Page 11 - Yidishe Tzeit - אידישע צייט
P. 11
:Ȳ´Æ³ É´»¸³Æ
Ì·²¾Æ ̷ķ˻ ÄÂÄÄËÄ´-ºËÊÄ Ä´»¾µÂÄÈ ´ÊijÂĺº²Ê ¾²·ÀË ¶ËÀ 'Ê ¹"¶Ê¶ ̵·³Ä ºÈ»ºËÄ´ ´»Èʲ¶º»»Ê³ ¾²ÊË» »Â³
»³Ê Ë·µÉ¶ ·Â»³Ê Á·Æ ¶ÉµÈ Ä´»¾»»¶ »µ ¼Ê·µ ¶Ê·Ì ÌÊ¸Ä Á»² ¶É·¾¹ Êĵ² Á² .²"º»¾Ë ̲· ¿»³Äʶ ̲ ¾»½²¶¾" ľ'»ÄË» »³Ê
Á·Æ ÃÄûƲ »µ ·È ÁÄÀ·ÉĴ² चÄ"»¸ ľ,»ÄË» ³Ê" Á·Æ ÁÀ²Â µ»µ» Á·Æ ³·ºË ¿»»³ ºÂ´Ä´ ¼Ê·µ ¼ËÀ Êĺ»»·· ºÊÄ·· ò·· ,"¿»²Àȶ
»³Ê É"¶Ê¶ Á·Æ ¾Äɻ»»² Á·² "Ļ˷¶¾ 'Ê ¹"¶Ê¶ ¿»¹²¶ ¼Ä¾É»Â»»² Ä'³·Ë¹ Ä»»¸
gkqqc whh_
a ghhe lhkxdwh nd_ vw_h dho nh_ qhxdck `w »¸Â½Ë² '·¾Ë ³ÉÄ» 'Ê ¹"¶Ê¶ ,Ä"»¸ ľ'»ÄË» 'Ê ¹"¶Ê¶ Á·² ´ÊijÂĺº²Ê ¾²·ÀË ¶ËÀ
³·¹Ê Á·Æ ºÂ´Ä´ Á»² Êĺ»Êµ ² Á·² ,²"º»¾Ë
,g_cqa n`_c nbh_ p_dd ydqxh qoqgkqe nds whh_
a i_o vhwdu nqm gwqc ihkwqh w_h ¿»¾Ë·Ê» Ì·³Ë·Ì· »³Ë·Ì »µ .²»³Â¶ ¾²·ÀË .²"º»¾Ë ,´ÊijÂĺº²Ê Å÷¶» Ê»²À
- aqg hb eh` nqm g_c ,w_h hhc .
qhxdck `w
cvbu pqk
hqxh h`w w_s nhhe ryyxm ihe n
j_o ʲ³É²µ ÉʲºË ÁÄ··Ä´ ¼»¾Ê»º²Â ÁÄÂĸ ÄÈ»ºË ÁµÂÄÃɲ·· ¿Äµ Á·Æ º½»¾ Á»²
nds wqshu wqphdwa l_ophd_ n_ gwqcqa vhwdu ndhp huf n`hwxqa nwqdd ydwdx hb nqdd Á² ĺ²º ² »·· .´Â·ÀÄÂÊĺ·² Á´»¸²µ Á'Ê²Æ µ"ó ÁÄÀ º²¶ ,¿¾·Ä³ ¾²ÊË» Ì»³ ¾½À
n`_c gkqdd hb ldw_ ydmdvm qwqbo_ hhp nd_ vw_h dho nh_ _b hhp nbh_ p_dd ydqdxh qphdwa µÃ¹" ºÂ»»À òµ' :º´²¸Ä´ º²¶ ÊÉ» ¼Ê³² Ì·À·ÉÀ »µ ºÊÄÀÊ²Æ ¼»·² ´»½²Æ¾»Æ
ÄÊĵ·¸²³ 8 »·· ¾»Æ»·¸² .¶É·¾¹¶
.gkqqc whh_
a ghhe nj_dd 6-7 hb nh_ nqeqa ihkwqsohhx_` ."µÃ¹³Ë º¾ÄºËÄ´·È µÂ»È² ÁÄÂĸ ÃĻȲɲ¾
,lhkxdwh nh_ h_ nh_ hde_ nd_ ,vw_h dho nh_
qhxdck `w
nds phs_ wqk_wgoqu wqb nh_ 3 ÁÄ··Ä´ ¸»² ËÀË Ì»³ Á»² ¼»·² »·¸² »µ Ê²Æ Á½²À ·È Êĺ½»»¾ »µ½ ,Áʲ··Ä´
ľ»ÀÊ²Æ »³Ä³ »µ ·²·· ÊÄÈÄ¾Æ ÄÊĵ·¸²³ »µ ÁÄÀÄÂƲ ÁÄÀ·É ÊÄ»»¸ ¸² ,ÁÊĺ¾Ä ÄÊÄ»»º
wqghh`w_ghm phs_ hb nqoqe ,nhhsm_v ahgw_phdwa _ gwhsqa whh_
a gwqdd gw_b ihd_ d_dd -¿»³Ë·Ì¶ ̲¶¾ Áʲ··Ä´ º¾»»ºÊ²Æ ¸»² ¾²¸ ,¼»¾ÊÄµÂ»É ÄÊÄ»»¸ Ê²Æ ¸»»ÆË Ä´»º»·Â
nahb
ydxawyc n_ nh_ nhhw_ xhws wbpj - nw_h qahbwqhws hb nh_ hdd i_o wqm pqsq ĺÂĽÄÊĴû·² Á»·Ë »µ ·È .¿»¾³ÉÀ¶ Á»² .ÊĴ»ʴ Ë»¸»Æ Á·² µ·³½ ¼Êµ³ ÊÄÀ Á»»¸
qoqahh_ qwqhhe nkhhgghm nsdwqa n`_c p_dd nbh_ nds pk_v n_sqkqg i_o ,aodwqgphha_` Ì·É·¾¹ »»··È ¼²Â ÁÄÀ·ÉÄ´·È ÁÄÂĸ ,Ì·À·ÉÀ Á¾²ÊºÂÄÈ ¿»»³ Á·Æ ÊÄû·² - Á»»¾² ¿»¾Ë·Ê»
Éʳ »Â³ Á»² û»² ,º»ÄºË ÄÊĵ² Dz´ Á»² - ¾²ÊË» Çʲ Á»² "Ļ˷¶¾ ³Ê" Á·Æ ûƲ
.nqohsqa ihe n`_c hhe njkqdd nh_ lqkv lqb nds ngj_kqashd_ nwqdd nh_ nqaodw_swq »»³ .Ì»¾»Ä ÁÄ»µ·À º²ºË Êĵ Á»² û»² Á·² Ä»»Â 3 ¼²Â ºÂĵʲĴ»»² Áʲ··Ä´ ¸»²
hb nds vwqdd qoq`hwxqa qwqpqwa n`qaphdw_ nmek nmem gdg vw_h dho nh_ phs_ wqb »µ ÁÄÀ·ÂĴƲ ÁÊÄ·· Ì·É·¾¹ ľ² »µ º²
hdd .
qhxdck `w
cvbu pqk
hqxh h`w nskqc lhh` gqe
m p_dd ydqdxh qoqqxqa-gxwq ÄÊÄÊÄÀ Ê²Æ ¼»·² '¶ÂʺÀ' ÃÊÄÂ»ÄºÂ²É .Ì·À·ÉÀ
hb nkqdd ,ndhka wqxhws _ w_s nhdx ihe nqm ghhwa `_gx phs_ lqb nds vhwdu gwqc
m º»ÄºË Ľ¾Ä¸² Á»² ÁÄ»·²·· ò·· Ì·¹ÆËÀ ºÂ»»À òµ' :º´²¸Ä´ º²¶ ĺ²º ² »··
k_m_wqbhdd nkqdd nbh_ d_dd ,nqohhxwq gw_b ihd_ _yx h_cb whh_
a ghhe nds ydb`dq qahkboqu º»»·· Dz´ ÁÄÂĸ ò·· - »"² Á·ÆÈ Á»² »·· –
gqdd
m nqdd e_ ,iqkvhohh_ qohhe w_s qk
hqxh h`w vcwc nds c_dduc ldhv lqb
yd_hum`
nqe "µÃ¹³Ë µÃ¹"
."¾»»··Êĵ Å»·²" ,Ì·É·¾¹¶ Ì·À·ÉÀ »µ Á·Æ ¶¾·²´ Á»² ÁÄÀ·ÉÄ´·È ¸»² ¶É·¾¹ Á»»²
.ydqsxc nd_ ydqdxh hb nwqdd ixmo wqghhdd gqdd ydkdqs hb ghm nhhe ihxmm wqghhdd !˵·É³ Á»¾ÄÀ ¿»µÃ»»À¶ ÁÀ µ¹² Á·Æ ³·ºË ¿»»³ ºÂ´Ä´
,Ä"»¸ ľ'»ÄË» »³Ê É"¶Ê¶ µ½Â ,¿»¾¶ÂÀ¶·
Ġ"čč ěĕĔĥĤđč ď"ĚĐĕčč Ę"ĢĒ č"č-ČģĜĕĠĝĚ Ĥ"đĚďČ ģ"ė Ęĥ ęĕĥĘĥ ĦďđĞĝ
_ghkx bk_ddohwa lhhf rpdh h`w acwc _ghkx nhgxwd`m wdmb_ vj doyfd _ghkx _b_o_v-_vohspm wdmb_ vj do` _ghkx awd`pkw_vm wdmb_ vj dhf_
coxm hwbp cxx ldhp lhh` nhgxwd` tmdb _ghkx nhhgxoqjhh_ _bhhe `vqh cmkx h`w acwc dbjo ,pvohk ;bspc ywuqd _kdkhc ybdqp lhh` wd`hu wqohhx wqb pgjqw
! ·¸¸Å Áȸ²¸¯
¯"ÃÈÉ ¶»È
Ì·²¾Æ ̷ķ˻ ÄÂÄÄËÄ´-ºËÊÄ Ä´»¾µÂÄÈ ´ÊijÂĺº²Ê ¾²·ÀË ¶ËÀ 'Ê ¹"¶Ê¶ ̵·³Ä ºÈ»ºËÄ´ ´»Èʲ¶º»»Ê³ ¾²ÊË» »Â³
»³Ê Ë·µÉ¶ ·Â»³Ê Á·Æ ¶ÉµÈ Ä´»¾»»¶ »µ ¼Ê·µ ¶Ê·Ì ÌÊ¸Ä Á»² ¶É·¾¹ Êĵ² Á² .²"º»¾Ë ̲· ¿»³Äʶ ̲ ¾»½²¶¾" ľ'»ÄË» »³Ê
Á·Æ ÃÄûƲ »µ ·È ÁÄÀ·ÉĴ² चÄ"»¸ ľ,»ÄË» ³Ê" Á·Æ ÁÀ²Â µ»µ» Á·Æ ³·ºË ¿»»³ ºÂ´Ä´ ¼Ê·µ ¼ËÀ Êĺ»»·· ºÊÄ·· ò·· ,"¿»²Àȶ
»³Ê É"¶Ê¶ Á·Æ ¾Äɻ»»² Á·² "Ļ˷¶¾ 'Ê ¹"¶Ê¶ ¿»¹²¶ ¼Ä¾É»Â»»² Ä'³·Ë¹ Ä»»¸
gkqqc whh_
a ghhe lhkxdwh nd_ vw_h dho nh_ qhxdck `w »¸Â½Ë² '·¾Ë ³ÉÄ» 'Ê ¹"¶Ê¶ ,Ä"»¸ ľ'»ÄË» 'Ê ¹"¶Ê¶ Á·² ´ÊijÂĺº²Ê ¾²·ÀË ¶ËÀ
³·¹Ê Á·Æ ºÂ´Ä´ Á»² Êĺ»Êµ ² Á·² ,²"º»¾Ë
,g_cqa n`_c nbh_ p_dd ydqxh qoqgkqe nds whh_
a i_o vhwdu nqm gwqc ihkwqh w_h ¿»¾Ë·Ê» Ì·³Ë·Ì· »³Ë·Ì »µ .²»³Â¶ ¾²·ÀË .²"º»¾Ë ,´ÊijÂĺº²Ê Å÷¶» Ê»²À
- aqg hb eh` nqm g_c ,w_h hhc .
qhxdck `w
cvbu pqk
hqxh h`w w_s nhhe ryyxm ihe n
j_o ʲ³É²µ ÉʲºË ÁÄ··Ä´ ¼»¾Ê»º²Â ÁÄÂĸ ÄÈ»ºË ÁµÂÄÃɲ·· ¿Äµ Á·Æ º½»¾ Á»²
nds wqshu wqphdwa l_ophd_ n_ gwqcqa vhwdu ndhp huf n`hwxqa nwqdd ydwdx hb nqdd Á² ĺ²º ² »·· .´Â·ÀÄÂÊĺ·² Á´»¸²µ Á'Ê²Æ µ"ó ÁÄÀ º²¶ ,¿¾·Ä³ ¾²ÊË» Ì»³ ¾½À
n`_c gkqdd hb ldw_ ydmdvm qwqbo_ hhp nd_ vw_h dho nh_ _b hhp nbh_ p_dd ydqdxh qphdwa µÃ¹" ºÂ»»À òµ' :º´²¸Ä´ º²¶ ÊÉ» ¼Ê³² Ì·À·ÉÀ »µ ºÊÄÀÊ²Æ ¼»·² ´»½²Æ¾»Æ
ÄÊĵ·¸²³ 8 »·· ¾»Æ»·¸² .¶É·¾¹¶
.gkqqc whh_
a ghhe nj_dd 6-7 hb nh_ nqeqa ihkwqsohhx_` ."µÃ¹³Ë º¾ÄºËÄ´·È µÂ»È² ÁÄÂĸ ÃĻȲɲ¾
,lhkxdwh nh_ h_ nh_ hde_ nd_ ,vw_h dho nh_
qhxdck `w
nds phs_ wqk_wgoqu wqb nh_ 3 ÁÄ··Ä´ ¸»² ËÀË Ì»³ Á»² ¼»·² »·¸² »µ Ê²Æ Á½²À ·È Êĺ½»»¾ »µ½ ,Áʲ··Ä´
ľ»ÀÊ²Æ »³Ä³ »µ ·²·· ÊÄÈÄ¾Æ ÄÊĵ·¸²³ »µ ÁÄÀÄÂƲ ÁÄÀ·É ÊÄ»»¸ ¸² ,ÁÊĺ¾Ä ÄÊÄ»»º
wqghh`w_ghm phs_ hb nqoqe ,nhhsm_v ahgw_phdwa _ gwhsqa whh_
a gwqdd gw_b ihd_ d_dd -¿»³Ë·Ì¶ ̲¶¾ Áʲ··Ä´ º¾»»ºÊ²Æ ¸»² ¾²¸ ,¼»¾ÊÄµÂ»É ÄÊÄ»»¸ Ê²Æ ¸»»ÆË Ä´»º»·Â
nahb
ydxawyc n_ nh_ nhhw_ xhws wbpj - nw_h qahbwqhws hb nh_ hdd i_o wqm pqsq ĺÂĽÄÊĴû·² Á»·Ë »µ ·È .¿»¾³ÉÀ¶ Á»² .ÊĴ»ʴ Ë»¸»Æ Á·² µ·³½ ¼Êµ³ ÊÄÀ Á»»¸
qoqahh_ qwqhhe nkhhgghm nsdwqa n`_c p_dd nbh_ nds pk_v n_sqkqg i_o ,aodwqgphha_` Ì·É·¾¹ »»··È ¼²Â ÁÄÀ·ÉÄ´·È ÁÄÂĸ ,Ì·À·ÉÀ Á¾²ÊºÂÄÈ ¿»»³ Á·Æ ÊÄû·² - Á»»¾² ¿»¾Ë·Ê»
Éʳ »Â³ Á»² û»² ,º»ÄºË ÄÊĵ² Dz´ Á»² - ¾²ÊË» Çʲ Á»² "Ļ˷¶¾ ³Ê" Á·Æ ûƲ
.nqohsqa ihe n`_c hhe njkqdd nh_ lqkv lqb nds ngj_kqashd_ nwqdd nh_ nqaodw_swq »»³ .Ì»¾»Ä ÁÄ»µ·À º²ºË Êĵ Á»² û»² Á·² Ä»»Â 3 ¼²Â ºÂĵʲĴ»»² Áʲ··Ä´ ¸»²
hb nds vwqdd qoq`hwxqa qwqpqwa n`qaphdw_ nmek nmem gdg vw_h dho nh_ phs_ wqb »µ ÁÄÀ·ÂĴƲ ÁÊÄ·· Ì·É·¾¹ ľ² »µ º²
hdd .
qhxdck `w
cvbu pqk
hqxh h`w nskqc lhh` gqe
m p_dd ydqdxh qoqqxqa-gxwq ÄÊÄÊÄÀ Ê²Æ ¼»·² '¶ÂʺÀ' ÃÊÄÂ»ÄºÂ²É .Ì·À·ÉÀ
hb nkqdd ,ndhka wqxhws _ w_s nhdx ihe nqm ghhwa `_gx phs_ lqb nds vhwdu gwqc
m º»ÄºË Ľ¾Ä¸² Á»² ÁÄ»·²·· ò·· Ì·¹ÆËÀ ºÂ»»À òµ' :º´²¸Ä´ º²¶ ĺ²º ² »··
k_m_wqbhdd nkqdd nbh_ d_dd ,nqohhxwq gw_b ihd_ _yx h_cb whh_
a ghhe nds ydb`dq qahkboqu º»»·· Dz´ ÁÄÂĸ ò·· - »"² Á·ÆÈ Á»² »·· –
gqdd
m nqdd e_ ,iqkvhohh_ qohhe w_s qk
hqxh h`w vcwc nds c_dduc ldhv lqb
yd_hum`
nqe "µÃ¹³Ë µÃ¹"
."¾»»··Êĵ Å»·²" ,Ì·É·¾¹¶ Ì·À·ÉÀ »µ Á·Æ ¶¾·²´ Á»² ÁÄÀ·ÉÄ´·È ¸»² ¶É·¾¹ Á»»²
.ydqsxc nd_ ydqdxh hb nwqdd ixmo wqghhdd gqdd ydkdqs hb ghm nhhe ihxmm wqghhdd !˵·É³ Á»¾ÄÀ ¿»µÃ»»À¶ ÁÀ µ¹² Á·Æ ³·ºË ¿»»³ ºÂ´Ä´
,Ä"»¸ ľ'»ÄË» »³Ê É"¶Ê¶ µ½Â ,¿»¾¶ÂÀ¶·
Ġ"čč ěĕĔĥĤđč ď"ĚĐĕčč Ę"ĢĒ č"č-ČģĜĕĠĝĚ Ĥ"đĚďČ ģ"ė Ęĥ ęĕĥĘĥ ĦďđĞĝ
_ghkx bk_ddohwa lhhf rpdh h`w acwc _ghkx nhgxwd`m wdmb_ vj doyfd _ghkx _b_o_v-_vohspm wdmb_ vj do` _ghkx awd`pkw_vm wdmb_ vj dhf_
coxm hwbp cxx ldhp lhh` nhgxwd` tmdb _ghkx nhhgxoqjhh_ _bhhe `vqh cmkx h`w acwc dbjo ,pvohk ;bspc ywuqd _kdkhc ybdqp lhh` wd`hu wqohhx wqb pgjqw
! ·¸¸Å Áȸ²¸¯
¯"ÃÈÉ ¶»È
