא
אידישקייט זאל ווידער אנהויבן בליען כמקדם. קליידער' שוין מייסד געווען א ישיבה און רבא פון דעם רועה נאמן ,משיירי כנסת
און באמת ,ווען מען טראכט אריין מיט א געלערנט מיט תלמידים באהבת התורה שאין הגדולה ,כ"ק מרן אדמו"ר בעל "ויחי יוסף"
טיפערן בליק ,קען מען ממש נתפעל ווערן פון מפאפא זי"ע ,וואס השי"ת ברוב טובו וחסדו
די פעולות אין יענע צייטן .מען רעדט דא פון כדוגמתה. האט פאר אונז -דער דור יתום -
א זמן ,ווען יעדער איד וואס האט אין דעם פאלגענדן מאמר ,ווילן מיר זיך איבערגעלאזט דעם גאון וצדיק אמת ,נאך
איבערגעלעבט די קריג איז געווען שבור אבער קאנצענטרירן אויף דעם ענין פון די דעם גרויסן און ביטערן חורבן וואס כלל
ורצוץ ,מען האט זיך דערזען עלענד אליין ,אן פעולות פונעם פאפא רבי'ן זצוק"ל אויף דעם ישראל האט געליטן ,ווען עס זענען פארלוירן
קיין קרובים ,אן טאטע מאמע ,ברידער און ענין פון "שלא תשתכח תורה מישראל" אויפ'ן געווארן רוב מנין ורוב בנין פון דעם הייליגסטע
שוועסטער ,פיל -צווישן זיי דער רבי זי"ע - ברייטן פארנעם ,וואס זעענדיג אז עס זענען וואס כלל ישראל האט פארמאגט ,ובחסדי
האבן פארלוירן אייגענע ווייב און קינדער ,און ליידער אוועקגענומען געווארן פון אונז רוב השי"ת ,טאקע צוליב די מנהיגי הדור ,די וואס
ווער האט דאן געקענט אינזינען האבן אזעלכע רובם פון רבני הקהילות ,דיינים ומורי צדק, זענען געבליבן פון די אמאליגע וועלט ,האט
ענינים -אין צייט ווען מען האט זיך געמוזט האט דער רבי זצוק"ל זיך געזארגט אויף מען זיך געקענט צוריקשטעלן אויף די פיס און
אונזער דור" ,מי יורה דעה ומי יבין שמועה",
זארגן אויפ'ן פשוט'ן אייגענעם לעבן? האט ער דעריבער גענומען אויף זיך דעם אנהייבן פונדאסניי.
אבער ,דער רבי זצוק"ל האט כסדר געוואלדיגן עול ,פון "אויפשטעלן רבנים ומורי זייער אסאך איז דא צו שרייבן פון די
געש ּפירט פאר אן אחריות ,מרביץ תורה צו זיין פעולות צדיק לחיים איבער דעם ענין פון
פאר אידן ,ובפרט צו זיין דער מורה דרך פאר הוראה". "שלא תשתכח תורה מישראל" ,וואס דער
די צוקונפטיגע מורי הוראה ,אשר מפיהם אנו דער רבי זצ"ל האט אויסגעקליבן צווישן צדיק האט זיך מוסר נפש געווען ,מיט מסירות
חיים ,וממימיהם אנו שותים; ,וואס אדאנק זיינע תלמידים ,אריינגערעכענט די ערשטע נפש ממש ,אויף דעם הייליגן ענין פון "הרבצת
דעם קענען מיר זיך פירן עפ"י התורה אודים המוצלים ,וועלכע זענען ראוי לאותו התורה" ,וואס מיט דעם איז ער געווען א
והמסורה ,בהוראתם ובהדרכתם פון גדולי איצטלא ,און אויף זיי ארויפגעלייגט דאס "תופס מעשי אבותיו" ,שלא פסקה ישיבה
תלמידיו ותלמידי תלמידיו ,ה' יאריך ימיהם גרויס אחריות פון זיין די צוקונפטיגע רבנים משלחנם כל ימיהם .טאקע תיכף נאך די
ומורי הוראה ,און ער אליין האט מיט זיי מלחמה-יארן ,נאך ווען עס איז געווען א מצב
ושנתיהם בטוב ובנעימים. געלערנט די ענינים וואס א רב ומורה הוראה
אידישע צייט< 22
ואתחנן תשע"ט
„י פﬠוúו˙ נ˘‚בו˙ פון
כ"˜ ‡„מו"ר ˜"‰‚‰
מפ‡פ‡ זˆו˜"ú
ביים ˆורי˜ ‡ויפ˘טﬠúן „ﬠם נייﬠם „ור
נ‡ך „י ˘רﬠ˜úיכﬠ ווﬠúט מúחמ‰
צו די '35סטע יארצייט ,דעם מיטוואך פ' ואתחנן ,י"ג אב תשע"ט
דארף צו וויסן ,ווי צב"ש עניני גיטין ,מקוואות, פון "הי' העולם שמם" ,במלוא מובן המלה, אין די איצטיגע טעג ,ווען מיר שטייען
וקידושין ,כתב ,שחיטה ,מילה ,בכדי אז דאס האט ער -נאך זייענדיג אין די 'לאגער- הארט פאר'ן גרויסן טאג ,דער יומא דהילולא
אידישקייט זאל ווידער אנהויבן בליען כמקדם. קליידער' שוין מייסד געווען א ישיבה און רבא פון דעם רועה נאמן ,משיירי כנסת
און באמת ,ווען מען טראכט אריין מיט א געלערנט מיט תלמידים באהבת התורה שאין הגדולה ,כ"ק מרן אדמו"ר בעל "ויחי יוסף"
טיפערן בליק ,קען מען ממש נתפעל ווערן פון מפאפא זי"ע ,וואס השי"ת ברוב טובו וחסדו
די פעולות אין יענע צייטן .מען רעדט דא פון כדוגמתה. האט פאר אונז -דער דור יתום -
א זמן ,ווען יעדער איד וואס האט אין דעם פאלגענדן מאמר ,ווילן מיר זיך איבערגעלאזט דעם גאון וצדיק אמת ,נאך
איבערגעלעבט די קריג איז געווען שבור אבער קאנצענטרירן אויף דעם ענין פון די דעם גרויסן און ביטערן חורבן וואס כלל
ורצוץ ,מען האט זיך דערזען עלענד אליין ,אן פעולות פונעם פאפא רבי'ן זצוק"ל אויף דעם ישראל האט געליטן ,ווען עס זענען פארלוירן
קיין קרובים ,אן טאטע מאמע ,ברידער און ענין פון "שלא תשתכח תורה מישראל" אויפ'ן געווארן רוב מנין ורוב בנין פון דעם הייליגסטע
שוועסטער ,פיל -צווישן זיי דער רבי זי"ע - ברייטן פארנעם ,וואס זעענדיג אז עס זענען וואס כלל ישראל האט פארמאגט ,ובחסדי
האבן פארלוירן אייגענע ווייב און קינדער ,און ליידער אוועקגענומען געווארן פון אונז רוב השי"ת ,טאקע צוליב די מנהיגי הדור ,די וואס
ווער האט דאן געקענט אינזינען האבן אזעלכע רובם פון רבני הקהילות ,דיינים ומורי צדק, זענען געבליבן פון די אמאליגע וועלט ,האט
ענינים -אין צייט ווען מען האט זיך געמוזט האט דער רבי זצוק"ל זיך געזארגט אויף מען זיך געקענט צוריקשטעלן אויף די פיס און
אונזער דור" ,מי יורה דעה ומי יבין שמועה",
זארגן אויפ'ן פשוט'ן אייגענעם לעבן? האט ער דעריבער גענומען אויף זיך דעם אנהייבן פונדאסניי.
אבער ,דער רבי זצוק"ל האט כסדר געוואלדיגן עול ,פון "אויפשטעלן רבנים ומורי זייער אסאך איז דא צו שרייבן פון די
געש ּפירט פאר אן אחריות ,מרביץ תורה צו זיין פעולות צדיק לחיים איבער דעם ענין פון
פאר אידן ,ובפרט צו זיין דער מורה דרך פאר הוראה". "שלא תשתכח תורה מישראל" ,וואס דער
די צוקונפטיגע מורי הוראה ,אשר מפיהם אנו דער רבי זצ"ל האט אויסגעקליבן צווישן צדיק האט זיך מוסר נפש געווען ,מיט מסירות
חיים ,וממימיהם אנו שותים; ,וואס אדאנק זיינע תלמידים ,אריינגערעכענט די ערשטע נפש ממש ,אויף דעם הייליגן ענין פון "הרבצת
דעם קענען מיר זיך פירן עפ"י התורה אודים המוצלים ,וועלכע זענען ראוי לאותו התורה" ,וואס מיט דעם איז ער געווען א
והמסורה ,בהוראתם ובהדרכתם פון גדולי איצטלא ,און אויף זיי ארויפגעלייגט דאס "תופס מעשי אבותיו" ,שלא פסקה ישיבה
תלמידיו ותלמידי תלמידיו ,ה' יאריך ימיהם גרויס אחריות פון זיין די צוקונפטיגע רבנים משלחנם כל ימיהם .טאקע תיכף נאך די
ומורי הוראה ,און ער אליין האט מיט זיי מלחמה-יארן ,נאך ווען עס איז געווען א מצב
ושנתיהם בטוב ובנעימים. געלערנט די ענינים וואס א רב ומורה הוראה
אידישע צייט< 22
ואתחנן תשע"ט
