Page 3 - Yidishe Tzeit - אידישע צייט
P. 3
!Ĥđďđ ĤđďĘ ĐĤĕĥČ ęĘđĞ 'Đĕďĝē ...ěĦĕČĘ ĘĕėĥĚ
±´Ç
±´Ç³ ¯°"³ ¯°"
"!
"!´¸»±Ç »Á´¸»±Ç »Á
¸» ³ÈÁÈ ¹´Ç°" ³ºÇ° ¸² ·º¯½Á± ·¯³ ´"¸³ ¸½»Á´½ ¾É¸¯ °Ç³
´¿ dz ¾¸¯ "³Ç´É ¸¿° É»¸³Æ" ¾´Ã»³´È¸²¾¸¯ "³µ³ ¼´Æ½° À¿
!đĞĚĥĚė đĔđĥ ă Ġ ,ĝĜ ęĞĜĞĠČ ěČ ĔČĐ ĞģČĔČ ĕď đĢ Ēĕč ěđČ ,ğđĜ ĤĐ ěĕČ ěĤČĕ ,ď"ĕĐ ěĕđđĞĘ ěĚĘģ čĤĐ ,ď"ĕĐ ĕģĝĤĞđđĔ ĐĥĚ - ĒĕČ ĔģĜĞďĞĎ ĤĞ ĝČđđ ĖČĒ ĞĔĢĞĘ ĕď
ěđČ ĝĞĕĢČĤĞ ă ĠČ ĞĤĞĤĞĚ ěĕĕĎėĤđď ě'ėČĜ ĞĎĕĔĤČď ĕď ěĕČ ďĚĘĚ Č ĝĘČ ĔĜĕďĞĎ ĤĞ ęĐĤčČčĤĐěđČď"ĕĐ ĕģĝĜĕ ă Ġđģ 'ĕĤČ čĤĐ ĕď ěĞđđ .ěĎĕđČ ĕď ěĕČ ĤĞďĤĞĚ ęĞď ĎĕďĜģđģ
čĘČĐ Č ěđČ ğĜĕĠ ĖĥĚč ěĞĎĜđĘďĜČĐČč ."ĥďē ĤđČ" ĐĤđĦ ďđĚĘĦ ĘČĔđĤč ěĞĜĞĒ - ď"ĕĐ ĎĤĞčďĘČĎ ,ĔĤĕĠĞĎĝĕđĤČ ęĕČ ěčČĐ ěĤĕĔĜđĘČđđ "ĐĘĢĐ"
ĔĤĞģĞĎĚđČ Đ"čĖĕĒěĦĕČ 'ĤĔČĐ ,ęĕĥďē 'Ĥ ěĞđđ ,ĞģČĔČ ĞėĕĘĤĞďĕđĥ ĕď ĖČĜ ěđĠ ĘĐđĥ ĕď ěĕČ ěĤČđđĞĎ ĔĞďĤČĚĤĞ ĔĥĕĜ ĕĕĒ ěčČĐ ,ĘĔĞč ěĕČ ĔģĞďĞĎĤĞčĕČ
,ĔĘČĐĤĞ ĖĕĘĢĜĞĎ ĔĥĕĜėČĜ ĒĕČ ĤĞ .ęĕĕĐČ ,ĘČĔĕ ă Ġĥ ęđĢ ěĤČđđĞĎ ĔėČĤčĞĎ ĒĕČ ěĦĕČ ČěĕČ ,ğđĜ ĤĐ ěĕČ "ĐĤđĦ ĕĜč ĦĘĕĐģ" ĖČĜ ĕđđ ĤĞĚ ěčĞĘ ĔĞđđ ĤĞ ĒČ ĔĤČđđĤĞ
ěĕČ ĖČĜ ĖĕĒ ĔĎĕĔĕđĜ ĤĞ ěđČ ěĕĕģ ĔČĐĞĎ ĔĥĕĜ ęĕĤĕđĔģČď ĕď ěčČĐ ĘČĚĜĕĕģ ĔĞđđ ĝČđđ ďČč-ĔđĘč ěėĕĘĤĞďĕđĥ .ĐĞĥ ĞėĕĘĔĞ
ĤĞčČ ,ęĕĚĥ ĕĚēĤ ěđČ ěĞĎĜđĤĕĔĕĘĕčČĐĕĤ ĐĞĥ ĞėĕĘĔĞ Ēĕč ĔĞđđ ěĞĚČĜ ěĕĕĒ ĒČ ĘĠĕĕđđĢ .ěĤĞđđ ěĝĞĎĤČĠ ĔĥĕĜ ĤĞĝĞč - đ"ĕĐ ĕĚĘĞđĚ ěĦĕČ čĤĐ
ěĕĕĒ ěđČ ,ĝĕĠ ĕĕđđĢ ĞĜĕĕĒ ğĕđČ Đ"čĔĕĕĎĤĞ ĕď ěđĠ ĞĔĝĕĘ ĕď đĢ ěĤĞđđ ĔĘĞĔĥĞĎđĢ ,Ĥ"čĥĦ ďĚĘĚ ĤĞĎĕĤĞĕ 59 ĤĞď ĤĞčČ ĒĕČ - "ĐĤĥ ěč ěĦĕČ" ĝĘČ ĔĜČģČč
ĤĞĠĞĥČč ęđĢ ĐČďđĐ ĔĕĚ ĘđĠ ĒĕČ ġĤČĐ ďĝē ěđČ ęĕĜģĝĞ !ĞĜĞĚđģĞĎĚđČ ěđĠ ěĞĚđģĞĎ ěĞĜĞĒ ěĤĞĔĘĞ ĝ'ĜĞĚĞđđ ĒĕČ ĤĞ đČđđ ĘĐđĥ ĕď ěĕČ ěĞĚđģĞĎģĕĤđĢ
.ěďĞĕ đĢ čđĔĐ ĦĤėĐ ĔĕĚ ěđČ ěčĞĎĞĎ ă ĠČ ĖĕĒ ěčČĐ ĝĞĕĢČĒĕĜČĎĤČ ,ĐĚēĘĚ ĔĘĞđđ ĞĔĕĕđđĢ ĕď ĖČĜ ČģČĤČĚ ĤČĕ čĘČĐ Č ěĤČđđĞĎ ĔĞďĤČĚĤĞ-ĔĞĚė
* .ĝĞĕĕĜ ĞĤĞĔĕč ĕď đĢ ĞĕĘĕĚČĠ ĕď ěĔĕĕĤĎđĢđĢ ěđĠ ĞďĕĕĒ Č ěđČ ĤĞďĜĕģ 9 ěđĠ ĞĔČĔ Č ĒĕČ ,ĎČĔ ěėĕĘģĞĤĥ ęĞĜĞĕ ěĕČ - ĤĞĕĤĠ
ĤĞď ĤĞčĕČ ĔĘĕĕĢĤĞď ěĦĕČ 'Ĥ ĔĜĕđČđđĞĎĕĕč ĔČĐ ĤĞ ĒČ "ĞĘČ" ěĎČĒ ĔĜĕĕĐ ĞĘČ ĔĜĕđČđđ ĤĞ .ĕ"ė ĖĞĘģĕĜĕĕČ ĞĤĞĤĞĚ čĤĐ - ęĕĥđďģ 4 ěĞđđ ,ěđĥē Đ"ėĎČĔĝĜĕď
ĖĕĒ ĔČĐ ĝČđđ ĤČĚĥČģ ĤĞėĕĘģĞĤĥ
:ěĞĎĕđČ ĞĜĕĕĒ ĤČĠ ĔĘĕ ă ĠĥĞĎ ă ĠČ
ěčĕđĐĞĎĜČ ĝČđđĤČĜ ěčČĐ ĤĕĚ"
ĖĕĒ ĔČĐ ĝČď ěĞđđ ĐĤĥĞ ĐĜđĚĥ ěĞĜĞđđČď
,Ĥďē ěĕČ ĖĕĘĔĕĕĢ ěĞĚđģđĢĜČ ĕďė .ěčĕđĐĞĎĜČ
ěČ ěĕČ "ěĕģĕĦđė" ĖĕĘĜĞđđĞĎ ĖĕČ ěĞđđČď
ęĞĜĞĕ ."ĦĞď Đđēĕ" ,ĘĐđĥ ĞĤĞďĜČ
ĔđĜĕĚ ĞėĕĘĔĞ ěĞđđĞĎ ĖĕČ ěĕč ĕĤĠĤĞďĜĕČ
ęđĢ ěĞĎĜČĎĞĎ ĖĕČ ěĕč ĤČĠĤĞď ,ĔĞ ă Ġĥ
ĘĐđĥ Ğĥĕ'ĒĜėĥČ ĕď ĕĕč ěĕĜĚ ěĎĕďĤĞĔĞ ă Ġĥ
.(ĐĤđĦ ĕĜč ĦĘĕĐģ)
ěĞĕĕĤĞĝĕĥěđĠĦđĘđģĕďěčČĐęĕĢđĘ ă Ġ"
ěĞĒĞĎ čČĐ ĖĕČ .ęđĤČ ěđČ ęđĤČ ĔĤĞĐĞĎ ĖĕĒ
ěđČ ĖĞĘģĜĞč ;ěĘČĠ ěđČ ěĠĕđĘ ěĥĔĜĞĚ ĕđđ ±"ÃÈÉ É´²»´É .
...ęđĤČ ěĞĕĘĠ ĝĤĞďĜĞĔĥ
ĝČď ĒČ ĔĜĞģĤĞĜČ ďĘČč čČĐ ĖĕČ"
ĖĕđČ čČĐ ĖĕČ ěđČ ,ĞģČĔČ ĤČĤĞĔ Č ĒĕČ
đĢ ĝĜČĥ ěĕĕģ ĔĥĕĜ čČĐ ĖĕČ ĒČ ĔĜĞģĤĞĜČ
ĔĘČĐ ĖĕČ ĒČ ĔĤĞĘģĞĎ čČĐ ĖĕČ .ěĠĕđĘĔĜČ ·¸¸Å Áȸ²¸¯
čČĐ ĖĕČ !ěĔĜĞĚČĚ ĞĔĢĞĘ ĞĜĕĕĚ ěĕČ
ĕď ěĕČ čČĐ ĖĕČ ĤĞčČ ,ĕđďĕđđ ěĎČĒ ĔĘČđđĞĎ
ĐĜđĚĥěĕĕĒđĢĖĕĥĚĚěĞđđĞĎĔĕĘēĚĞĎĤ !
±´Ç
±´Ç³ ¯°"³ ¯°"
"!
"!´¸»±Ç »Á´¸»±Ç »Á
¸» ³ÈÁÈ ¹´Ç°" ³ºÇ° ¸² ·º¯½Á± ·¯³ ´"¸³ ¸½»Á´½ ¾É¸¯ °Ç³
´¿ dz ¾¸¯ "³Ç´É ¸¿° É»¸³Æ" ¾´Ã»³´È¸²¾¸¯ "³µ³ ¼´Æ½° À¿
!đĞĚĥĚė đĔđĥ ă Ġ ,ĝĜ ęĞĜĞĠČ ěČ ĔČĐ ĞģČĔČ ĕď đĢ Ēĕč ěđČ ,ğđĜ ĤĐ ěĕČ ěĤČĕ ,ď"ĕĐ ěĕđđĞĘ ěĚĘģ čĤĐ ,ď"ĕĐ ĕģĝĤĞđđĔ ĐĥĚ - ĒĕČ ĔģĜĞďĞĎ ĤĞ ĝČđđ ĖČĒ ĞĔĢĞĘ ĕď
ěđČ ĝĞĕĢČĤĞ ă ĠČ ĞĤĞĤĞĚ ěĕĕĎėĤđď ě'ėČĜ ĞĎĕĔĤČď ĕď ěĕČ ďĚĘĚ Č ĝĘČ ĔĜĕďĞĎ ĤĞ ęĐĤčČčĤĐěđČď"ĕĐ ĕģĝĜĕ ă Ġđģ 'ĕĤČ čĤĐ ĕď ěĞđđ .ěĎĕđČ ĕď ěĕČ ĤĞďĤĞĚ ęĞď ĎĕďĜģđģ
čĘČĐ Č ěđČ ğĜĕĠ ĖĥĚč ěĞĎĜđĘďĜČĐČč ."ĥďē ĤđČ" ĐĤđĦ ďđĚĘĦ ĘČĔđĤč ěĞĜĞĒ - ď"ĕĐ ĎĤĞčďĘČĎ ,ĔĤĕĠĞĎĝĕđĤČ ęĕČ ěčČĐ ěĤĕĔĜđĘČđđ "ĐĘĢĐ"
ĔĤĞģĞĎĚđČ Đ"čĖĕĒěĦĕČ 'ĤĔČĐ ,ęĕĥďē 'Ĥ ěĞđđ ,ĞģČĔČ ĞėĕĘĤĞďĕđĥ ĕď ĖČĜ ěđĠ ĘĐđĥ ĕď ěĕČ ěĤČđđĞĎ ĔĞďĤČĚĤĞ ĔĥĕĜ ĕĕĒ ěčČĐ ,ĘĔĞč ěĕČ ĔģĞďĞĎĤĞčĕČ
,ĔĘČĐĤĞ ĖĕĘĢĜĞĎ ĔĥĕĜėČĜ ĒĕČ ĤĞ .ęĕĕĐČ ,ĘČĔĕ ă Ġĥ ęđĢ ěĤČđđĞĎ ĔėČĤčĞĎ ĒĕČ ěĦĕČ ČěĕČ ,ğđĜ ĤĐ ěĕČ "ĐĤđĦ ĕĜč ĦĘĕĐģ" ĖČĜ ĕđđ ĤĞĚ ěčĞĘ ĔĞđđ ĤĞ ĒČ ĔĤČđđĤĞ
ěĕČ ĖČĜ ĖĕĒ ĔĎĕĔĕđĜ ĤĞ ěđČ ěĕĕģ ĔČĐĞĎ ĔĥĕĜ ęĕĤĕđĔģČď ĕď ěčČĐ ĘČĚĜĕĕģ ĔĞđđ ĝČđđ ďČč-ĔđĘč ěėĕĘĤĞďĕđĥ .ĐĞĥ ĞėĕĘĔĞ
ĤĞčČ ,ęĕĚĥ ĕĚēĤ ěđČ ěĞĎĜđĤĕĔĕĘĕčČĐĕĤ ĐĞĥ ĞėĕĘĔĞ Ēĕč ĔĞđđ ěĞĚČĜ ěĕĕĒ ĒČ ĘĠĕĕđđĢ .ěĤĞđđ ěĝĞĎĤČĠ ĔĥĕĜ ĤĞĝĞč - đ"ĕĐ ĕĚĘĞđĚ ěĦĕČ čĤĐ
ěĕĕĒ ěđČ ,ĝĕĠ ĕĕđđĢ ĞĜĕĕĒ ğĕđČ Đ"čĔĕĕĎĤĞ ĕď ěđĠ ĞĔĝĕĘ ĕď đĢ ěĤĞđđ ĔĘĞĔĥĞĎđĢ ,Ĥ"čĥĦ ďĚĘĚ ĤĞĎĕĤĞĕ 59 ĤĞď ĤĞčČ ĒĕČ - "ĐĤĥ ěč ěĦĕČ" ĝĘČ ĔĜČģČč
ĤĞĠĞĥČč ęđĢ ĐČďđĐ ĔĕĚ ĘđĠ ĒĕČ ġĤČĐ ďĝē ěđČ ęĕĜģĝĞ !ĞĜĞĚđģĞĎĚđČ ěđĠ ěĞĚđģĞĎ ěĞĜĞĒ ěĤĞĔĘĞ ĝ'ĜĞĚĞđđ ĒĕČ ĤĞ đČđđ ĘĐđĥ ĕď ěĕČ ěĞĚđģĞĎģĕĤđĢ
.ěďĞĕ đĢ čđĔĐ ĦĤėĐ ĔĕĚ ěđČ ěčĞĎĞĎ ă ĠČ ĖĕĒ ěčČĐ ĝĞĕĢČĒĕĜČĎĤČ ,ĐĚēĘĚ ĔĘĞđđ ĞĔĕĕđđĢ ĕď ĖČĜ ČģČĤČĚ ĤČĕ čĘČĐ Č ěĤČđđĞĎ ĔĞďĤČĚĤĞ-ĔĞĚė
* .ĝĞĕĕĜ ĞĤĞĔĕč ĕď đĢ ĞĕĘĕĚČĠ ĕď ěĔĕĕĤĎđĢđĢ ěđĠ ĞďĕĕĒ Č ěđČ ĤĞďĜĕģ 9 ěđĠ ĞĔČĔ Č ĒĕČ ,ĎČĔ ěėĕĘģĞĤĥ ęĞĜĞĕ ěĕČ - ĤĞĕĤĠ
ĤĞď ĤĞčĕČ ĔĘĕĕĢĤĞď ěĦĕČ 'Ĥ ĔĜĕđČđđĞĎĕĕč ĔČĐ ĤĞ ĒČ "ĞĘČ" ěĎČĒ ĔĜĕĕĐ ĞĘČ ĔĜĕđČđđ ĤĞ .ĕ"ė ĖĞĘģĕĜĕĕČ ĞĤĞĤĞĚ čĤĐ - ęĕĥđďģ 4 ěĞđđ ,ěđĥē Đ"ėĎČĔĝĜĕď
ĖĕĒ ĔČĐ ĝČđđ ĤČĚĥČģ ĤĞėĕĘģĞĤĥ
:ěĞĎĕđČ ĞĜĕĕĒ ĤČĠ ĔĘĕ ă ĠĥĞĎ ă ĠČ
ěčĕđĐĞĎĜČ ĝČđđĤČĜ ěčČĐ ĤĕĚ"
ĖĕĒ ĔČĐ ĝČď ěĞđđ ĐĤĥĞ ĐĜđĚĥ ěĞĜĞđđČď
,Ĥďē ěĕČ ĖĕĘĔĕĕĢ ěĞĚđģđĢĜČ ĕďė .ěčĕđĐĞĎĜČ
ěČ ěĕČ "ěĕģĕĦđė" ĖĕĘĜĞđđĞĎ ĖĕČ ěĞđđČď
ęĞĜĞĕ ."ĦĞď Đđēĕ" ,ĘĐđĥ ĞĤĞďĜČ
ĔđĜĕĚ ĞėĕĘĔĞ ěĞđđĞĎ ĖĕČ ěĕč ĕĤĠĤĞďĜĕČ
ęđĢ ěĞĎĜČĎĞĎ ĖĕČ ěĕč ĤČĠĤĞď ,ĔĞ ă Ġĥ
ĘĐđĥ Ğĥĕ'ĒĜėĥČ ĕď ĕĕč ěĕĜĚ ěĎĕďĤĞĔĞ ă Ġĥ
.(ĐĤđĦ ĕĜč ĦĘĕĐģ)
ěĞĕĕĤĞĝĕĥěđĠĦđĘđģĕďěčČĐęĕĢđĘ ă Ġ"
ěĞĒĞĎ čČĐ ĖĕČ .ęđĤČ ěđČ ęđĤČ ĔĤĞĐĞĎ ĖĕĒ
ěđČ ĖĞĘģĜĞč ;ěĘČĠ ěđČ ěĠĕđĘ ěĥĔĜĞĚ ĕđđ ±"ÃÈÉ É´²»´É .
...ęđĤČ ěĞĕĘĠ ĝĤĞďĜĞĔĥ
ĝČď ĒČ ĔĜĞģĤĞĜČ ďĘČč čČĐ ĖĕČ"
ĖĕđČ čČĐ ĖĕČ ěđČ ,ĞģČĔČ ĤČĤĞĔ Č ĒĕČ
đĢ ĝĜČĥ ěĕĕģ ĔĥĕĜ čČĐ ĖĕČ ĒČ ĔĜĞģĤĞĜČ
ĔĘČĐ ĖĕČ ĒČ ĔĤĞĘģĞĎ čČĐ ĖĕČ .ěĠĕđĘĔĜČ ·¸¸Å Áȸ²¸¯
čČĐ ĖĕČ !ěĔĜĞĚČĚ ĞĔĢĞĘ ĞĜĕĕĚ ěĕČ
ĕď ěĕČ čČĐ ĖĕČ ĤĞčČ ,ĕđďĕđđ ěĎČĒ ĔĘČđđĞĎ
ĐĜđĚĥěĕĕĒđĢĖĕĥĚĚěĞđđĞĎĔĕĘēĚĞĎĤ !
