Page 4 - Yidishe Tzeit - אידישע צייט
P. 4
¾´Ã É´¿´Çºµ
ĸ¿Á½¯Æ
¾¸¯ ·¿ÇÁ»Á± ·¯³ ÇÁ ¾´¯ ,±¸Åç ¸¸» ¾¸¯ ¾Ç¸´°Á± µ¸¯ ÇÁ
¾Á½´ÆÁ±¿¯ ÇÁ µ¸¯ ¾¯² .ĸ¿Á½¯Æ ¾¸¯ ¾´¯ È·¸´´¯¿¯Ç¯°
³°¸È¸ ¾° ÇÁ±¸°¸¸¯ ÇÁ² ¾°¸»°Á± µ¸¯ ÇÁ ´¯´´ ,¾¯²¿¯» ¾¸¸Æ
ȸȸ³ ±"³Ç³ ¾´Ã É´¿´Çºµ »·¸Ã§ ¯Æ ¯
¯"·¸»È ÆÁ° ƶŸ °Ç³
¾¸Ç±-ÀÇÁ²»¯± É¿´ºÈ ¸°È´É ¸Æ¸É´½
Dz´ ÁÄ··Ä´ ¸»² ĺ²º Á»»À .¿»Ê·¹³ º¾²·· ÊÄ ¸² ºÂ»»À òµ .'¶ Ë·µ»É Å»·² ÊÄ º²¶ Áʲ» Ĵ·» Ä»»¸ Á»² nw_h qwqaodh hb nh_ kue wq` idw` h`w
ºÉ»ËÄ´ Ê»À º²¶ ÊÄ Á·² ,¼»¾´ÄÀÊ²Æ ,¿·»¸²Â²À»´ Á»² ÁÊ»µ·ºË ·È ÁÄÀ·ÉĴ² »µ Á»² ³·ºË ÄÀÄ··É²³ Á»»¸ º¸²¾Ê²Æ
³²¶ ¿Äµ½Ê·µ .ºÆʲµÄ´ ³²¶ ¼»² ò·· ÁÄÂÊľ Á»»´ ·È ,´»ÈÆ»»¾ º²ºË Ä˺»»µ
...!?¼²Â ·²·· ºÃ»»·· ÊÄ·· Á·² ¾ºÄºË ¿Ä»² ¶ÂºÉ ¶³»Ë» »µ Á»²
.²»Âý² ĺ·´ ² º²¶Ä´ ¼»·² ¼»² ÊÄ º²¶ ºÊ²µ .Ä»´¾Ä³ Á»² ²µ»»¶
Á»·Ë ÊÄ ¸»² ʲ» 14 Á·Æ Êĺ¾Ä Á»² ¾··»»Æ ²´ÊË »³Ê È"¶´¶ »»³ ºÂÊľĴ
ºË»Â º²¶ ºÃ³¾Ä¸ ¶³»Ë» »µ ¶³»Ë» »µ Á»² ,˺»··²Â²Ê²³ Á»² ÁÄ··Ä´ Á·Æ ,µ»À¾Ì ÊÄÀľÄÉ ² ,¾"ȸ ²Ê»ĔË
¼»¸ º²¶ ÊĵĻ .»Ê²º»Àʲµ Á»»É º²¶Ä´ .¾"ȸ Á²ÀÊÄò·· Á¹¾² »³Ê È"¶´¶ Á·Æ ÁÄ··Ä´ ¾³ÉÀ ʲ» Á»»² º²¶ ÊÄ ÁÄÀÄ··
»·· ,"ĻȲºÃ" ² - ²»Âý² Á² ÁĴ»µÄ´
º²¶ ¶³»Ë» »µ .ÁÆ·ÊÄ´ ÃÄ º²¶ ÁÄÀ »µ Á»² ¶Ê·Ì¶ ̵À̶ òµ" .¶²Ê»· ¶Ê·Ì
¸»·¾³ ¿»Ê·¹³ »µ Ê²Æ º¾ÄºËÄ´·È ÁÄ··Ä´ ¸»² ¶³»Ë» ÊÄ˺»··²Â²Ê²³
òµ Êij² ,¼»É ² ÁÄ··Ä´ ¸»²'à .º»·Ê³ ;ÁÊĵ¾»Ë ¿·È ºË»Â ËÀÀ ,Ë»¾Êĺû·² Ê²Æ Ã ÊÄû·Ê´ ² ÁÄ··Ä´ ¸»²'Ã"
ÁÄ··Ä´ ¸»² Ì·»ÂÄ Ã²µ ¼»·² Êij² ,¶³»Ë» »µ Á»² ÁĴ²´Ä´ Á»³ ¼»² ¸² ,Ê»À
.´²º»À Ê²Æ ¸»·¾³ ÁÄ··Ä´ ¸»² ò·· ¿»Ê·¹³ ÁÄ··Ä´ ÁÄÂĸ ÃÄ .´»µ'²Ê·À ºÊ²µ Á·Æ Á·² ²µ»»¶ Á»»É ºËÊÄ ¿·È
Á² Á·² ¼»Ë Á² ÁĴ²´Ä´À·Ê² ÁÄÂĸ ¼»² º¾²·· ËÊĵ² ;˺»··²Â²Ê²³ Á»»É
ºÃ³¾Ä¸ Á¹¾² 'Ê ¸»² ¾²À»»²" »µ Á»² ¼»·² ÁƲ¾ËÄ´ ¸»² ÁÄÀ ;Áɲ¸ ºÃ»»·· Ê»² Á·² ,µÂ²¾Ëº»»µ Á»² Á³»¾³Ä´
¼»¸ º²¶ ÊÄ Á·² ,¼»É Á»² ÁÃÄ ÁÄÀ·ÉÄ´ -Ų¾Ë »µ Á·Æ Áû·ÊµÂ»² ,Áʲµ»Ê²É
ºË»Â Äɲº ¸»² ÁÃÄ Ã²µ ¸² º´»»ÈÊij»² ...!?ºÂ»»ÀÄ´ º¾²·· òµ ò··
ÊÄ º²¶ ò·· …¶³»Ë» »Â³ Ê²Æ »·²Ê .ÁÊÄÀ»È
ºË»Â ÊÄ º²¶ º¾Ä´ ?Á²º ºÂÄÉÄ´ Êij² ºÊÄ¾É "ºÂ»»ÀÄ´ º¾²·· òµ ò··"
¸»² ÊÄ ÁÄ·· ,ÊĺÄĔË ºËÊÄ .º²¶Ä´ ² ºËÊĶĴ º²¶ º¾²Àĵ" ²"º»¾Ë Éij ɹȻ »³Ê Á·²´¶ Å»·²
¼»¸ º²¶ ,ÄÉ»ÊÄÀ² Á·Æ ÁÄÀ·ÉÄ´É»Ê·È Á»³ ¼»² .Á¾»·Ĕ Á»² Ì·»ÂÄ ÊĽ»¾ÉÄÊË º¾²·· ÊÄ ¸² "ºË»Â" ºÂ»»À
º¾²Àĵ Êij² ,ºÊÄÃÄ³Ê²Æ ³ÈÀ Êĵ ,"ÊIJ»¾»À" ² þ² Áʲ··Ä´ º½²Êº²³ ¶¹ĔËÀ ÄȲ´ Á»»¸ º»À ÁĴ²´Ä´º»À
³·Ê »·· ÊÄÀ º²¶Ä´ ³²¶ ¼»² ¾»»··
19 > ·¸¸Å Áȸ²¸¯
Ã"ÈÉ ¯Å¸´
ĸ¿Á½¯Æ
¾¸¯ ·¿ÇÁ»Á± ·¯³ ÇÁ ¾´¯ ,±¸Åç ¸¸» ¾¸¯ ¾Ç¸´°Á± µ¸¯ ÇÁ
¾Á½´ÆÁ±¿¯ ÇÁ µ¸¯ ¾¯² .ĸ¿Á½¯Æ ¾¸¯ ¾´¯ È·¸´´¯¿¯Ç¯°
³°¸È¸ ¾° ÇÁ±¸°¸¸¯ ÇÁ² ¾°¸»°Á± µ¸¯ ÇÁ ´¯´´ ,¾¯²¿¯» ¾¸¸Æ
ȸȸ³ ±"³Ç³ ¾´Ã É´¿´Çºµ »·¸Ã§ ¯Æ ¯
¯"·¸»È ÆÁ° ƶŸ °Ç³
¾¸Ç±-ÀÇÁ²»¯± É¿´ºÈ ¸°È´É ¸Æ¸É´½
Dz´ ÁÄ··Ä´ ¸»² ĺ²º Á»»À .¿»Ê·¹³ º¾²·· ÊÄ ¸² ºÂ»»À òµ .'¶ Ë·µ»É Å»·² ÊÄ º²¶ Áʲ» Ĵ·» Ä»»¸ Á»² nw_h qwqaodh hb nh_ kue wq` idw` h`w
ºÉ»ËÄ´ Ê»À º²¶ ÊÄ Á·² ,¼»¾´ÄÀÊ²Æ ,¿·»¸²Â²À»´ Á»² ÁÊ»µ·ºË ·È ÁÄÀ·ÉĴ² »µ Á»² ³·ºË ÄÀÄ··É²³ Á»»¸ º¸²¾Ê²Æ
³²¶ ¿Äµ½Ê·µ .ºÆʲµÄ´ ³²¶ ¼»² ò·· ÁÄÂÊľ Á»»´ ·È ,´»ÈÆ»»¾ º²ºË Ä˺»»µ
...!?¼²Â ·²·· ºÃ»»·· ÊÄ·· Á·² ¾ºÄºË ¿Ä»² ¶ÂºÉ ¶³»Ë» »µ Á»²
.²»Âý² ĺ·´ ² º²¶Ä´ ¼»·² ¼»² ÊÄ º²¶ ºÊ²µ .Ä»´¾Ä³ Á»² ²µ»»¶
Á»·Ë ÊÄ ¸»² ʲ» 14 Á·Æ Êĺ¾Ä Á»² ¾··»»Æ ²´ÊË »³Ê È"¶´¶ »»³ ºÂÊľĴ
ºË»Â º²¶ ºÃ³¾Ä¸ ¶³»Ë» »µ ¶³»Ë» »µ Á»² ,˺»··²Â²Ê²³ Á»² ÁÄ··Ä´ Á·Æ ,µ»À¾Ì ÊÄÀľÄÉ ² ,¾"ȸ ²Ê»ĔË
¼»¸ º²¶ ÊĵĻ .»Ê²º»Àʲµ Á»»É º²¶Ä´ .¾"ȸ Á²ÀÊÄò·· Á¹¾² »³Ê È"¶´¶ Á·Æ ÁÄ··Ä´ ¾³ÉÀ ʲ» Á»»² º²¶ ÊÄ ÁÄÀÄ··
»·· ,"ĻȲºÃ" ² - ²»Âý² Á² ÁĴ»µÄ´
º²¶ ¶³»Ë» »µ .ÁÆ·ÊÄ´ ÃÄ º²¶ ÁÄÀ »µ Á»² ¶Ê·Ì¶ ̵À̶ òµ" .¶²Ê»· ¶Ê·Ì
¸»·¾³ ¿»Ê·¹³ »µ Ê²Æ º¾ÄºËÄ´·È ÁÄ··Ä´ ¸»² ¶³»Ë» ÊÄ˺»··²Â²Ê²³
òµ Êij² ,¼»É ² ÁÄ··Ä´ ¸»²'à .º»·Ê³ ;ÁÊĵ¾»Ë ¿·È ºË»Â ËÀÀ ,Ë»¾Êĺû·² Ê²Æ Ã ÊÄû·Ê´ ² ÁÄ··Ä´ ¸»²'Ã"
ÁÄ··Ä´ ¸»² Ì·»ÂÄ Ã²µ ¼»·² Êij² ,¶³»Ë» »µ Á»² ÁĴ²´Ä´ Á»³ ¼»² ¸² ,Ê»À
.´²º»À Ê²Æ ¸»·¾³ ÁÄ··Ä´ ¸»² ò·· ¿»Ê·¹³ ÁÄ··Ä´ ÁÄÂĸ ÃÄ .´»µ'²Ê·À ºÊ²µ Á·Æ Á·² ²µ»»¶ Á»»É ºËÊÄ ¿·È
Á² Á·² ¼»Ë Á² ÁĴ²´Ä´À·Ê² ÁÄÂĸ ¼»² º¾²·· ËÊĵ² ;˺»··²Â²Ê²³ Á»»É
ºÃ³¾Ä¸ Á¹¾² 'Ê ¸»² ¾²À»»²" »µ Á»² ¼»·² ÁƲ¾ËÄ´ ¸»² ÁÄÀ ;Áɲ¸ ºÃ»»·· Ê»² Á·² ,µÂ²¾Ëº»»µ Á»² Á³»¾³Ä´
¼»¸ º²¶ ÊÄ Á·² ,¼»É Á»² ÁÃÄ ÁÄÀ·ÉÄ´ -Ų¾Ë »µ Á·Æ Áû·ÊµÂ»² ,Áʲµ»Ê²É
ºË»Â Äɲº ¸»² ÁÃÄ Ã²µ ¸² º´»»ÈÊij»² ...!?ºÂ»»ÀÄ´ º¾²·· òµ ò··
ÊÄ º²¶ ò·· …¶³»Ë» »Â³ Ê²Æ »·²Ê .ÁÊÄÀ»È
ºË»Â ÊÄ º²¶ º¾Ä´ ?Á²º ºÂÄÉÄ´ Êij² ºÊÄ¾É "ºÂ»»ÀÄ´ º¾²·· òµ ò··"
¸»² ÊÄ ÁÄ·· ,ÊĺÄĔË ºËÊÄ .º²¶Ä´ ² ºËÊĶĴ º²¶ º¾²Àĵ" ²"º»¾Ë Éij ɹȻ »³Ê Á·²´¶ Å»·²
¼»¸ º²¶ ,ÄÉ»ÊÄÀ² Á·Æ ÁÄÀ·ÉÄ´É»Ê·È Á»³ ¼»² .Á¾»·Ĕ Á»² Ì·»ÂÄ ÊĽ»¾ÉÄÊË º¾²·· ÊÄ ¸² "ºË»Â" ºÂ»»À
º¾²Àĵ Êij² ,ºÊÄÃÄ³Ê²Æ ³ÈÀ Êĵ ,"ÊIJ»¾»À" ² þ² Áʲ··Ä´ º½²Êº²³ ¶¹ĔËÀ ÄȲ´ Á»»¸ º»À ÁĴ²´Ä´º»À
³·Ê »·· ÊÄÀ º²¶Ä´ ³²¶ ¼»² ¾»»··
19 > ·¸¸Å Áȸ²¸¯
Ã"ÈÉ ¯Å¸´
