Page 5 - Yidishe Tzeit - אידישע צייט

:Ȳ´Æ³ É´»¸³Æ
uth pve |mdr me| ~{gz six
~i|}{~h pmp
d |df ,f|ieurdmpmii smd qmp}i|m ~ek ppio
ftievp|vemd |vtvemihvf sid |vumi|f |vtvlpvj
nd_ qpqwqgoh_ phdwa _ ghm - kds
njdy nd_ gjhhw_` hde_ goqdd_-wqohb _ - nw_ddqa wwdqyo hhop_bods nqoqe nbh_ wqawd`pm_hkhdd np_m -
nqdg ydfsxm qmhw_ q
ym_ wqgoehdg -
ke bkqsahkqe `vqh
w fcwc nbhhe nwqhhg lhh`
– kkdjc kcom nds cxwb hb ghhvm_evwqmshd_
-
poc kq` wh_m
w yvbu lqb w_s nqddqa xso wpdm ihe n`_c qk_
- nphoqa ndswqb
Á·² ÃĻȲ·º»Ã ÄÊÄ··Ë Áµ»»ÀÊ²Æ ºÆ¾Ä¶
Ê»²À »³Ê' :º´²¸Ä´ »·¸² ÁÊĵ² ÁË»··È
º¾Ä´ º¾»»º ¿»¾Ë·Ê» ̳¹ ¾¾·½ ö ¾Ä³
Ê²Æ ,ʲ» ÁÄÈ Ê²Æ ,ʲ»Ê²Æ ,Áº½Ä ,ºÂ»»¶
»»··È Ê²Æ ,ʲ» ºÊĵ·¶ Ê²Æ ,ʲ» ´»ÈÆ·Æ
.Ì·ÊÈ Á² ºÀ·É'Ã Ê²Æ Ç¾² ,ʲ» ºÊĵ·¶
¸² ÊÄµÂ»É ÄË»µ»² Ê²Æ º¾Ä´ º¾»»º ÁÄÀ
Á³²¶ Á¾²¸ »»¸ ,Á³Ä¾ ·È Å»·² Á³²¶ ¾²¸ ÁÄÀ
,̷·̹ Å»·² ,Ì³Ë Å»·² º"·» Å»·² Å»·²
Åʲµ ÁÄÀ .Ì·ÊÈ Á»»É Á² ,Ì·¹ÀË Å»·²
¸»² òµ .¶ÊÈ ² ²µ ¸»²'à ¸»³ ÁºÊ²·· ºË»Â
´²¸ ¼»² .»Ì·³Ê ¶µ·É ÊÄ´»µ'¶Â·ËÀ ²
¼²Ã ² ÄÂĵ»ËÊ²Æ ²µ ¸»²'à ¾²À²½²Â
²¾Ë ¶ÊÈ ¾½ ¾Ä ¾²ÊË» Çʲ Á»² Ì·Æ·É
² ºÆ²Ë ÁÄÀ ,Ì·»ËÄÀ ¼»¸ º½²À .²·³Ì
,ÊĶ² ºÆ²Ë ÁÄÀ ,Á»¶² ºÆ²Ë ÁÄÀ ,ÁÊÉ
.¶ÊÈ ² ²µ ¸»²'à ,Á½²À ¶Â·Ì¹ Åʲµ ÁÄÀ
̳¹ ¾¾·½ ö ¾Ä³ Ê»²À '»³Ê (...)
,¿»¾ÉË ÁIJ»¾»À º¾Ä´ º¾»»º ¿»¾Ë·Ê»
Ì·¹ÆËÀ Ê帻·º Ê²Æ Áʲ¾²µ ÁIJ»¾»À
ÊÄµÂ»É ÄË»µ»² ÁÄ»»ÊÆÊĵ ·È Å»·² º·ËÆ
.'Á³Ä¾ ¿·È Á³²¶ Á¾²¸ »»¸
iwb nh_ nqhha whm
dohyd`_d dohyd`w nds
º²¶ ²"º»¾Ë Á»³·Ê Ë»Êij »³Ê È"¶Ê¶
¶¸³ ,¶µ·É ÄÉʲºË ² Á¸»··Ä´Â² ·»Ê³µ³
»¾·É' :ÊÆ·Ë ÌÄ»ÉÌ Ê²Æ Á´²¸ Ê»À' :Á·Ë¾¶
.'»Ìķ˾ »Ì¹·Ê¾ ¼Â¸² ¿¾ÄÌ ¾² ÌÄÀË
p
¸»² ÁÄÀ :ÊÄ´»µÊÄ»ÊÆ ² ºËº»»ºÄ´ º²¶
ÌÄÀË »¾·É ºÃ»»¶ ò·· ,¾¾ÆÌÀ ºÈÄ» ¼²µ
Å»·² Å»·Ê² º»»´'à ʲ ?'ºÊĶĴ ·ºÃ²¶'
»"¾·É .¿»Ë·µÉ¶ ·Â»Ì·³²· ·Â»Ì·³Ê Ì·½¸
,ÁÄÂÄ··²µ Á»»À ¸»²'à ,¾·É Á»»À Äɲº ¸»²'Ã
,Á³Ä´ ¶ÉµÈ Á»»À ¸»²'à ,¶µ·³Ä Á»»À ¸»²'Ã
ºÃ²¶ ÊÄÆÄ˲³ ÊÄ´»¾»»¶ ,Ì"ÄÀË Êij²
Ä´»µÊÄ»ÊÆ Á·Æ ÁĸĴ Á·² ºÊĶĴ ÃÄ
Á»² ÁÄ»»´ Ê»À ¾»»·· ,Ì·½¸ ÊÄ»»¸ Á»² .Ì·Ê·µ ÁÀ¹Â ÄË·» 'Ê ´"¶Ê¶ ,¿ÃÊ·ÆÀ ¶Ê·Ì
.¿»Ë·µÉ¶ ·Â»Ì·³²· ·Â»Ì·³Ê Á·Æ ¼Êµ Êĵ
Á»»É ºË»Â º½·¸ ÁÄÀ ,¶ÂËÀ ºË»Â ¸»² ÁÄÀ
¿Äµ Á»² ,Ì·¾·´Ã Ä»»Â Á»»É ,¿»½¾¶À Ä»»Â
»Ì¹·Ê¾ ¼Â¸² ¿¾ÄÌ ¾²' »Ì·³Ê Ì·½¸
.'»Ìķ˾
:³½³Ã«°°Ã½ ´°° ý¶½¯ ·´¿
»³Ê »·¸² »·· - ¿»µ¹·»À· ¿»²Â ¿»Ê·Æ»Ã Á·Æ ¾»»ºÂ² ÁÄÀ·É ·È Á´»·ÈÄ´ ʻĶ »³Ë·Ì
Ê²Æ ÁÄ··Ä´ ÉÃ·Ä º²¶ ¾"ɷȸ ľÄɲ»
̳¹ ¾¾·½ ö ¾Ä³ Ê»²À »³Ê ÌɵÈ
¾²·» Ê"´¶ º²¶ - ¿»¾Ë·Ê»
¿Äµ ÁÄ··Ä´ ¶Â¶À ²"º»¾Ë
Ê·Ä»Ë Á»² µÄ ¿¾·Ä
Á·Æ ´Â·¾»»ºº»À]
¿Äµ :Ä»ÈɲµÄÊ
Á·² Á½»¾ÊĶ
ÊÈ·² ¿ÄÂĺ¾Ä¸
ò·· ¿»Ê·Æ»Ã
Ǿ² º²¶'À
¿Äµ »»³ ºÊĶĴ
,'Ì·ÊËÉ̶ ¾»¾'
»µ Á·Æ Á·² Ê"·» Á·Æ
ºÄ·· ,ÊĵÄÊ ÄÊĵ²
Á»² ÁÄ»»ËÊÄ Êĵ·¸²³ ¶"»²
ºÉ·ÊµÄ´ Á»º·Ê ÁÊÄ·· ÃÄ ·²·· ´Â·¾»»ºÆ²
.[¿»É»µÈ¶ Ì·µ¾·Ì· »Ê·Æ»Ã
Á·² ÄÃÄÊĺ»² û·Ê´ ² º»À
ºÊĶĴû·² ¸»² º»»ÉÀ²¸ÉÊÄÀÆ»·²
È"¶Ê¶ ¾¾·½¶ ¾¶ÂÀ Á·Æ ¶Ëʵ »µ Áʲ··Ä´
.²··²Ê³À²µÀ ²"º»¾Ë Á»³·Ê Ë»Êij »³Ê
²"º»¾Ë Ë»Êij 'Ê È"¶Ê¶ º²¶ ºËÊÄ ·È
Ìʽ¶ ̵À Á·Æ º»»Éû·Ê´ Á'Æ»·² Á¸»··Ä´Â²
Á»»¸ ¿»»ÉÀ ²µ ÊÄ º·º òµ ò·· Á·² ,³·º¶
¿·¾Ë 'Ê ¿ÃÊ·ÆÀ¶ Á·²´¶ ³Ê¶ ʲÆ
Á»² Á»»µ ÊÄ'³·Ë¹ Êĵ ²"º»¾Ë ¿»·³¾º»»º
·ÂÌ ¿»¾Ë·Ê» ̳¹ ÃÊÆ' ,ʲÀº²Ã ̾»¶É
Á³ ¹"¶Ê¶ :ĺÊIJ³ »µ Ê²Æ .'¶Ê·Ì¾ µ·³½
Á·² ²"º»¾Ë ʲ´Â·² ùÂÆ 'Ê ¿»Ë·µÉ ¾Ë
¾²¸ Êij»·ºË ɹȻ ¶ËÀ 'Ê ÊÉ»¶ ¼Ê³²¶
µ¾ÄÆ´»¾Ä¸ ̹ÆËÀ Ê²Æ Á·² ,Á»»¸ ºÂ·¸Ä´
»·¾»Ä¾ ºÄÀµ»··Ä´ ¸»² ÊÄ»µ Êĵ ò··
Á·Æ »²³´ ÊĽ»¾ÃĴʲÆÀ·² Êĵ ÌÀËÂ
'»ÌÌÀ ³ÉÄ» 'Ê Áʲ» ¾»Æ»·¸² ¾¾·½
µ¹·»À³ Á·² ¼»·² »·· Á·² ,¾"¸ µ¾ÄÆ´»¾Ä¸
Ç»³ÊÀ Êĵ ,ÊĵÄÊ ºÃ²´ ÊÄ'³·Ë¹ Á'ʲÆ
.²"º»¾Ë ÊÄ´Êij
Á³Ä´Êij»² ·È Êij»Ê² ÊÄ ¸»² ¼²ÂÊĵ
¸² ,´»µÂÄ´ÂÄʳû·Ê² ¾¾·½¶ ʳµ ¿Äµ
ò·· ¶Æ·É ² ¸»² ¿»¾Ë·Ê» ̳¹ ¾¾·½
¿»À·½Ã º»À ÁÊÄ»»ºË»»³ ¼»¸ Á·² ÁÄÀÄÂ
.¿»Â·´¶ Ê»² º»À º²¶ ,¿»¾Ë·Ê» ̳¹ ¾¾·½ ö
ÊĽ»¾ºÂĵʲÊÄû·² Êĵ
Ìĵ· ¿Äº ³·º³ ¸»² ºÂÄ··²
Á·Æ Áʲ··Ä´ ºÂÄÆÄÄ´
¾²·» 'Ê ´"¶Ê¶ Ê"·»
,²"º»¾Ë ÅƲ¾»Æ
̳»Ë»³ À"Ê
,Ê ² À º² Ã
º²¶ ÊĽ¾Ä··
Á·Ê˽ ³·Ê³
µ¾²³
¿Äµ ºÊ»ÆĴ»»Ê²
¿Äµ Á»² ¿¾·Ä
ÄÊÄÆòÀº² ¿ÄÂij»·¶Ä´
̵·³Ä º»À Á»»¸ ÊËÉÀ ¼»¸ Á·Æ
.¶ÉµÈ Á´»¾»»¶ ¿Äµ Ê²Æ ¿»Àµ·É¶ ¿»É»µÈ¶
ÊÄ Ã²·· Á·»ÄÊ Á»»¸ ÁÄ··Ä´ ¸»² ¼»¾ÆÄʺ
Á»² º»»ºË ÃÄ" :º´²¸Ä´ ·»Ê³µ ̾»¹Ì³
¸² ,³Ê ÊĺƲ ¿ÄÂ·Æ ¾²ÊË» ³¶·² º·É¾»
ÊÄ ÁÄ·· Ì³Ë »µ´³ Á·ºÄ´Â² ¼»¸ º²¶ ÊÄ
Ê»²À 'Ê ÌÉµÈ Ê²Æ ¶ÉµÈ Á³Ä´Ä´ º²¶
Á·ºÂ² Á»»´ ¼»¸ ÁÄÀ ÁÄÉ »·· ·Â .ö ¾Ä³
'?Ì³Ë »µ´³ ¼²·· »µ Áº»À»²
Á´Ä·· ¸² Ä"·Ë Á»² ¼²µ º»»ºË'à ʲÂ'
¶Â³¾ »µ Á»»¸ ·È ˵¹À ʵ¶À ÁÄÀ ¸»² ¿Äµ
¶·ÈÀ »µ Á»»¸ ¿»»ÉÀ ¾²¸ ÁÄÀ »µ½ Ë"È·À
ÁÄ··Ä´ ij·É ÃÄ ÁÄÀ º²¶ ,Ì³Ë »µ´³ º»À
º¾Ä´ Á³Ä´ ·È ³»·² ·Â .Ì³Ë »²È·À Å»·²
Á·ºÂ² ÁÄÀ Åʲµ ö ¾Ä³ Ê»²À 'Ê Ê²Æ
ÊÄ»µ Á»»É ¼²µ ÁÄÀ ÁÄÉ Ì³Ë - Ì³Ë »µ´³
ºË»Â º¾Ä´ Á»»É ¼²µ ÁÄÉ ÁÄÀ ,Á½²À ºË»Â
·È Äɲº ÁÀ¸ ĺô»Ã²Æ »µ ¸»² - Á³Ä´
Á»² ö ¾Ä³ Ê»²À 'Ê Ê²Æ ¶ÉµÈ Á³Ä´
»µ´³³ ˳·¾À Äɲº ¸»² ÁÄÀ ÁÄ·· Ë"È·À
.'̳˶ ¿·» Á'½²Â ¿Ã·³À ¸»² ÁÄÀ Á·² ̳Ë
lhbfdhmd lh_o lhwdshp nds kkx _
òµ Á³»·¶Ä´Ã»·Ê² Ê"·» Êĵ º²¶ Á²µ
Á'º»À ¶½¾À ¶·¾À Êĵ Á·Æ ´Â·µÂ»³Ê²Æ
»³Ê É"¶Ê¶ Á·Æ ²Ë»µÉ ²¾·¾»¶ ²À·»
¾¾Ë ² º»À .Ä"»¸ ÉÃʲ··ÄËÆÀ ľÄɲ»
Êĵ - .». Á»¾É·Ê³ ,´Ê·³ÃÀ²»¾»··
¾»¾' Á·Æ º½²Â ÊÄÂij»·¶Ä´-ÊÄû·Ê´
¾Ä³ Ê»²À »³Ê ÌÉµÈ Ì³·º¾ 'Ì·ÊËÉ̶
¿Ä»»Â ² ºÂ½»»ÈĴƲ ´¾²ÆÊÄ Á½»¾ÊĶ
.·Â»µ»³ ·Â»Ì·³² ÌÊ·ÃÀ Á»² ºÉ·Æ-µÂÄ··
ÁÄÂĸ Áµ»² ÊÄ´Ê·³ÃÀ²»¾»·· ÁòÀ
Á´»º½»Ê Á'º»À Áʲ··Ä´ ÊÊ·ÄÌ »»ÂòµÂ·Æ
Êľ·Æ ² Á»»¸ Á¾Ä·· ·È Å»·² ,Ì·ÊÊ·Ä̶
¸»² ò·· ¶ÉµÈ Á´»¾»»¶ ¿Äµ º² Á·Æ ¾»»º
¼Ê·µ ¶¾ÄÀ ¾Ë ¶Ë·µÉ³ Áʲ··Ä´ ˵ÉÌÂ
¼ËÀ³ ¾²ÊË» ¾¾½ Á·Æ Ì·»Ê² ĺÃÄÊ´ »µ
.Ì·Ê·µ¶
ÁÉÄ Ä¾² Á·Æ ¿»Æò¶ Ê·³»È Êĵ
¿»À»Ä ¿»Ê³µ ºÊĶĴ ºÊ²µ Á³²¶ ,º²ºË
¸»² ÁÄ·· Áº¾Ä¸ .·¸ ¶ÉµÈ ¾µ·´ ¾Ä ¿»²¾Æ·
Á·² º½»»Ê²³ »·¸² ÁÄ··Ä´ ºÂÄ··²-ÊÄ»µ ²
Êĵ ÁÄ··Ä´ ¸»² ÃÄ »·· ,¾·Æ'Á½·Ì
Á»»² .'Ì·ÊËÉ̶ ¾»¾ ÊÄ»µ' ÊÄ´»ºÊ²Ã»·Ê´
¿ÄÂ·Æ Á³»·¶Ä´Â² - ÊÄÊĵ² Á'½²Â ÊĵÄÊ
¾²·» 'Ê ´"¶Ê¶ ³ÊĶ Ê"·» Á½»»ÊºÃ»»´ ʲ´
ʵý Á³²¶ - ²"º»¾Ë ÅƲ¾»Æ
Á'º»À ÊÄÀľ»»ºÂ² »µ ºÊĺû»´²³
ò·· ;¿»É»µÈ¶ »Ê·Æ»Ã· »Ê·³»µ Á¾»»ºº»À
̳¹ ¾¾·½ ö ¾Ä³ Ê»²À »³Ê ÌɵÈ'
¿Ìµ·³Ä Á·Æ ¾»»º ² ÁÄ··Ä´ ¸»² '¿»¾Ë·Ê»
.˵·É³
nahduqa whqc h`xdy khshde_ g_c
º²ºË Êĵ Á»² ÁÄÀ º²¶ ÊÄ»ÊÆ Á½²··
Á·Æ ¿·É² ¿Äµ ºÀĺ²Ä´ ´Ê·³ÃÀ²»¾»··
-Ê·² Á'Ê²Æ º½²Â ¿ÄÂij»·¶Ä´ Áû·Ê´ ¿Äµ
¸»²'à ʲ »·· .¶ÉµÈ ÊÄ´»¾»»¶ ĺ¾²
¾»¾' ÊÄË»ºÉ²Æ Êĵ ÁÄÀ·ÉĴ²
¿·¹Ì ÁȲ´ Á·Æ ÁÄÀ º²¶ ,'Ì·ÊËÉ̶
¾²¸ ¾Ä»ÊÆÀ»² ¿·È ºÀ²ÊºËÄ´ ³Ë·À¶
»µ Á·Æ Ç»ÆË Á»² ,º²ºË Á·Æ Çʲ¶ Á»²
¿»Â³Ê Á·² ¿"»Ê·Àµ² ĺÃÂÄĸĴ²
ºÂĸ»·º »»··È ºÂIJ »µ Á·Æ .²"º»¾Ë
º²¶ ,Á»»¾² (ú»ÃÄÊ) Ì·¾³É ÄÂij»ÊËÄ´
òµ ¸² ,ÁĸĴ ¼»¾ÊÄÆ»»Ë²³ ÁÄÀ
º²¶ ¾¾·½ Á´»¾»»¶ Á'Ê²Æ º»»ÉÀ»Ê²··
¾»Æ»·¸² º²¶'à ¸² ,Á¾Èʲ·· ÄÆ»º Á´²¾ËÄ´
·¸¸Å Áȸ²¸¯
¶"ÁÈÉ ¯Å¸´