Page 5 - Yidishe Tzeit - אידישע צייט
P. 5
רבי חיים דוב ווייסבערג שליט"א
מיין גרויסער רבי ,דער קאשויער רב!
"איין טאג פאר די הילולא קדישא פון מיין זיידן דער הייליגער רבי ר' אלימלך זי"ע ,איז די יארצייט פון מורי
ורבי הגה"ק רבי רפאל בלום זצ"ל אבד"ק קאשוי -ביי וועמען איך האב זוכה געווען צו לערנען אין ישיבה",
זאגט אונז ר' חיים בער ,און דערציילט אביסל פון זיינע לעכטיגע זכרונות בהילו נרו על ראשינו
דער סאטמארער רבי זי"ע אנוועזענד געווען ,און שטיינער זצ"ל האט מיר געזאגט ,אין גאנץ דעם רבי'נס כח התורה
דורכאויס די גאנצע דרשה האט דער התאחדות הרבנים איז נישטא אזא גאון ווי דער
סאטמארער רבי נישט אראפגענומען די אויגן קאשוי'ער רב .יעדע שווערסטע שאלה ווייסט עס וואלט איבערהוי ּפט נישט געווען קיין
ער צו ענטפערן גראד צום פינטל .עס איז נישטא גוזמה צו זאגן אז כל התורה כולו איז געווען
פונעם רבי'ן זצ"ל. ממש כמונח בקופסי' .עס איז נישט געווען קיין
אזא זאך וואס ער זאל נישט וויסן. שום מאמר חז"ל וואס דער קאשויער רב האט
בתוך דבריו האט דער רבי נאכגעזאגט נישט געוואוסט אדער געדענקט .ער האט שולט
עפעס פון הגאון האדיר דער ראדומישלער רב בימי בחרותו האט דער רבי א סאך מקבל געווען אויף די תורה מיט א וואונדערליכע
זצ"ל ,האט ער זיך ארויסגעכאפט :איך קען א איד געווען תורה פון רבו המובהק הגה"ק רבי שאול
וואס קען אויף אויסנווייניג גאנץ תשובות מהר"ש בראך זצ"ל ,און אויך פון הגאון האדיר דער בקיאות וידיעה להפליא.
פונעם ראדומישלער רב! די תלמידים האבן ראדומישלער רב זצ"ל ,וואס האט געוואוינט אין
אבער געוואוסט אז דער איד איז נישט געווען עס האט מיר דערציילט הרב ר' שלום
קאשוי. זילבער ז"ל ,אז ער איז אמאל געווען אין א
קיין אנדערער ווי דער קאשויער רב זעלבסט... באקאנטע לייברערי אין ארץ ישראל וואו עס
דער קאשויער רב האט מיר אמאל געזאגט: געפינען זיך פילע כתבי ידות פון די ראשונים.
אט די גרויסע ידיעה און בקיאות אין תורה איך האב בקבלה פונעם ראדומישלער רב אז ווען ער האט זיך פארגעשטעלט אז ער קומט פון
איז געקומען פון זיין אויסטערלישע אהבת מיט איין בלאט קען מען זיך טועה זיין .און דער אמעריקע ,האבן אים די דארטיגע באאמטע
ויגיעת התורה בהתמדה רבה .ער האט געהאט רבי האט ערקלערט זיינע ווערטער ,אז איינמאל
אזא חיות אין תורה הק' אזוי ווייט ,אז איך ווען ער האט געשמועסט מיט'ן ראדומישלער רב געפרעגט צי ער קען הרב בלום פון אמעריקא?
געדענק אמאל ניטל נאכט ,האט מען נאכגעקוקט אין לערנען ,און דער ראדומישלער רב האט אים
דעם קאשויער רב ,האט מען געזען אז אזוי ווי נאכגעזאגט א מאמר חז"ל און האט אנגעצייכנט אויף זיין וואונדער וואס פארא שייכות זיי
עס איז געווארן צוועלף אזייגער ,האט דער רבי א מראה מקום ,האט אים דער רבי מעיר געווען האבן מיט'ן קאשויער רב ,האבן זיי אים געזאגט
אויף די רגע אנגעהויבן :זאגט די גמרא ...ווי אז דאס שטייט איין בלאט ש ּפעטער .האט דער אז זיי שטוינען ווי אזוי די אלע הגהות אויף די
איינער וואס פאסט אויס נאך א פאר טאג נישט ראדומישלער רב אים געזאגט :מיט איין בלאט ראשונים וואס הרב בלום גיט ארויס )דער רב
האט געדרוקט הגהות אוף רמב"ן רשב"א און
עסן... קען מען זיך טועה זיין. ריטב"א( ,שטייט גענוי אזוי אין כתב יד פון די
ראשונים זעלבסט! זיי האבן אויסגעדריקט זייער
איך פלעג מיטהאלטן ווען מדי לילה בלילה, איבער דעם רבי'נס שייכות מיט'ן וואונדער אז ממש גענוי ווי אזוי ער איז מגי' ,אזוי
דריי אזייגער פארטאגס ,איז דער רבי שוין ראדומישלער רב איז אינטערעסאנט צו
אויפגעשטאנען און זיך געזעצט לערנען מיט א באצייכענען אז אין יאר תשכ"ד לפ"ק האט דער שטייט באמת אין די ארגינעלע כתבי יד!
התמדה שעות ארוכות ביז'ן דאווענען ,בלי קאשויער רב גע'דרשנ'ט א דרשה ביי אן אסיפה
לטובת התאחדות הרבנים .ביי יענע דרשה איז דער וויענער דיין הגאון ר' יוסף אלי'
הפסק.
אידישע צייט< 18
ויקהל-פקודי תשע"ח
מיין גרויסער רבי ,דער קאשויער רב!
"איין טאג פאר די הילולא קדישא פון מיין זיידן דער הייליגער רבי ר' אלימלך זי"ע ,איז די יארצייט פון מורי
ורבי הגה"ק רבי רפאל בלום זצ"ל אבד"ק קאשוי -ביי וועמען איך האב זוכה געווען צו לערנען אין ישיבה",
זאגט אונז ר' חיים בער ,און דערציילט אביסל פון זיינע לעכטיגע זכרונות בהילו נרו על ראשינו
דער סאטמארער רבי זי"ע אנוועזענד געווען ,און שטיינער זצ"ל האט מיר געזאגט ,אין גאנץ דעם רבי'נס כח התורה
דורכאויס די גאנצע דרשה האט דער התאחדות הרבנים איז נישטא אזא גאון ווי דער
סאטמארער רבי נישט אראפגענומען די אויגן קאשוי'ער רב .יעדע שווערסטע שאלה ווייסט עס וואלט איבערהוי ּפט נישט געווען קיין
ער צו ענטפערן גראד צום פינטל .עס איז נישטא גוזמה צו זאגן אז כל התורה כולו איז געווען
פונעם רבי'ן זצ"ל. ממש כמונח בקופסי' .עס איז נישט געווען קיין
אזא זאך וואס ער זאל נישט וויסן. שום מאמר חז"ל וואס דער קאשויער רב האט
בתוך דבריו האט דער רבי נאכגעזאגט נישט געוואוסט אדער געדענקט .ער האט שולט
עפעס פון הגאון האדיר דער ראדומישלער רב בימי בחרותו האט דער רבי א סאך מקבל געווען אויף די תורה מיט א וואונדערליכע
זצ"ל ,האט ער זיך ארויסגעכאפט :איך קען א איד געווען תורה פון רבו המובהק הגה"ק רבי שאול
וואס קען אויף אויסנווייניג גאנץ תשובות מהר"ש בראך זצ"ל ,און אויך פון הגאון האדיר דער בקיאות וידיעה להפליא.
פונעם ראדומישלער רב! די תלמידים האבן ראדומישלער רב זצ"ל ,וואס האט געוואוינט אין
אבער געוואוסט אז דער איד איז נישט געווען עס האט מיר דערציילט הרב ר' שלום
קאשוי. זילבער ז"ל ,אז ער איז אמאל געווען אין א
קיין אנדערער ווי דער קאשויער רב זעלבסט... באקאנטע לייברערי אין ארץ ישראל וואו עס
דער קאשויער רב האט מיר אמאל געזאגט: געפינען זיך פילע כתבי ידות פון די ראשונים.
אט די גרויסע ידיעה און בקיאות אין תורה איך האב בקבלה פונעם ראדומישלער רב אז ווען ער האט זיך פארגעשטעלט אז ער קומט פון
איז געקומען פון זיין אויסטערלישע אהבת מיט איין בלאט קען מען זיך טועה זיין .און דער אמעריקע ,האבן אים די דארטיגע באאמטע
ויגיעת התורה בהתמדה רבה .ער האט געהאט רבי האט ערקלערט זיינע ווערטער ,אז איינמאל
אזא חיות אין תורה הק' אזוי ווייט ,אז איך ווען ער האט געשמועסט מיט'ן ראדומישלער רב געפרעגט צי ער קען הרב בלום פון אמעריקא?
געדענק אמאל ניטל נאכט ,האט מען נאכגעקוקט אין לערנען ,און דער ראדומישלער רב האט אים
דעם קאשויער רב ,האט מען געזען אז אזוי ווי נאכגעזאגט א מאמר חז"ל און האט אנגעצייכנט אויף זיין וואונדער וואס פארא שייכות זיי
עס איז געווארן צוועלף אזייגער ,האט דער רבי א מראה מקום ,האט אים דער רבי מעיר געווען האבן מיט'ן קאשויער רב ,האבן זיי אים געזאגט
אויף די רגע אנגעהויבן :זאגט די גמרא ...ווי אז דאס שטייט איין בלאט ש ּפעטער .האט דער אז זיי שטוינען ווי אזוי די אלע הגהות אויף די
איינער וואס פאסט אויס נאך א פאר טאג נישט ראדומישלער רב אים געזאגט :מיט איין בלאט ראשונים וואס הרב בלום גיט ארויס )דער רב
האט געדרוקט הגהות אוף רמב"ן רשב"א און
עסן... קען מען זיך טועה זיין. ריטב"א( ,שטייט גענוי אזוי אין כתב יד פון די
ראשונים זעלבסט! זיי האבן אויסגעדריקט זייער
איך פלעג מיטהאלטן ווען מדי לילה בלילה, איבער דעם רבי'נס שייכות מיט'ן וואונדער אז ממש גענוי ווי אזוי ער איז מגי' ,אזוי
דריי אזייגער פארטאגס ,איז דער רבי שוין ראדומישלער רב איז אינטערעסאנט צו
אויפגעשטאנען און זיך געזעצט לערנען מיט א באצייכענען אז אין יאר תשכ"ד לפ"ק האט דער שטייט באמת אין די ארגינעלע כתבי יד!
התמדה שעות ארוכות ביז'ן דאווענען ,בלי קאשויער רב גע'דרשנ'ט א דרשה ביי אן אסיפה
לטובת התאחדות הרבנים .ביי יענע דרשה איז דער וויענער דיין הגאון ר' יוסף אלי'
הפסק.
אידישע צייט< 18
ויקהל-פקודי תשע"ח