Page 3 - Yidish Tzei - אידישע צייט
P. 3
odwje »À¸°¯
vpw_ddqxB ¾´Ã
¶"³Ç³ ·¸½ ȸ¿Á±Á±¯° ¯
¾´Ã ´"¸³ ÇÁ²¯· »¯´´ 'Ç
Æǯç ¯Ç¯°-¾Áç ÇÁ´´·¿¯
À¯² À¯´´ ,²À¶³´ ³Æ²Å³ ɲ½ Áº¸»°¸´»±½´¯ ,ÆÀǯ´´ÁÈç ¾¸¯ ·¸¸Ç²Á± ¹¸µ ¾°¯³ À¯´´ ·º´µÁ±À¸´¯ Ǹ½ ¾°¯³ ·"»ÁÁ³ ±¯·¿´µ ¼Á²
."¼¸Éô½" Á·ÀÁDZ ¸² ¾Á¿Áµ É´É´¯ ¾»¸¸ÅÇÁ² ´Å ±¸²¿Á·È ¾°¯³ Áº»Á´´ ¾°¯³ Ǹ½ ¾Á½Á´´ ¾´Ã ²¸¯ ¯ ·¸½ ¾ÃÁÇ· ´Å ¹¸µ
Á·¿¯ÀÇÁ·¿¸¯ Áº»Á´´ ¸¸À ¾´¯ ¼¸Éô½´ ³º´µ ·¯³ À¯´´ ÇÁ¿¸¸¯ ,·ÇÁ³Á± ±¿¯» ¾¸´È
µ¸´³ ¸² ¾´Ã ¾Á´´Á± ¹¸¯ ¾¸° ǯ¸ ÀÆÁµ ·Á½º" Ȳ´Æ° ·¿¸´¯´´Á±¸¸° ¾°¯³ ¸¸µ À¯´´ ¾²¯µ¸Ã§ Á ¼Á² ¸¸° ¼¸¿Ã»´ ¸¿Ã» Ȳ´Æ° ÉÇÈ» ¾Á´´Á±
¾·¸½¿¸¯ »¯´´ 'Ç ·±¯µ ,"»Æ¸Å¸¯ 'Ç ¸¸° ¼¸Ç´¶° »Æ¸Å¸¯ 'Ç Æ"³Ç³ Ç´²³ Éô½´ Ƹ²Å
µ¸¯'À µ¯ ¾ÁµÁ± ¹¸¯ °¯³ ¸¯²´´¯" ,ÀÁ´½È ¼Á² .³½¸¿Ã§ ǯ´Ã½³ ²¸À¶³ ¸¿°Ç³ ³"³ ,Á"¸µ ÆÀǯ´´ÁÈç ½
!¾·¸¸Å ÁÆÀ'¼È »Á° ·¸½ °Á» ¹¸¯ µ¯ ,ȸ»½¸³ ÀÁ´½È ÇÁµ¿´¯ ¾·¸½¿¸¯ ÇÁ·Áç È ·ÈÇÁ ǸÁ ¸²¸»¸½ ,´"¸³ ÇÁ²¯· »¯´´ °¯µ Ç"³´½
ÇÁ·¿¯ÀÁÇÁ·¿¸¯ ¾Á´´Á± Ǹ½ µ¸¯'À À¯´´ ÇÁ°¯ ¾¸¸µ ·ÇÁ»ÆÁ±Ã¸´¯ ·ÆÁǸ²½´¯ »¯´´ 'Ç ·¯³ .Æǯç ¯Ç¯° ¸°È´É ¸Æ¸É´½ ¼´¸³º´ ¾Áç ÇÁ´´·¿¯
°¸» ·È¸¿ ¾Á½ ·¯³ µ¿´¯ ¸¸°" ,±¸²¿±¯µ ,±¿¯±´Å µ¸¯ »¯´´ 'Ç ·¸½ ¾ÃÁÇ· ¹¸µ ¾´Ã ÆÁ´´Å ÇÁ²
..."É´·Èç À¯² ¾Á´´Á± µ¸¯ ¾´Ã ·²ÁÇ ¾Á½ µ¯ ;¼¸Éô½ ¾´Ã ¾²ÁÇ ´Å ·¯³Á± ·¸¸Åǯ¸ ¸² ǯà ·¸¸·È ¾Á½ µ¯ É´¸³ ,¾Á´´Á±
·¿Á¸¸» ÇÁ ¾Á´´ µ¯ ¾±¯µ ·±Á»Ã »Æ¸Å¸¯ 'Ç" ¯ ¾Á½ ·¯³ ³´¿Á´ É´·Èç Á±¸²'³¿´È½ ÇÁ¸¸µ Á»ÁÆ¿Á¸ ¸°Ç Æ"³Ç³ ɽ¯ Ƹ²Å ¼Á² ¾´Ã
É¿´´º ¾¸µ¿¸¯ ¾°¯³ À'¸°Ç ÁÇÁ²¿¯ ,Á½È ɯ¸ÇÆ 'Ç »È ´½´Æ½ ¯»½½´ ´¿É¶ ,Á"¸µ ÆÀǯ´´ÁÈç ½
¸´¯ ·¿¯³ ¸² ¸´Ç¯ ±¸¸» ¹¸¯ ¾Á´´ ÇÁ°¯ ,¸"ǯ³ ."·±¯µÁ± ÇÁ½ ¹¯À ¸¸À ¾ÇÁ³ ·»¯´´Á± Ǹ½ ¾°¯³ ,Á"¸µ »Æ¸Å¸¯
·»Á± ±´¿Á± °¯³ ¹¸¯ ¸Å ¾¸µ¿¸¯ ¹¸¯ °¯³ ¾±¸´¯ ¸² ·°Á»Á±·¸½ ·È¸¿ ·¯³ »¯´´ 'Ç µ¯ ·È¸¿ ,¼¸Æ¸²Å ¸¸´´Å ¸² ·¸½ É´º¸¸È° É´¿´Çºµ Áº»Á´´
¼Á² ǯà ¾°Á± ¾Á¿ÁÆ ´Å ·¿¯³ ÁÇÁ²¿¯ ¸² ¾¸¯ ÇÁ²Á¸ ·Á½º ·¯³ À¯² »¸¸´´ ,¼¸Éô½´ É´É´¯ Á'°´È¶ ¸² ·¸½ ¾»¸¸··¸½ ¾Á¿ÁÆ ¾»¯µ Ǹ½ À¯´´
¾¸¯ »Á´´È ¼Á² ¾·ÁÇ·Á±ÇÁ°¸Ç¯ ·¯³ À¯´´
..."·¸¸µ ¯ ¾¸¯ ·¸¸·È À¯´´ ¾¯½¸Ç¯ É´»Áç ɳ ¾¸¸µ ÇÁ°¯ .¾Áµ ·¿ÁÆÁ± ÆÀǯ´´ÁÈç .ÇÁ¿Á¸¸»
¸² ¾´Ã ³±³¿³ ¸² ¾Á´´Á± µ¸¯ À¯² ¹¯À ¯ µ¸¯ ÆÀǯ´´ÁÈç ɸ° ¸Æ¸²Å ¸² ¾´Ã 'Ç µ¯ ·ÇÁ³Á± ÇÁ¸Çà Ǹ½ ¾°¯³ ɽ¯°
¾¸¸Æ ,µ¿¯Å ¾¸¯ ¸´´ Ƚ½ ,¼¸Æ¸²Å ÇÁÆÀǯ´´ÁÈç ¾Å¿¯±¿¸¯ ·ÇÁ´´ ÇÁ ;"¼¸Éô½" ¾´Ã ÇÁºÁ³ ¸´´ "ÇÁ»¸¸ÅÇÁ²" ·Ç¯À ÇÁ² ·È¸¿ µ¸¯ »¯´´
¸¯²´´¯ µ¸¯ À¯² ¾´¯ ,¹¸µ ǯà ·È¸¿ ³·´Çç ,³±³¿³ ÇÁ¸¸µ ÇÁ°¸¯ ¾²ÁÇ ¼¸¸° ¾Á½´¿Á±ÇÁ°¸¯ ¾¸¯ µ¸¯ À¯² À¯´´ ,·¿¸´¯´´Á± ¾Á¿Áµ Ǹ½
¸¸µ Áº»Á´´ ¹Ç´² É´Ç´¿¸Å ¸² ¾´Ã À¿¸¸¯ ¾Á´´Á± ;É´²½ Á±¸»¸¸³ ÁÇÁ¸¸µ ¾´¯ »¯Çȸ É°³¯ ÇÁ¸¸µ ¼¸°Ç´Æ½´ ¼¸È½È½ ¸² ´Å ·À¯Ç·¿¯Æ ¾Æǯ·È
ɸ°» É´¯´ÃÇ´ É´Á´È¸ ¾Á´´Á± Á¸Ã§ Ƚ ¾°¯³ ÇÁ¸¸µ ¾´¯ ,¹¸µ ǯà ·È¸¿Ç¯± ¾Ãǯ² ·È¸¿ À¯²
.»¯Çȸ
·¸¸Å Áȸ²¸¯
¯"ÃÈÉ ³ÇÈ ¸¸¶
vpw_ddqxB ¾´Ã
¶"³Ç³ ·¸½ ȸ¿Á±Á±¯° ¯
¾´Ã ´"¸³ ÇÁ²¯· »¯´´ 'Ç
Æǯç ¯Ç¯°-¾Áç ÇÁ´´·¿¯
À¯² À¯´´ ,²À¶³´ ³Æ²Å³ ɲ½ Áº¸»°¸´»±½´¯ ,ÆÀǯ´´ÁÈç ¾¸¯ ·¸¸Ç²Á± ¹¸µ ¾°¯³ À¯´´ ·º´µÁ±À¸´¯ Ǹ½ ¾°¯³ ·"»ÁÁ³ ±¯·¿´µ ¼Á²
."¼¸Éô½" Á·ÀÁDZ ¸² ¾Á¿Áµ É´É´¯ ¾»¸¸ÅÇÁ² ´Å ±¸²¿Á·È ¾°¯³ Áº»Á´´ ¾°¯³ Ǹ½ ¾Á½Á´´ ¾´Ã ²¸¯ ¯ ·¸½ ¾ÃÁÇ· ´Å ¹¸µ
Á·¿¯ÀÇÁ·¿¸¯ Áº»Á´´ ¸¸À ¾´¯ ¼¸Éô½´ ³º´µ ·¯³ À¯´´ ÇÁ¿¸¸¯ ,·ÇÁ³Á± ±¿¯» ¾¸´È
µ¸´³ ¸² ¾´Ã ¾Á´´Á± ¹¸¯ ¾¸° ǯ¸ ÀÆÁµ ·Á½º" Ȳ´Æ° ·¿¸´¯´´Á±¸¸° ¾°¯³ ¸¸µ À¯´´ ¾²¯µ¸Ã§ Á ¼Á² ¸¸° ¼¸¿Ã»´ ¸¿Ã» Ȳ´Æ° ÉÇÈ» ¾Á´´Á±
¾·¸½¿¸¯ »¯´´ 'Ç ·±¯µ ,"»Æ¸Å¸¯ 'Ç ¸¸° ¼¸Ç´¶° »Æ¸Å¸¯ 'Ç Æ"³Ç³ Ç´²³ Éô½´ Ƹ²Å
µ¸¯'À µ¯ ¾ÁµÁ± ¹¸¯ °¯³ ¸¯²´´¯" ,ÀÁ´½È ¼Á² .³½¸¿Ã§ ǯ´Ã½³ ²¸À¶³ ¸¿°Ç³ ³"³ ,Á"¸µ ÆÀǯ´´ÁÈç ½
!¾·¸¸Å ÁÆÀ'¼È »Á° ·¸½ °Á» ¹¸¯ µ¯ ,ȸ»½¸³ ÀÁ´½È ÇÁµ¿´¯ ¾·¸½¿¸¯ ÇÁ·Áç È ·ÈÇÁ ǸÁ ¸²¸»¸½ ,´"¸³ ÇÁ²¯· »¯´´ °¯µ Ç"³´½
ÇÁ·¿¯ÀÁÇÁ·¿¸¯ ¾Á´´Á± Ǹ½ µ¸¯'À À¯´´ ÇÁ°¯ ¾¸¸µ ·ÇÁ»ÆÁ±Ã¸´¯ ·ÆÁǸ²½´¯ »¯´´ 'Ç ·¯³ .Æǯç ¯Ç¯° ¸°È´É ¸Æ¸É´½ ¼´¸³º´ ¾Áç ÇÁ´´·¿¯
°¸» ·È¸¿ ¾Á½ ·¯³ µ¿´¯ ¸¸°" ,±¸²¿±¯µ ,±¿¯±´Å µ¸¯ »¯´´ 'Ç ·¸½ ¾ÃÁÇ· ¹¸µ ¾´Ã ÆÁ´´Å ÇÁ²
..."É´·Èç À¯² ¾Á´´Á± µ¸¯ ¾´Ã ·²ÁÇ ¾Á½ µ¯ ;¼¸Éô½ ¾´Ã ¾²ÁÇ ´Å ·¯³Á± ·¸¸Åǯ¸ ¸² ǯà ·¸¸·È ¾Á½ µ¯ É´¸³ ,¾Á´´Á±
·¿Á¸¸» ÇÁ ¾Á´´ µ¯ ¾±¯µ ·±Á»Ã »Æ¸Å¸¯ 'Ç" ¯ ¾Á½ ·¯³ ³´¿Á´ É´·Èç Á±¸²'³¿´È½ ÇÁ¸¸µ Á»ÁÆ¿Á¸ ¸°Ç Æ"³Ç³ ɽ¯ Ƹ²Å ¼Á² ¾´Ã
É¿´´º ¾¸µ¿¸¯ ¾°¯³ À'¸°Ç ÁÇÁ²¿¯ ,Á½È ɯ¸ÇÆ 'Ç »È ´½´Æ½ ¯»½½´ ´¿É¶ ,Á"¸µ ÆÀǯ´´ÁÈç ½
¸´¯ ·¿¯³ ¸² ¸´Ç¯ ±¸¸» ¹¸¯ ¾Á´´ ÇÁ°¯ ,¸"ǯ³ ."·±¯µÁ± ÇÁ½ ¹¯À ¸¸À ¾ÇÁ³ ·»¯´´Á± Ǹ½ ¾°¯³ ,Á"¸µ »Æ¸Å¸¯
·»Á± ±´¿Á± °¯³ ¹¸¯ ¸Å ¾¸µ¿¸¯ ¹¸¯ °¯³ ¾±¸´¯ ¸² ·°Á»Á±·¸½ ·È¸¿ ·¯³ »¯´´ 'Ç µ¯ ·È¸¿ ,¼¸Æ¸²Å ¸¸´´Å ¸² ·¸½ É´º¸¸È° É´¿´Çºµ Áº»Á´´
¼Á² ǯà ¾°Á± ¾Á¿ÁÆ ´Å ·¿¯³ ÁÇÁ²¿¯ ¸² ¾¸¯ ÇÁ²Á¸ ·Á½º ·¯³ À¯² »¸¸´´ ,¼¸Éô½´ É´É´¯ Á'°´È¶ ¸² ·¸½ ¾»¸¸··¸½ ¾Á¿ÁÆ ¾»¯µ Ǹ½ À¯´´
¾¸¯ »Á´´È ¼Á² ¾·ÁÇ·Á±ÇÁ°¸Ç¯ ·¯³ À¯´´
..."·¸¸µ ¯ ¾¸¯ ·¸¸·È À¯´´ ¾¯½¸Ç¯ É´»Áç ɳ ¾¸¸µ ÇÁ°¯ .¾Áµ ·¿ÁÆÁ± ÆÀǯ´´ÁÈç .ÇÁ¿Á¸¸»
¸² ¾´Ã ³±³¿³ ¸² ¾Á´´Á± µ¸¯ À¯² ¹¯À ¯ µ¸¯ ÆÀǯ´´ÁÈç ɸ° ¸Æ¸²Å ¸² ¾´Ã 'Ç µ¯ ·ÇÁ³Á± ÇÁ¸Çà Ǹ½ ¾°¯³ ɽ¯°
¾¸¸Æ ,µ¿¯Å ¾¸¯ ¸´´ Ƚ½ ,¼¸Æ¸²Å ÇÁÆÀǯ´´ÁÈç ¾Å¿¯±¿¸¯ ·ÇÁ´´ ÇÁ ;"¼¸Éô½" ¾´Ã ÇÁºÁ³ ¸´´ "ÇÁ»¸¸ÅÇÁ²" ·Ç¯À ÇÁ² ·È¸¿ µ¸¯ »¯´´
¸¯²´´¯ µ¸¯ À¯² ¾´¯ ,¹¸µ ǯà ·È¸¿ ³·´Çç ,³±³¿³ ÇÁ¸¸µ ÇÁ°¸¯ ¾²ÁÇ ¼¸¸° ¾Á½´¿Á±ÇÁ°¸¯ ¾¸¯ µ¸¯ À¯² À¯´´ ,·¿¸´¯´´Á± ¾Á¿Áµ Ǹ½
¸¸µ Áº»Á´´ ¹Ç´² É´Ç´¿¸Å ¸² ¾´Ã À¿¸¸¯ ¾Á´´Á± ;É´²½ Á±¸»¸¸³ ÁÇÁ¸¸µ ¾´¯ »¯Çȸ É°³¯ ÇÁ¸¸µ ¼¸°Ç´Æ½´ ¼¸È½È½ ¸² ´Å ·À¯Ç·¿¯Æ ¾Æǯ·È
ɸ°» É´¯´ÃÇ´ É´Á´È¸ ¾Á´´Á± Á¸Ã§ Ƚ ¾°¯³ ÇÁ¸¸µ ¾´¯ ,¹¸µ ǯà ·È¸¿Ç¯± ¾Ãǯ² ·È¸¿ À¯²
.»¯Çȸ
·¸¸Å Áȸ²¸¯
¯"ÃÈÉ ³ÇÈ ¸¸¶
