Page 3 - Yidishe Tzeit - אידישע צייט
P. 3
ĐĤĀ İø ĥÿ Ĉ Đÿ Ħďÿ ĥĈ Čý ĦĚþ ēþ Šø Ěü čø
!»È½¿ ÇÁ² µ¸¯ À¯² ;»È½ ¯ µ¸¯ À¯² µ¯ ·È¸¿ ·ÇÁ»Æ"
..."!¯Ç¶¯ ¯Ç·¸À³ »È É´»º¸³° ·»¸Ã§ ÈÁ±Ã§ ¯ ¹¸µ ·¯³ À¯²
ÇÁÀ¸´Ç± ÇÁ²
¾±ÁÆ ¼¶´»
Á¸±¯»¯¿ºÁ·
¯"·¸»È ³Æ²Å ³È½ ¼º¶ Ƹ²Å³ ¾´¯±³
ÇÁ°¸¯ ·²ÁÇ ,³»´¯± "ÂÀ´¸ ÉǴç " É°¸È¸ ȯÇ
»"ŵ ³Æ²Å ¯²´³¸ ¼º¶ Ƹ²Å³ ¾´¯±³ ¾·¯· ¾¸¸µ
Ç´² ¾±¸·¿¸¸³ ¾´Ã ¾´¸À¿ ¾À¸´Ç± ¼Á² ÇÁ°¸¯ ¾´¯
º»»¾Ä´Â·» Ľ»¾ºÄ ÁÄ»»ºË ¿»² ¿·Ê² Á·² ,ÁÄ²Æľĺ .ÊÄÂÄ» ºÊÄƺÂÄ ,"ÁÀ·¸À· Á½·À" Å»·² ¾¶·Ë Ä»»¾É »µ Á»² ,´²º»À½²Â ºÄĔË ¸»²'Ã
.¿»ÀË ¿Ë ˵ÉÀ ÁÄÂĸ Ľ¾Ä·· .98 ²»³Â¶ ¾²·ÀË '¹Ê
,¼²Â º´²¸ Á²ÀÊĴ·» Êĵ Á·² ,Ê²Æ º´²¸ ³Ê Êĵ
..."·Â»³¾ ʶº·" Á·´»Â Á³¾Ä¸ ¿Äµ º´Â»¸ Ê·³»È Êĵ ¿¶»Ì·³ÈÄ Ì²· ·ÈÌÂÌ ¿¶»Ì·¹³¸À ̲ ¿»»É¾ ²³ »Â»Ê¶" ,º¾Ä´Â»ÊÄ´À·Ê² ÁÄ»»ºË Á˺ÂÄÀ ºÊĵ·¶ ¿·Ê²
帻»¾´Ê²Æ º»À ,Ì·Ë´Ê̶ û·Ê´ º»À ºÈ²º ³Ê Êĵ ² Á²ÀÊĴ·» ¿Äµ Ê²Æ Êij»² ºÄ´ ³Ê Êĵ ..."·Ê³ËÌ ÊÄ»»¸ ¸»² ÄÊÄÆòÀº² »µ .Áº»»··È Á'Æ»·² ÊÄ»»²
¸² ºÉ»¾´Ä´Êij»² ¼»¾ÉÊ»·· ¸»² ÊÄ »·· ºÄ¸ ÁÄÀ .Á´»·² ¿Äµ ÁÊĺÄÀËÄÈ »·¸² »·· ¿»² º¸»»·· ÊÄ Á·² ÊÄÀ²¶ ÃÄ ·²·· ,´Â»Ê ¿ÄÂ·Æ ÊĺÂÄÈ ¿·È ÁÉ·É Ä¾² ,ºÃÂÊÄ
,Á´»·² 帻»¾´Ê²Æ º»À ³Ê ÊÄÊĺ¾Ä Á² ¿·Ê² ºÆ»·¾
.¶Â»½Ë¶ ÊÄÈ ¿Äµ ºÊĺ½»»¾Ê²Æ ò··ºÄ º²¶ ÁÄÀ .Á·²ÆºÊ²Àà ² º»»ºË ¿»² Á³Ä .Ì·Ë´Ê̶ Áû·Ê´ ² Á»² ´»µÂÄ»»¸
·¹Ê½ ¾Ä ¸»² ÊÄ ¸² ´»ºÂÄÉ ¸»² ò·· ,Á²ÀÊĴ·»
* ¾²ÊË» ¾Ë ¿¶»Â»Ä ̲ ÊÊ·ÄÀ· ¾É¾ÉÀ ¶Ì²Ë ¿Ë½"
»µ ÌÄ˳ ³Ê Êĵ º»»ÊË ,..."!ÇÆÂÌÌ· ¾É¾ÉÌÌ ¼½ - .º»»ÉÀ²¸ÉÊÄÀÆ»·² Á·Æ ¾»»º Áʲ··Ä´
¾²·ÀË '¹Ê Ä´»Ë»·Ê »µ Á·Æ ´Â²´Êij»Ê² Êĵ
Á·² ÁºÆÄËÄ´ º»À º¾·ÆÄ´Êij»² ¸»² ò·· ,²»³Â¶ .¿·Ê² Á·² ¿·Ê² º»»ÊĔËÊ²Æ ÁÊÄ·· ¼Ä¾É»ºË ºÊ»Æ ´Â»Ê ¿ÄÂ·Æ ÊĺÂÄÈ Á»² º»»ºË ò·· ³Ê Êĵ
²»³Â¶ ¾²·ÀË Å»·² ³·ºË ¿Ä»»¾É ¿·È ,ÊÄ»»´»»³Ê²Æ Á³¾Ä¸ Á'º»À ,˵·¹ ² ¾²À Ľ»¾ºÄ µÀÄÀ ²¸² Á²
»·· ¸»² ,¿»ÊÆà º»À º¾·ÆÄ´Êij»² ¸»² ò·· ,98 ¿»ÂĔ Á'Æ»·² º»»É´»º½Ä¾ ² Á² ¼»¸ ºÄ¸ ¼²ÂÊĵ Á'º»À Á·² ÊÄɲ¾Æ Á³¾Ä¸ Á'º»À ,¶Ë·µÉ Ì·³¶¾Ì¶
¿¾·Ä ·È ¶¸¶ ¿¾·Ä - Áº¾Ä·· »»··È ÁË»··È Á»»´·ÈÊij»Ê² ¿» Ì·¾·ÈÀ³ ¼»¾ËÌ·" û·² ºÆ·Ê ÊĽ¾Ä·· ,³Ê ¿Ä·Æ
¿·È ¿Ë´¶ ¿¾·Ä ,ÌÀ²¶ ¿¾·Ä ·È ÊÉ˶ ¿¾·Ä ,²³¶ ² Á»² û·Ê² ¼»¸ º¸²¾ Ê·³»È Êĵ Á·² ,"¿Ì²º¹ ¾½ .Ì·»Ê¹² Á´»¾»»¶ ² Á·Æ ¾»ÆÄ´ Á³¾Ä¸
ò·· ..."ÌÀ²³ ¼µ³Ä¾ ·Â»³¾ ʶº·" Dzº Á½»¾ÊÄ»»Æ
.¹·Ê¶ ¿¾·Ä Á'½²Â Á·² ,"Á·²ÆºÊ²ÀÃ" ² ÊÄ º¾²¶ ºÂ²¶ Á»»¸ Á»²
.¶ÄË ÄȲ´ Á»»² Á² º¾²¶ »·· ´»µÂÄ»»¸ ,Ì·³¶¾Ì¶ û·Ê´ º»À º·Â»À Ľ»¾ºÄ ÁµÄÊ
Á»·Ë º»»ºË Áº¾Ä·· »»··È »µ ÁË»··È ɻʳ Á'Æ»·² ¿Äµ Á·Æ ³Ê Êĵ º´ÄÊÆ ,Áº¾Ä·· ÄÊĵ² Á»² ÁÄÉ»¸Ê²Æ
²"º»¾Ë ¶ÉµÈ ¶ËÀ »³Ê É»µÈ¶ Á·²´¶ Áʲ» ÊÄ´»¾µÂÄÈ .µÀÄÀ ÊĽ»¾ÂÄ Á² Ê²Æ ºÀ·É ÊĺÄĔË ¼²·· Á»»²
ÊÄ Á·² ,ÌÀ²¶· ¶Ê·Ì¶ ÉÂÄ Êĵ ,Å÷» ÌÊ·Ĕ ̳»Ë» Ë²Ê ¿»»³ .ºÂ´Ä´ Ä˻ʲ½·³ »µ Á»² ¾¶·Ë ² Á»² ¾²À òµ ..."?¿»ÀË ¿Ë ˵ɾ º»»Ê´ ºÂĸ Ê»²" ,Á²ÀÊĴ·»
Ľ¾Ä¸² Ľ»¾ºÄ ³Ê Êĵ º¾²¶ ¾²Æ Á´»¸²µ
< 4·¸¸Å Áȸ²¸¯
Ã"ÈÉ É´²»´É
!»È½¿ ÇÁ² µ¸¯ À¯² ;»È½ ¯ µ¸¯ À¯² µ¯ ·È¸¿ ·ÇÁ»Æ"
..."!¯Ç¶¯ ¯Ç·¸À³ »È É´»º¸³° ·»¸Ã§ ÈÁ±Ã§ ¯ ¹¸µ ·¯³ À¯²
ÇÁÀ¸´Ç± ÇÁ²
¾±ÁÆ ¼¶´»
Á¸±¯»¯¿ºÁ·
¯"·¸»È ³Æ²Å ³È½ ¼º¶ Ƹ²Å³ ¾´¯±³
ÇÁ°¸¯ ·²ÁÇ ,³»´¯± "ÂÀ´¸ ÉǴç " É°¸È¸ ȯÇ
»"ŵ ³Æ²Å ¯²´³¸ ¼º¶ Ƹ²Å³ ¾´¯±³ ¾·¯· ¾¸¸µ
Ç´² ¾±¸·¿¸¸³ ¾´Ã ¾´¸À¿ ¾À¸´Ç± ¼Á² ÇÁ°¸¯ ¾´¯
º»»¾Ä´Â·» Ľ»¾ºÄ ÁÄ»»ºË ¿»² ¿·Ê² Á·² ,ÁÄ²Æľĺ .ÊÄÂÄ» ºÊÄƺÂÄ ,"ÁÀ·¸À· Á½·À" Å»·² ¾¶·Ë Ä»»¾É »µ Á»² ,´²º»À½²Â ºÄĔË ¸»²'Ã
.¿»ÀË ¿Ë ˵ÉÀ ÁÄÂĸ Ľ¾Ä·· .98 ²»³Â¶ ¾²·ÀË '¹Ê
,¼²Â º´²¸ Á²ÀÊĴ·» Êĵ Á·² ,Ê²Æ º´²¸ ³Ê Êĵ
..."·Â»³¾ ʶº·" Á·´»Â Á³¾Ä¸ ¿Äµ º´Â»¸ Ê·³»È Êĵ ¿¶»Ì·³ÈÄ Ì²· ·ÈÌÂÌ ¿¶»Ì·¹³¸À ̲ ¿»»É¾ ²³ »Â»Ê¶" ,º¾Ä´Â»ÊÄ´À·Ê² ÁÄ»»ºË Á˺ÂÄÀ ºÊĵ·¶ ¿·Ê²
帻»¾´Ê²Æ º»À ,Ì·Ë´Ê̶ û·Ê´ º»À ºÈ²º ³Ê Êĵ ² Á²ÀÊĴ·» ¿Äµ Ê²Æ Êij»² ºÄ´ ³Ê Êĵ ..."·Ê³ËÌ ÊÄ»»¸ ¸»² ÄÊÄÆòÀº² »µ .Áº»»··È Á'Æ»·² ÊÄ»»²
¸² ºÉ»¾´Ä´Êij»² ¼»¾ÉÊ»·· ¸»² ÊÄ »·· ºÄ¸ ÁÄÀ .Á´»·² ¿Äµ ÁÊĺÄÀËÄÈ »·¸² »·· ¿»² º¸»»·· ÊÄ Á·² ÊÄÀ²¶ ÃÄ ·²·· ,´Â»Ê ¿ÄÂ·Æ ÊĺÂÄÈ ¿·È ÁÉ·É Ä¾² ,ºÃÂÊÄ
,Á´»·² 帻»¾´Ê²Æ º»À ³Ê ÊÄÊĺ¾Ä Á² ¿·Ê² ºÆ»·¾
.¶Â»½Ë¶ ÊÄÈ ¿Äµ ºÊĺ½»»¾Ê²Æ ò··ºÄ º²¶ ÁÄÀ .Á·²ÆºÊ²Àà ² º»»ºË ¿»² Á³Ä .Ì·Ë´Ê̶ Áû·Ê´ ² Á»² ´»µÂÄ»»¸
·¹Ê½ ¾Ä ¸»² ÊÄ ¸² ´»ºÂÄÉ ¸»² ò·· ,Á²ÀÊĴ·»
* ¾²ÊË» ¾Ë ¿¶»Â»Ä ̲ ÊÊ·ÄÀ· ¾É¾ÉÀ ¶Ì²Ë ¿Ë½"
»µ ÌÄ˳ ³Ê Êĵ º»»ÊË ,..."!ÇÆÂÌÌ· ¾É¾ÉÌÌ ¼½ - .º»»ÉÀ²¸ÉÊÄÀÆ»·² Á·Æ ¾»»º Áʲ··Ä´
¾²·ÀË '¹Ê Ä´»Ë»·Ê »µ Á·Æ ´Â²´Êij»Ê² Êĵ
Á·² ÁºÆÄËÄ´ º»À º¾·ÆÄ´Êij»² ¸»² ò·· ,²»³Â¶ .¿·Ê² Á·² ¿·Ê² º»»ÊĔËÊ²Æ ÁÊÄ·· ¼Ä¾É»ºË ºÊ»Æ ´Â»Ê ¿ÄÂ·Æ ÊĺÂÄÈ Á»² º»»ºË ò·· ³Ê Êĵ
²»³Â¶ ¾²·ÀË Å»·² ³·ºË ¿Ä»»¾É ¿·È ,ÊÄ»»´»»³Ê²Æ Á³¾Ä¸ Á'º»À ,˵·¹ ² ¾²À Ľ»¾ºÄ µÀÄÀ ²¸² Á²
»·· ¸»² ,¿»ÊÆà º»À º¾·ÆÄ´Êij»² ¸»² ò·· ,98 ¿»ÂĔ Á'Æ»·² º»»É´»º½Ä¾ ² Á² ¼»¸ ºÄ¸ ¼²ÂÊĵ Á'º»À Á·² ÊÄɲ¾Æ Á³¾Ä¸ Á'º»À ,¶Ë·µÉ Ì·³¶¾Ì¶
¿¾·Ä ·È ¶¸¶ ¿¾·Ä - Áº¾Ä·· »»··È ÁË»··È Á»»´·ÈÊij»Ê² ¿» Ì·¾·ÈÀ³ ¼»¾ËÌ·" û·² ºÆ·Ê ÊĽ¾Ä·· ,³Ê ¿Ä·Æ
¿·È ¿Ë´¶ ¿¾·Ä ,ÌÀ²¶ ¿¾·Ä ·È ÊÉ˶ ¿¾·Ä ,²³¶ ² Á»² û·Ê² ¼»¸ º¸²¾ Ê·³»È Êĵ Á·² ,"¿Ì²º¹ ¾½ .Ì·»Ê¹² Á´»¾»»¶ ² Á·Æ ¾»ÆÄ´ Á³¾Ä¸
ò·· ..."ÌÀ²³ ¼µ³Ä¾ ·Â»³¾ ʶº·" Dzº Á½»¾ÊÄ»»Æ
.¹·Ê¶ ¿¾·Ä Á'½²Â Á·² ,"Á·²ÆºÊ²ÀÃ" ² ÊÄ º¾²¶ ºÂ²¶ Á»»¸ Á»²
.¶ÄË ÄȲ´ Á»»² Á² º¾²¶ »·· ´»µÂÄ»»¸ ,Ì·³¶¾Ì¶ û·Ê´ º»À º·Â»À Ľ»¾ºÄ ÁµÄÊ
Á»·Ë º»»ºË Áº¾Ä·· »»··È »µ ÁË»··È ɻʳ Á'Æ»·² ¿Äµ Á·Æ ³Ê Êĵ º´ÄÊÆ ,Áº¾Ä·· ÄÊĵ² Á»² ÁÄÉ»¸Ê²Æ
²"º»¾Ë ¶ÉµÈ ¶ËÀ »³Ê É»µÈ¶ Á·²´¶ Áʲ» ÊÄ´»¾µÂÄÈ .µÀÄÀ ÊĽ»¾ÂÄ Á² Ê²Æ ºÀ·É ÊĺÄĔË ¼²·· Á»»²
ÊÄ Á·² ,ÌÀ²¶· ¶Ê·Ì¶ ÉÂÄ Êĵ ,Å÷» ÌÊ·Ĕ ̳»Ë» Ë²Ê ¿»»³ .ºÂ´Ä´ Ä˻ʲ½·³ »µ Á»² ¾¶·Ë ² Á»² ¾²À òµ ..."?¿»ÀË ¿Ë ˵ɾ º»»Ê´ ºÂĸ Ê»²" ,Á²ÀÊĴ·»
Ľ¾Ä¸² Ľ»¾ºÄ ³Ê Êĵ º¾²¶ ¾²Æ Á´»¸²µ
< 4·¸¸Å Áȸ²¸¯
Ã"ÈÉ É´²»´É
