Page 6 - Yidishe Tzeit - אידישע צייט
P. 6
¾º
Ȳ´Æ°
¹¸É¸µ¶
,É´¿´Çºµ É´°´·
É´±³¿³´ ¼¸¿¸¿Á
Á"¸µ ǯ½·¯À½ Æ"³¸°Ç½
.ÃľÄ˸µÂ² ÊÄ Ã²·· ¿Äµ ³»¾·È º¾²··Ä´ ºË»Â ¿µ·É * ¼¸¸¶ ¼³Ç°¯ ¸°Ç Å"³±³
ÊÄÀ ¼»¸ Å»·² ÁÄÀÄ ºÂÄÉÄ´ ºË»Â º²¶ º²¶ ,»¶²µ ÁÄÀ·ÉĴ² Á»³ ¼»² ÁÄ·· ¯"·¸»È ¼¯·ÈÇ°»³
ú¾²Àĵ ¸»² ¾"¸ ĺ²º Á»»À Êij² ,¿»µ»À¾Ì ´»È²··È Á·² ÅÄÂ»Æ »·· ¾²¸ ¼»² ¸² º¾²··Ä´ ¾"¸ »³Ê Êĵ
,ÁÄÀÄ ·È ¾¶·À Á½¾Ä·· ÉÆ·ÃÀ ÁÄ··Ä´ Ê»ÈÆÀ ÉʲºË ¿»² º²¶ Á»»¾² »³Ê Êĵ µ·À¾Ì »µ Á»² µÀ¾À ÁºÃij ¿»»³ ÁÄÂÊľ ǸÁ° Ƹ¿²´Ç-¼¸¸¶ ¸ÅÁ »³Æ² °Ç
ÁÄ··Ä´ ¸»² ÃľÄ˸µÂ² ò¾ Á»² ºÊ²µ ÁÄÀÄ Á»»Ê² ²» ¼»À ¾²¸ ÊÄ ¸² ÁÄ··Ä´ ¸² º¾²··Ä´ ÊÄ»»¸ º²¶ »³Ê Êĵ ,¶Ê·Ì ÀÁ»Áȵ²¿¯ À¯»
² ÁÄ··Ä´ ¸»² ÊÄ»»² ,¿»¾¶·À »»··È ¿·¾Ë »³Ê ´"¶Ê¶ »»³ ÁÄÂÊľ ¾²¸ ¼»²
² ,¿¾Ë· ²Ê» ² ,µ»² ÊÄÊĺ¾Ä .¶Ì»½ Á»»¸ Á»² º²¶ ʸĻ¾² ¿·¾Ë 'Ê ,¾"¸ û»·· ʸĻ¾² É°È" ¼¸¸° ·»¸¸ÅÇÁ²
ÊÄ»»² Á·² ,µ»² ÊÄË»µ»Ã¹ ÊÄÂij»·¶Ä´ ¸²¸½»É ·¸½ "¼¸½´²Æ É°³¯
Êij² ,ÊÄÊĴ·» ² ÊÄÀ ÁÄ··Ä´ ¸»² ¿Äµ Á¶Ä¸Ä´ ú¾²Àĵ º²¶'À _ghkx l_gxw`kc lhhf lcw`_ h`w ucac
,¿»ÀË ²Ê» ÊÄû·Ê´ Á»»É ºË»Â Êĵ»»¾ Ì·µ»À Á·² º»»É¾µ»»² Ä´»¾»»¶ ÃÂ'»³Ê Æǯ¸ ´¸¿° »"µ Æ"³¸°Ç
Áû»¶Ä´ º²¶ ÊÄ ¸² ¼»¸ º»»ºËÊ²Æ Á·² ¿·¾Ë 'Ê Ã²·· ˺²½ ¸² ,Ì·³¶¸·À
Á·Æ ³¶¾Â µ»Ã¹ ² ÁÄ··Ä´ ¸»² ʸĻ¾² ·È ÁÄÀ·ÉÄ´ ¼»² Á»³ µÂ»É þ² ¼²Â
.¾¶·À ² Á»»¸ ·È ¼»¾´»·º ÊÄÀ ¿»² º¾²·· »³Ê Êĵ ÁÄ·· Á·² ,¾"¸ Á'»³Ê ·»Â Á»»É ÃľÄ˸µÂ² ò¾ Á·Æ ÁʲÆ
² ¼²Â ÁÄÀÄ Á»»Ê² ¾²¸ ÊÄ ¸² Á¾»·Æ²³ ¿»»¶ÊÄµÂ·Æ ÁʲÆÄ´ ÉÄ··² Á»³'½ ,Éʲ»
¸² Ê²Æ º´²¸Ä´ ¿µ·É º²¶ »³Ê Êĵ Á»»É º½²ÊºÄ´ ºË»Â ÊÄ º¾²·· µ»À¾Ì ÄË»À»»¶ »µ Á»² ÁÊÄ·· ·È ¾µ´Ì »µ½
»³·Ë¹À) ÁÆ´ ¶À¾Ë 'Ê ÁÉ»Ë ºÄ·· ÊÄ »³Ê Êĵ Êij² ,ËÊĵ² Á¶·º ·È º·Â»À
¿»ÂËÀ µ·Ä ¾"¸ ·Â»³Ê »³Ê·ÉÀ· »µ»À¾Ì º¾²··Ä´ ºË»Â ¿»² º²¶ .Éʲ» ·»Â Á»² Ì·µÃ·À ÄʲÀº²Ã
Êij² ,¾¶·À Á»»¸ ¾²¸ ÊÄ ¸² (Ì·»Â·ÀµÉ µÃ»»À Êĵ Á·² ,ÁĴ·²··ÈÆ»·Ê²
»³Ê Êĵ º²¶ ̻ʳ Á'Ê²Æ ÊĺÄĔË µÀ¾À ² »»³ ÁºÄ³Ä´ ¼»¸ º²¶ Ì·µÃ·À¶ ÊĺÄÆ ¿·È Á»»´ ·È ʵý ´Ä¾Æ'½
ºË»Â ¿»² ºÄ·· ÊÄ ¸² Á´»·ÈÄ´ É»Ê·È ÁÄÀÄ Á»»Ê² ¾²¸ ÊÄ ¸² Ì·µÃ·À Ä»»¸ Á»² '»½¸ »µ º²¶Ä´ ³²¶'½ Á·² ,¾"¸ »³Ê Êĵ
ÁÊĺ¾Ä ¿Äµ ÁÄÀÄ ¾²¸ ÊÄ Ê²Â ,ÁÉ»Ë ¿»ÂÀ¸ ÄÊĵ² Á·² ¿»Ì³Ë Áº¾²¶·Èº»À
.¶¹ĔËÀ ³·ÊÉ ² Ã'»»¸ ¶Ì»½ Á»»¸ Á»² ÁÄ··Ä´ Á»³'½ ÁÄ·· ¾²À»»² ,¿»µ¹·»À
.¾¶·À ,'»¾Ä ² º»À ÁÄ··Ä´ µ³½À ¼»À ÊÄ º²¶
* º²¶ Á·² ºÂ»»¾Ä´ º²¶ ¾"¸ »³Ê Êĵ Á·²
ºÄ·· ³»·² ¸² º´²¸Ä´ º²¶ »³Ê Êĵ ¹ÀË· ¼²Ê·" É·ÃÆ Áº»À º¸²¾Ä´Ã»·²
»µ Á¾Ä·· ,¾¶·À ÁÊĵ² ² ÁÉ»Ë ÊÄ Ã²¾ Á»² Áʲ··Ä´ ÁÊ»·³Ä´ Á»³'½ »µ º²¶Ä´ ³²¶'½ ,(µ» ,µ Ì·ÀË) "·³¾³
¸² Á·ÆÊĵ ÁÄÀÄÂû·Ê² ÊÄ»·²··Â»»² .¾"¸ Á'»³Ê Á·Æ ¶½Ê³ ² ¼Ê·µ ÃľÄ˸µÂ² Á¸»··Ä´ û·Ê² Ê»À º²¶ »³Ê Êĵ ¸² '»½¸
Áº¾² Áº»À Áµ»ÊÆ·È ºË»Â ¸»² »³Ê Êĵ ² ÁÄ··Ä´ ¸»² ̻ʳ Á»»À »»³
Áȷ²³ ·È Á³»·¶Â² ¼»¸ ºÄ··'À Á·² ,¾¶·À º²¶ »³Ê Êĵ ·²·· ¶ËÄÀ ĺ²ÃÊĺ»² .Ì·³»³¹ Á·² ¶³¶² ľĻÈÄÆà ²
ò¾ Á·Æ Áµ»² »µ º²¶Ä´ ÁÄ»¸Â»²
.¾¶·À Á½»¾ÊÄÀ·² Á´Â·» ¿Äµ º»À
! ·¸¸Å Áȸ²¸¯
·"ÁÈÉ °ÆÁ
Ȳ´Æ°
¹¸É¸µ¶
,É´¿´Çºµ É´°´·
É´±³¿³´ ¼¸¿¸¿Á
Á"¸µ ǯ½·¯À½ Æ"³¸°Ç½
.ÃľÄ˸µÂ² ÊÄ Ã²·· ¿Äµ ³»¾·È º¾²··Ä´ ºË»Â ¿µ·É * ¼¸¸¶ ¼³Ç°¯ ¸°Ç Å"³±³
ÊÄÀ ¼»¸ Å»·² ÁÄÀÄ ºÂÄÉÄ´ ºË»Â º²¶ º²¶ ,»¶²µ ÁÄÀ·ÉĴ² Á»³ ¼»² ÁÄ·· ¯"·¸»È ¼¯·ÈÇ°»³
ú¾²Àĵ ¸»² ¾"¸ ĺ²º Á»»À Êij² ,¿»µ»À¾Ì ´»È²··È Á·² ÅÄÂ»Æ »·· ¾²¸ ¼»² ¸² º¾²··Ä´ ¾"¸ »³Ê Êĵ
,ÁÄÀÄ ·È ¾¶·À Á½¾Ä·· ÉÆ·ÃÀ ÁÄ··Ä´ Ê»ÈÆÀ ÉʲºË ¿»² º²¶ Á»»¾² »³Ê Êĵ µ·À¾Ì »µ Á»² µÀ¾À ÁºÃij ¿»»³ ÁÄÂÊľ ǸÁ° Ƹ¿²´Ç-¼¸¸¶ ¸ÅÁ »³Æ² °Ç
ÁÄ··Ä´ ¸»² ÃľÄ˸µÂ² ò¾ Á»² ºÊ²µ ÁÄÀÄ Á»»Ê² ²» ¼»À ¾²¸ ÊÄ ¸² ÁÄ··Ä´ ¸² º¾²··Ä´ ÊÄ»»¸ º²¶ »³Ê Êĵ ,¶Ê·Ì ÀÁ»Áȵ²¿¯ À¯»
² ÁÄ··Ä´ ¸»² ÊÄ»»² ,¿»¾¶·À »»··È ¿·¾Ë »³Ê ´"¶Ê¶ »»³ ÁÄÂÊľ ¾²¸ ¼»²
² ,¿¾Ë· ²Ê» ² ,µ»² ÊÄÊĺ¾Ä .¶Ì»½ Á»»¸ Á»² º²¶ ʸĻ¾² ¿·¾Ë 'Ê ,¾"¸ û»·· ʸĻ¾² É°È" ¼¸¸° ·»¸¸ÅÇÁ²
ÊÄ»»² Á·² ,µ»² ÊÄË»µ»Ã¹ ÊÄÂij»·¶Ä´ ¸²¸½»É ·¸½ "¼¸½´²Æ É°³¯
Êij² ,ÊÄÊĴ·» ² ÊÄÀ ÁÄ··Ä´ ¸»² ¿Äµ Á¶Ä¸Ä´ ú¾²Àĵ º²¶'À _ghkx l_gxw`kc lhhf lcw`_ h`w ucac
,¿»ÀË ²Ê» ÊÄû·Ê´ Á»»É ºË»Â Êĵ»»¾ Ì·µ»À Á·² º»»É¾µ»»² Ä´»¾»»¶ ÃÂ'»³Ê Æǯ¸ ´¸¿° »"µ Æ"³¸°Ç
Áû»¶Ä´ º²¶ ÊÄ ¸² ¼»¸ º»»ºËÊ²Æ Á·² ¿·¾Ë 'Ê Ã²·· ˺²½ ¸² ,Ì·³¶¸·À
Á·Æ ³¶¾Â µ»Ã¹ ² ÁÄ··Ä´ ¸»² ʸĻ¾² ·È ÁÄÀ·ÉÄ´ ¼»² Á»³ µÂ»É þ² ¼²Â
.¾¶·À ² Á»»¸ ·È ¼»¾´»·º ÊÄÀ ¿»² º¾²·· »³Ê Êĵ ÁÄ·· Á·² ,¾"¸ Á'»³Ê ·»Â Á»»É ÃľÄ˸µÂ² ò¾ Á·Æ ÁʲÆ
² ¼²Â ÁÄÀÄ Á»»Ê² ¾²¸ ÊÄ ¸² Á¾»·Æ²³ ¿»»¶ÊÄµÂ·Æ ÁʲÆÄ´ ÉÄ··² Á»³'½ ,Éʲ»
¸² Ê²Æ º´²¸Ä´ ¿µ·É º²¶ »³Ê Êĵ Á»»É º½²ÊºÄ´ ºË»Â ÊÄ º¾²·· µ»À¾Ì ÄË»À»»¶ »µ Á»² ÁÊÄ·· ·È ¾µ´Ì »µ½
»³·Ë¹À) ÁÆ´ ¶À¾Ë 'Ê ÁÉ»Ë ºÄ·· ÊÄ »³Ê Êĵ Êij² ,ËÊĵ² Á¶·º ·È º·Â»À
¿»ÂËÀ µ·Ä ¾"¸ ·Â»³Ê »³Ê·ÉÀ· »µ»À¾Ì º¾²··Ä´ ºË»Â ¿»² º²¶ .Éʲ» ·»Â Á»² Ì·µÃ·À ÄʲÀº²Ã
Êij² ,¾¶·À Á»»¸ ¾²¸ ÊÄ ¸² (Ì·»Â·ÀµÉ µÃ»»À Êĵ Á·² ,ÁĴ·²··ÈÆ»·Ê²
»³Ê Êĵ º²¶ ̻ʳ Á'Ê²Æ ÊĺÄĔË µÀ¾À ² »»³ ÁºÄ³Ä´ ¼»¸ º²¶ Ì·µÃ·À¶ ÊĺÄÆ ¿·È Á»»´ ·È ʵý ´Ä¾Æ'½
ºË»Â ¿»² ºÄ·· ÊÄ ¸² Á´»·ÈÄ´ É»Ê·È ÁÄÀÄ Á»»Ê² ¾²¸ ÊÄ ¸² Ì·µÃ·À Ä»»¸ Á»² '»½¸ »µ º²¶Ä´ ³²¶'½ Á·² ,¾"¸ »³Ê Êĵ
ÁÊĺ¾Ä ¿Äµ ÁÄÀÄ ¾²¸ ÊÄ Ê²Â ,ÁÉ»Ë ¿»ÂÀ¸ ÄÊĵ² Á·² ¿»Ì³Ë Áº¾²¶·Èº»À
.¶¹ĔËÀ ³·ÊÉ ² Ã'»»¸ ¶Ì»½ Á»»¸ Á»² ÁÄ··Ä´ Á»³'½ ÁÄ·· ¾²À»»² ,¿»µ¹·»À
.¾¶·À ,'»¾Ä ² º»À ÁÄ··Ä´ µ³½À ¼»À ÊÄ º²¶
* º²¶ Á·² ºÂ»»¾Ä´ º²¶ ¾"¸ »³Ê Êĵ Á·²
ºÄ·· ³»·² ¸² º´²¸Ä´ º²¶ »³Ê Êĵ ¹ÀË· ¼²Ê·" É·ÃÆ Áº»À º¸²¾Ä´Ã»·²
»µ Á¾Ä·· ,¾¶·À ÁÊĵ² ² ÁÉ»Ë ÊÄ Ã²¾ Á»² Áʲ··Ä´ ÁÊ»·³Ä´ Á»³'½ »µ º²¶Ä´ ³²¶'½ ,(µ» ,µ Ì·ÀË) "·³¾³
¸² Á·ÆÊĵ ÁÄÀÄÂû·Ê² ÊÄ»·²··Â»»² .¾"¸ Á'»³Ê Á·Æ ¶½Ê³ ² ¼Ê·µ ÃľÄ˸µÂ² Á¸»··Ä´ û·Ê² Ê»À º²¶ »³Ê Êĵ ¸² '»½¸
Áº¾² Áº»À Áµ»ÊÆ·È ºË»Â ¸»² »³Ê Êĵ ² ÁÄ··Ä´ ¸»² ̻ʳ Á»»À »»³
Áȷ²³ ·È Á³»·¶Â² ¼»¸ ºÄ··'À Á·² ,¾¶·À º²¶ »³Ê Êĵ ·²·· ¶ËÄÀ ĺ²ÃÊĺ»² .Ì·³»³¹ Á·² ¶³¶² ľĻÈÄÆà ²
ò¾ Á·Æ Áµ»² »µ º²¶Ä´ ÁÄ»¸Â»²
.¾¶·À Á½»¾ÊÄÀ·² Á´Â·» ¿Äµ º»À
! ·¸¸Å Áȸ²¸¯
·"ÁÈÉ °ÆÁ
