Page 5 - Yidishe Tzeit - אידישע צייט
P. 5
´¸Æ ¾±¸°¸¸¯ ¾¯ ·¯³ ¼¸Æ¸²Å ¾´Ã É´ºÇ°
,ÁƸÇÁ½¯ ¾¸¯ É´Ç´² Áȸ'²¸À¶
ÀÆ¿¯Ç° ¸² ¾¸¯ ³Ç³· ³´Æ½ ¯ ¾´¯
Á"¸µ ¯È¸¸Ç½ ǵÁ»¯ ¸°Ç Æ"³Ç³ ¾´Ã ¶¸»È
Á"¸µ ǯ½·¯À½ Æ"³Ç³ ¾´Ã ³ºÇ° ¾´¯
Á·Æ ÊÄ··Ë Êĵ ÁÄ··Ä´ ¸»² ÊĽ¾Ä·· ÊÄ»»¸ º»À Ì·½»»Ë³ ¿»²¾Æ ¿»Â»ÂÄ »³Ê É"¶Ê¶ Á³ ,³·Ã²³¾²É É"µ³² ¾"ȸ ºÊĶĴ Ê»À Á³²¶ ¾²À ÄÊÄÊÄÀ
ÊÄË»»Ê ʸľ² »³Ê ¿ÃÊ·ÆÀ¶ É"¶Ê¶ :ÄÉ»ÊÄÀ² Á»»É ÁÄÀ·É ·Â³ Ä"»¸ ³·Ã²³¾²ÉÀ Áʶ² ¿¶Ê³² ¶ËÀ »³Ê É"˳ È"¶Ê¶ Á·Æ Ê·Ĕ»Ã ¿Äµ
º·´»ÃÀ ³¾ ³º»» Á´»¾»»¶ ¿ÄÂ·Æ ·Ê·½³ ³Ê¶ ²"º»¾Ë ¿»·³¾º»»º ¾²»¹»
.Ä"»¸ »³Ê È"¶´¶ ĵ»»¸-Êĺ¾Ä Á»»À ÄË»µ»²" »µ Á»² Ì·»¶ Á·² ,˺²¾ĔÀ
¸»² ³·Ã²³¾²É É"µ³² ¾"ȸ Ë·³»»¾ .Ä"»¸ ¿»É¾¹ ºÉ·ÊµÄ´ ÁÄ··Ä´ Á»·Ë ¸»² "º»»È
² Ê²Æ º²¶ Ë·³»»¾ 'Ê Äµ»»¸ Êĵ ¿»»¹ »³Ê È"¶´¶ »»³ ¿Äµ»»² Á² ÁÄ··Ä´ Á³²¶ ,¿»ÂÀ¸ ÄÂĵ»ËÊ²Æ »»³ Á·ÆÊĵ
º»À ÁÄÀ²¸·È ²Ë»»Ê Á»² ºÂ»·²··Ä´ º»»È ,²Ë»»Ê Á»µ Ì»³ Ë²Ê ¾"ȸ Á»ÊĔ¾»»¶ ¶Â·» ºÊĵ¾»Ë ÊÄ Ã²·· ¸»² µÂÄ´¾²Æ µ»µ» Êĸ·² ÁÄ··Ä´ ¶½¸À º»ÀÊĵ Ê»À
ÊÄ··Ë ÊÄ»»¸ .ʸľ² »³Ê ÊÄ´²··Ë Á»»¸ ÄÂĵ»ËÊ²Æ Á·² ,¶¹ĔËÀ Á»»¸ Êij»² Áʶ² ¶ËÀ ³Ê¶ Ì·¾·½Ë²¶ Ë»² ,ÁÀ²Â
ºË»Â ¸»² µ"³²Ê Êĵ ¶Â·» ¿»»¹ »³Ê ÃÄ º²¶ ÊĽ¾Ä·· ,·"»¶ Æľ»Æ
ʸľ² »³Ê »»³ .¼»¾´ÄÀÊ²Æ ·È ÁÄ··Ä´ qhe _xhhwm weqk_ h`w vcwc nds
vc ndhu lhh` _ghkx `dp_`k_v b`_ ucac »µ Á·Æ û»² Á»² Á³»Ê˲³ ¼»¾Ê»Æû·²
ľ² Á·Æ ÁÄÀ·ÉÄ´ Áµ»² ÁÄÂĸ ÊÄË»»Ê ʲÀº²ÃÀ É"¶»³Ê ̾·¾»¶ ̲Êɾ ,Áʲ»
¸»² ÊÄ ¾»»·· ,¿»² »»³ ÁÄ··²ÊĔ ¼»¸ ÁÉÄ
,Ì·Ä·Ë» ¾Ä·Ĕ ÊĺÀ»Ê²³ ² ÁÄ··Ä´ ¼²µ .Ä"»¸
û·Ê´ ² ¿»² »»³ ÁÄ··Ä´ ¸»² ʲÆÊĵ
ÊÄ º²¶ Ë»º²À²º»·² ,ºÆ²ËºÊ»·· ´¹ – ¹ÃĔ¶ ´¹ ̲Êɾ ,µÂ»È²
¾²»¹» ¶ËÀ 'Ê ³Ê¶ º²¶ ,¶Â·À²¶
.³·ºË ÄȲ´ »µ ºÊ»ÆÄ´ òµ Á¾²¸ Ê»À ¸² ,ÁÄ··Ä´ Ä»ÈÀ ²"º»¾Ë
Á·² ,ÊÄÂÄ»»¾ ÄÊĸ·² Ê²Æ Á¾ÄºËʲÆ
É"¶Ê¶À) "¼¾À¾ ¶ÂËÀ" ÊÆà Á»² ÄÂĵ»ËÊ²Æ º¾ÄºËÄ´·È º²¶ ÊÄ
Á»·Ë ¸»² (Ä"»¸ ²Ë»»ÊÀ ʸľ² »³Ê ºÃ½Ä¶ ÁÄÂĸ ò·· ¿»ºÊĔ ÄÊĵ²
Á·² ,»·¸²»·· ¶ËÄÀ »µ ºÉ·ÊµÄ´Â»»Ê²
Ë·³»»¾ 'Ê Äµ»»¸-Êĺ¾Ä Êĵ ,ò··Ê²Æ .ºÂ²ÃÄÊĺ»²
.ÄÉ»ÊÄÀ² Á»»É ÁÄÀ·ÉÄ´ ¸»² Á·¸ ² ¸»² ²"º»¾Ë ÊĔÃÀ ¾Ä³ Êĵ
Ë·³»»¾ »³Ê ¿»Ë·µÉÀ ʲĔ È"¶´¶ Á·Æ
Á»»¸ Êĵ»»² ʲ» ÁºÈľ Á»² É"µ³² ²"º»¾Ë ¿»·³¾º»»º µ·µ
Ä"»¸ ÊÄË»»Ê ʸľ² »³Ê º²¶ ̷ɾÌö È"¶´¶ Á³ ,ÉʲĔ ²Ê²³ Á»² ³·Ã²³¾²É
¿Äµ ÊÄ´²··Ë Á»»¸ ÁºÄ³Ä´ ¾²À² É"µ³² ¾"ȸ ¾²·ÀË ÊµÂý¾² »³Ê
ÁÊ²Æ ¾²¸ ÊÄ ,Ë·³»»¾ 'Ê Áµ»»¸-Êĺ¾Ä Ë·³»»¾ '»Ê² »³Ê È"¶´¶ Á³ ,³·Ã²³¾²É
Á·Æ Áû·ÊµÂ»² ʻȲĔË ² Å»·² ¿»² º»À
º²¶Ä´ ºË»Â º²¶ ĵ»»¸ Êĵ .º²ºË
·¸¸Å ĞĥĕďĕČ
¯"ÃÈÉ ¶ÀÃ
,ÁƸÇÁ½¯ ¾¸¯ É´Ç´² Áȸ'²¸À¶
ÀÆ¿¯Ç° ¸² ¾¸¯ ³Ç³· ³´Æ½ ¯ ¾´¯
Á"¸µ ¯È¸¸Ç½ ǵÁ»¯ ¸°Ç Æ"³Ç³ ¾´Ã ¶¸»È
Á"¸µ ǯ½·¯À½ Æ"³Ç³ ¾´Ã ³ºÇ° ¾´¯
Á·Æ ÊÄ··Ë Êĵ ÁÄ··Ä´ ¸»² ÊĽ¾Ä·· ÊÄ»»¸ º»À Ì·½»»Ë³ ¿»²¾Æ ¿»Â»ÂÄ »³Ê É"¶Ê¶ Á³ ,³·Ã²³¾²É É"µ³² ¾"ȸ ºÊĶĴ Ê»À Á³²¶ ¾²À ÄÊÄÊÄÀ
ÊÄË»»Ê ʸľ² »³Ê ¿ÃÊ·ÆÀ¶ É"¶Ê¶ :ÄÉ»ÊÄÀ² Á»»É ÁÄÀ·É ·Â³ Ä"»¸ ³·Ã²³¾²ÉÀ Áʶ² ¿¶Ê³² ¶ËÀ »³Ê É"˳ È"¶Ê¶ Á·Æ Ê·Ĕ»Ã ¿Äµ
º·´»ÃÀ ³¾ ³º»» Á´»¾»»¶ ¿ÄÂ·Æ ·Ê·½³ ³Ê¶ ²"º»¾Ë ¿»·³¾º»»º ¾²»¹»
.Ä"»¸ »³Ê È"¶´¶ ĵ»»¸-Êĺ¾Ä Á»»À ÄË»µ»²" »µ Á»² Ì·»¶ Á·² ,˺²¾ĔÀ
¸»² ³·Ã²³¾²É É"µ³² ¾"ȸ Ë·³»»¾ .Ä"»¸ ¿»É¾¹ ºÉ·ÊµÄ´ ÁÄ··Ä´ Á»·Ë ¸»² "º»»È
² Ê²Æ º²¶ Ë·³»»¾ 'Ê Äµ»»¸ Êĵ ¿»»¹ »³Ê È"¶´¶ »»³ ¿Äµ»»² Á² ÁÄ··Ä´ Á³²¶ ,¿»ÂÀ¸ ÄÂĵ»ËÊ²Æ »»³ Á·ÆÊĵ
º»À ÁÄÀ²¸·È ²Ë»»Ê Á»² ºÂ»·²··Ä´ º»»È ,²Ë»»Ê Á»µ Ì»³ Ë²Ê ¾"ȸ Á»ÊĔ¾»»¶ ¶Â·» ºÊĵ¾»Ë ÊÄ Ã²·· ¸»² µÂÄ´¾²Æ µ»µ» Êĸ·² ÁÄ··Ä´ ¶½¸À º»ÀÊĵ Ê»À
ÊÄ··Ë ÊÄ»»¸ .ʸľ² »³Ê ÊÄ´²··Ë Á»»¸ ÄÂĵ»ËÊ²Æ Á·² ,¶¹ĔËÀ Á»»¸ Êij»² Áʶ² ¶ËÀ ³Ê¶ Ì·¾·½Ë²¶ Ë»² ,ÁÀ²Â
ºË»Â ¸»² µ"³²Ê Êĵ ¶Â·» ¿»»¹ »³Ê ÃÄ º²¶ ÊĽ¾Ä·· ,·"»¶ Æľ»Æ
ʸľ² »³Ê »»³ .¼»¾´ÄÀÊ²Æ ·È ÁÄ··Ä´ qhe _xhhwm weqk_ h`w vcwc nds
vc ndhu lhh` _ghkx `dp_`k_v b`_ ucac »µ Á·Æ û»² Á»² Á³»Ê˲³ ¼»¾Ê»Æû·²
ľ² Á·Æ ÁÄÀ·ÉÄ´ Áµ»² ÁÄÂĸ ÊÄË»»Ê ʲÀº²ÃÀ É"¶»³Ê ̾·¾»¶ ̲Êɾ ,Áʲ»
¸»² ÊÄ ¾»»·· ,¿»² »»³ ÁÄ··²ÊĔ ¼»¸ ÁÉÄ
,Ì·Ä·Ë» ¾Ä·Ĕ ÊĺÀ»Ê²³ ² ÁÄ··Ä´ ¼²µ .Ä"»¸
û·Ê´ ² ¿»² »»³ ÁÄ··Ä´ ¸»² ʲÆÊĵ
ÊÄ º²¶ Ë»º²À²º»·² ,ºÆ²ËºÊ»·· ´¹ – ¹ÃĔ¶ ´¹ ̲Êɾ ,µÂ»È²
¾²»¹» ¶ËÀ 'Ê ³Ê¶ º²¶ ,¶Â·À²¶
.³·ºË ÄȲ´ »µ ºÊ»ÆÄ´ òµ Á¾²¸ Ê»À ¸² ,ÁÄ··Ä´ Ä»ÈÀ ²"º»¾Ë
Á·² ,ÊÄÂÄ»»¾ ÄÊĸ·² Ê²Æ Á¾ÄºËʲÆ
É"¶Ê¶À) "¼¾À¾ ¶ÂËÀ" ÊÆà Á»² ÄÂĵ»ËÊ²Æ º¾ÄºËÄ´·È º²¶ ÊÄ
Á»·Ë ¸»² (Ä"»¸ ²Ë»»ÊÀ ʸľ² »³Ê ºÃ½Ä¶ ÁÄÂĸ ò·· ¿»ºÊĔ ÄÊĵ²
Á·² ,»·¸²»·· ¶ËÄÀ »µ ºÉ·ÊµÄ´Â»»Ê²
Ë·³»»¾ 'Ê Äµ»»¸-Êĺ¾Ä Êĵ ,ò··Ê²Æ .ºÂ²ÃÄÊĺ»²
.ÄÉ»ÊÄÀ² Á»»É ÁÄÀ·ÉÄ´ ¸»² Á·¸ ² ¸»² ²"º»¾Ë ÊĔÃÀ ¾Ä³ Êĵ
Ë·³»»¾ »³Ê ¿»Ë·µÉÀ ʲĔ È"¶´¶ Á·Æ
Á»»¸ Êĵ»»² ʲ» ÁºÈľ Á»² É"µ³² ²"º»¾Ë ¿»·³¾º»»º µ·µ
Ä"»¸ ÊÄË»»Ê ʸľ² »³Ê º²¶ ̷ɾÌö È"¶´¶ Á³ ,ÉʲĔ ²Ê²³ Á»² ³·Ã²³¾²É
¿Äµ ÊÄ´²··Ë Á»»¸ ÁºÄ³Ä´ ¾²À² É"µ³² ¾"ȸ ¾²·ÀË ÊµÂý¾² »³Ê
ÁÊ²Æ ¾²¸ ÊÄ ,Ë·³»»¾ 'Ê Áµ»»¸-Êĺ¾Ä Ë·³»»¾ '»Ê² »³Ê È"¶´¶ Á³ ,³·Ã²³¾²É
Á·Æ Áû·ÊµÂ»² ʻȲĔË ² Å»·² ¿»² º»À
º²¶Ä´ ºË»Â º²¶ ĵ»»¸ Êĵ .º²ºË
·¸¸Å ĞĥĕďĕČ
¯"ÃÈÉ ¶ÀÃ
