Page 4 - Yidishe Tzeit - אידישע צייט
P. 4
·°È '² ¯»´»¸³² ¯½´¸ »±Ç»
k_wxhk_wxh
_xhbv _`p
,Á"¸µ ¯Ç¸Å¶´°¯ »¯Çȸ ¸°Ç ¾"°´»½³ Æ"³Ç³ ¾´Ã ·¸¸Åǯ¸ ¼´Å
·¸½ ÀÁ´½È ¯ ǯà Ǹ½ ¾»Á·È ,"¸»¯À ¯°¯°" ÇÁ²
¯"·¸»È ¯Ç¸Å¶´°¯ ³È½ ¸°Ç »°´Æ½³ Å"³±³ ´²º¿
¾²¸¸µ ¾±¸»¸¸³ ¾¸¸µ ¾´Ã °´·È ¾¸¯ ¾ÀƯ´´Á±Ã¸´¯ µ¸¯ ÇÁ
É´Á´È¸ ·¿¸´¯´´Á±¸¸° ·À°»Áµ ·¯³ ÇÁ ´¯´´ ,É´°¸É¿ ¾¸¯
.³²´°Á°´ ³Ç´É° ´ºÇ²° ¹¸È½½ µ¸¯ ÇÁ ¾´¯ ,É´¯»Ã¿´
·»¸¸ÅÇÁ² ¯"·¸»È ¯Ç¸Å¶´°¯ ³È½ ¸°Ç Ƹ²Å³ »°´Æ½³
,"¸»¯À ¯°¯°" ÇÁ² ,Á²¸¸µ ÇÁ±¸»¸¸³ ¾¸¸µ ÇÁ°¸¯ »À¸°¯
"ÇÉÀ¿ Ƹ²Å" ¯ À»¯ ·¿Áº¸¸Å¯° ÇÁ ¾Á½Á´´
º½²À ÊÄ ¸² ºÂ»»ÀÄ´ ³²¶ ¼»² ÉÂĵĴ Á'Æ»·² Á³»ÊËÄ´ º²¶ ĵ»»¸ Êĵ ò·· ĺ²ɲ³ ÄÊĵ² »µ »·· ËÊĵ² '¸» À¸¿¯ ¯» µÇ »º
»µ Á·Æ ¼²µ ¸»² ĵ»»¸ Êĵ ;¾ºÊÄ·· ² ,"¾¶²¶ ¹ÌĔ" Êĵ·Ê³ Á»»¸ Á·Æ ÊÆà »³Ê É"¶Ê¶ Á·Æ ÊÄµÂ»É »µ ,¼Ä¾É»Â»»²
Á·Æ ,º¾Ä·· »µ Á»² ¿»É»µÈ ĺú²ɲ³ Ì·À·ÉÀ ¶²ÊÀ 200 ·È ³·ÊÉ Á»»² ºÃ»¾Ë ÁÄÂĸ Ľ¾Ä·· Ä"»¸ ²Ê»È¹·³² Ê»²À ̲ʻ Á·Æ ÄÊÄÆòÀº² Á²
ÁµÄ» Á»² ,¿»² ·È ÁÄÀ ºÀ·É ¾²Êij»² Á»»É ºË»Â Á³»ÊËÄ´ º²¶ òµ ò·· - ¶ËÀ 'Ê ¸»² ,µ·µË² Á»² ÁÃɲ··Ä´Æ»·² µ¹·»À ʵ¹ ¿Ä»² ¼»¸ ºÊ»ĔË Ì·ÀÀ·Ê̶
Êij² ...µ¾»³ Á»»¸ Á²¶Ê²Æ ¸»² Éò»É »Éó»»ÂÉ ¿»»¹ 'Ê Á·²´¶ »·· ÊÄÊĵ² Á»² ³·ºË Á»² Áµ»»¸ ¿»»³ ÁÃɲ··Ä´Æ»·² ²Ê»È¹·³² ¶ËÀ »³Ê ¾³·ÉÀ¶ È"¶´¶ ¾Ë
ÁIJºËÊ²Æ ¼»² ³²¶ ʲ» Ľ»¾ºÄ ¼²Â ɷʵû·² Êĵ² ºÊ²·· ÃĵĻ !²"º»¾Ë ,Ê»Äȶ ·Â³ Á·Æ Á·¸ Êĵ þ² ,Ì·³»Ì Á"³·¾À¶ É"¶È¶ ¾Ë ·Â³ Á³ ,²"º»¾Ë
ÁÄ··Ä´ º»¾¹À º²¶ ĵ»»¸ Êĵ ÁÄ·· ¸² 'Ê º²¶ ,Á³»ÊËÄ´ º²¶ ĵ»»¸ Êĵ ò·· .²"º»¾Ë ¼·Ê³ »³Ê Ê"·Àµ²¶ ."»¾²Ã ²³²³ ²Âµ»Ã" - Ä"»¸ ¾²ÊË» »³Ê
¼»¸ Á·² ¾²ÊË» Çʲ Á»»É ÁÄÀ·É·ÈÆ»·Ê² º´ÂÄʳĴ ºÊÄ·· ÃÄ ·²·· ÁƲʺĴ ¿»»¹ Ì»³ »"Ê·Àµ² Á·Æ Ê·µ ¿Ä»»Â ¿Ä»²
Á»»¸ Á»² ¾²À ¾º»Êµ ¿·È - ÁÈĸ²³ ²µ ;Ë·µÉ¶ ʶ·¸ Êĵ² ¿»ËʵÀ ,¾"¸¹ Á»² ¾´Ê¾ ÃÄ·ÀË ¿ÄÂ·Æ ³»·¶Â² ¿·È 'Ê Á·Æ ÁÄÀ²Â ¿Äµ ÁÄÀ º´²¸ ,²Ê»È¹·³²
·È ¼»¸ Å»·² ÁÄ··Ä´ ʸ·´ ÊÄ º²¶ - Á³Ä¾ »²ÊÀ ¼²Ã² Á²¶Ê²Æ ¼²Â ¸»²'à Á·² ² û·Ê² ¶ËÀ 'Ê ºÀÄ ,·Â»É¸ ̾·¾»¶ ºÈ»¸ ÊÄ Ëº²½ .¶ÈÊĶ û·Ê´ º»À ¶ËÀ
.˺ÂÄÀ ÊÄÀ»Â²Â² Á² ÁÊÄ·· ¹ÂÄÆÀ ºË»Â º²¶ ÁÄÀ ò·· Ì·À·ÉÀ ¿Äµ ºË»É ÊÄ ;ÄÆ²Ë ¿»ÊÆà ¿ÄÂ·Æ ÊÆà ʻij ¶µ·³Ä· ¶Ê·Ì³ ÉÃ·Ä ,Áº¾²¶²³
Êĵ ò·· ºË»Â ºÃ»»·· ÃÄ ÊÄ··" .ÁÄ··Ä´ ÊÄ Á·² Êĺľ³ Ľ»¾ºÄ ºË»À ,¾Éĵ ºÂ²É²³ Êij² ÊÄ ¸»² ,Ì·³»Ì ·»Ì·³²
:º¸»»··
þ² ÁÄ··Ä´ ¸»² ĵ»»¸ ÊÄ´»¾»»¶ ´Â·» ÁÄ··Ä´ Á»³ ¼»² ÁÄ·· ¾²À²" Á»»É ºË»Â ¾»·· ¶ËÀ 'Ê .ºÈÄËÄ´ Á·²
ºË»Â ºÄ·· ,²É²Ê²À Á»² Á²ÀÊĴ·» Êĵ ,Å·»µ·¶» µ·µ »³Ê ÊĺÄÆ Á»»À º²¶ ÃÄĔÄ Á¸»»·· ¼»»² ¾»·· ¼»²" ´²º ÁȲ´ ² ºÈ»¸ ÊÄ ;¿»ËÀËÀ· ¿»²³´
º²¶ ÊÄ µ·³½ ²Ê²Æ ò·· Á»»ºËÊ²Æ ÃÄĔÄ º´²¸Ä´ Ê»À ,Áµ»»¸ ¿ÄÂ·Æ ¿Äµ»»² ,Áµ»»¸ ¿Äµ ÁÄÂÄÉ Ã²·· »µ .´»µÊ»··ÉÊÄÀ ,¶¾³É· ¶½¾¶ ºÂÊľ Á·² ¾¾·½ ¿Ä»²
¶³»Ë» Ë²Ê Êĵ ÁÄ··Ä´ ¸»² ÊÄ .º²¶Ä´ ,Êĵ·²·· ² ÁĸĴû·² Ê»À º²¶ ò·· ² ,¾³·ÉÀ ² ÁÄ··Ä´ ¸»² ÊÄ ¸² Áû»·· ¿»³Ê ¼Ê·µ º½·¸Ä´ ºÊÄ·· ÊÄ Êij²
̾²¾»ÆÌ ÄȲ´ »µ Á·Æ ³Ê ºĔ»·¶ Á·² ¼»² "!ÊÌàɻµÈ ² ¸»² ĵ»»¸ Á»»µ" ¶ÀµÉ¶ ÊÄ´»¸²µ Êĵ Êij² ,Á·»¾Ä Ë·µÉ .¿»À¾Ë·
·¸¸Å Áȸ²¸¯ < 10
°"ÃÈÉ ¯°
k_wxhk_wxh
_xhbv _`p
,Á"¸µ ¯Ç¸Å¶´°¯ »¯Çȸ ¸°Ç ¾"°´»½³ Æ"³Ç³ ¾´Ã ·¸¸Åǯ¸ ¼´Å
·¸½ ÀÁ´½È ¯ ǯà Ǹ½ ¾»Á·È ,"¸»¯À ¯°¯°" ÇÁ²
¯"·¸»È ¯Ç¸Å¶´°¯ ³È½ ¸°Ç »°´Æ½³ Å"³±³ ´²º¿
¾²¸¸µ ¾±¸»¸¸³ ¾¸¸µ ¾´Ã °´·È ¾¸¯ ¾ÀƯ´´Á±Ã¸´¯ µ¸¯ ÇÁ
É´Á´È¸ ·¿¸´¯´´Á±¸¸° ·À°»Áµ ·¯³ ÇÁ ´¯´´ ,É´°¸É¿ ¾¸¯
.³²´°Á°´ ³Ç´É° ´ºÇ²° ¹¸È½½ µ¸¯ ÇÁ ¾´¯ ,É´¯»Ã¿´
·»¸¸ÅÇÁ² ¯"·¸»È ¯Ç¸Å¶´°¯ ³È½ ¸°Ç Ƹ²Å³ »°´Æ½³
,"¸»¯À ¯°¯°" ÇÁ² ,Á²¸¸µ ÇÁ±¸»¸¸³ ¾¸¸µ ÇÁ°¸¯ »À¸°¯
"ÇÉÀ¿ Ƹ²Å" ¯ À»¯ ·¿Áº¸¸Å¯° ÇÁ ¾Á½Á´´
º½²À ÊÄ ¸² ºÂ»»ÀÄ´ ³²¶ ¼»² ÉÂĵĴ Á'Æ»·² Á³»ÊËÄ´ º²¶ ĵ»»¸ Êĵ ò·· ĺ²ɲ³ ÄÊĵ² »µ »·· ËÊĵ² '¸» À¸¿¯ ¯» µÇ »º
»µ Á·Æ ¼²µ ¸»² ĵ»»¸ Êĵ ;¾ºÊÄ·· ² ,"¾¶²¶ ¹ÌĔ" Êĵ·Ê³ Á»»¸ Á·Æ ÊÆà »³Ê É"¶Ê¶ Á·Æ ÊÄµÂ»É »µ ,¼Ä¾É»Â»»²
Á·Æ ,º¾Ä·· »µ Á»² ¿»É»µÈ ĺú²ɲ³ Ì·À·ÉÀ ¶²ÊÀ 200 ·È ³·ÊÉ Á»»² ºÃ»¾Ë ÁÄÂĸ Ľ¾Ä·· Ä"»¸ ²Ê»È¹·³² Ê»²À ̲ʻ Á·Æ ÄÊÄÆòÀº² Á²
ÁµÄ» Á»² ,¿»² ·È ÁÄÀ ºÀ·É ¾²Êij»² Á»»É ºË»Â Á³»ÊËÄ´ º²¶ òµ ò·· - ¶ËÀ 'Ê ¸»² ,µ·µË² Á»² ÁÃɲ··Ä´Æ»·² µ¹·»À ʵ¹ ¿Ä»² ¼»¸ ºÊ»ĔË Ì·ÀÀ·Ê̶
Êij² ...µ¾»³ Á»»¸ Á²¶Ê²Æ ¸»² Éò»É »Éó»»ÂÉ ¿»»¹ 'Ê Á·²´¶ »·· ÊÄÊĵ² Á»² ³·ºË Á»² Áµ»»¸ ¿»»³ ÁÃɲ··Ä´Æ»·² ²Ê»È¹·³² ¶ËÀ »³Ê ¾³·ÉÀ¶ È"¶´¶ ¾Ë
ÁIJºËÊ²Æ ¼»² ³²¶ ʲ» Ľ»¾ºÄ ¼²Â ɷʵû·² Êĵ² ºÊ²·· ÃĵĻ !²"º»¾Ë ,Ê»Äȶ ·Â³ Á·Æ Á·¸ Êĵ þ² ,Ì·³»Ì Á"³·¾À¶ É"¶È¶ ¾Ë ·Â³ Á³ ,²"º»¾Ë
ÁÄ··Ä´ º»¾¹À º²¶ ĵ»»¸ Êĵ ÁÄ·· ¸² 'Ê º²¶ ,Á³»ÊËÄ´ º²¶ ĵ»»¸ Êĵ ò·· .²"º»¾Ë ¼·Ê³ »³Ê Ê"·Àµ²¶ ."»¾²Ã ²³²³ ²Âµ»Ã" - Ä"»¸ ¾²ÊË» »³Ê
¼»¸ Á·² ¾²ÊË» Çʲ Á»»É ÁÄÀ·É·ÈÆ»·Ê² º´ÂÄʳĴ ºÊÄ·· ÃÄ ·²·· ÁƲʺĴ ¿»»¹ Ì»³ »"Ê·Àµ² Á·Æ Ê·µ ¿Ä»»Â ¿Ä»²
Á»»¸ Á»² ¾²À ¾º»Êµ ¿·È - ÁÈĸ²³ ²µ ;Ë·µÉ¶ ʶ·¸ Êĵ² ¿»ËʵÀ ,¾"¸¹ Á»² ¾´Ê¾ ÃÄ·ÀË ¿ÄÂ·Æ ³»·¶Â² ¿·È 'Ê Á·Æ ÁÄÀ²Â ¿Äµ ÁÄÀ º´²¸ ,²Ê»È¹·³²
·È ¼»¸ Å»·² ÁÄ··Ä´ ʸ·´ ÊÄ º²¶ - Á³Ä¾ »²ÊÀ ¼²Ã² Á²¶Ê²Æ ¼²Â ¸»²'à Á·² ² û·Ê² ¶ËÀ 'Ê ºÀÄ ,·Â»É¸ ̾·¾»¶ ºÈ»¸ ÊÄ Ëº²½ .¶ÈÊĶ û·Ê´ º»À ¶ËÀ
.˺ÂÄÀ ÊÄÀ»Â²Â² Á² ÁÊÄ·· ¹ÂÄÆÀ ºË»Â º²¶ ÁÄÀ ò·· Ì·À·ÉÀ ¿Äµ ºË»É ÊÄ ;ÄÆ²Ë ¿»ÊÆà ¿ÄÂ·Æ ÊÆà ʻij ¶µ·³Ä· ¶Ê·Ì³ ÉÃ·Ä ,Áº¾²¶²³
Êĵ ò·· ºË»Â ºÃ»»·· ÃÄ ÊÄ··" .ÁÄ··Ä´ ÊÄ Á·² Êĺľ³ Ľ»¾ºÄ ºË»À ,¾Éĵ ºÂ²É²³ Êij² ÊÄ ¸»² ,Ì·³»Ì ·»Ì·³²
:º¸»»··
þ² ÁÄ··Ä´ ¸»² ĵ»»¸ ÊÄ´»¾»»¶ ´Â·» ÁÄ··Ä´ Á»³ ¼»² ÁÄ·· ¾²À²" Á»»É ºË»Â ¾»·· ¶ËÀ 'Ê .ºÈÄËÄ´ Á·²
ºË»Â ºÄ·· ,²É²Ê²À Á»² Á²ÀÊĴ·» Êĵ ,Å·»µ·¶» µ·µ »³Ê ÊĺÄÆ Á»»À º²¶ ÃÄĔÄ Á¸»»·· ¼»»² ¾»·· ¼»²" ´²º ÁȲ´ ² ºÈ»¸ ÊÄ ;¿»ËÀËÀ· ¿»²³´
º²¶ ÊÄ µ·³½ ²Ê²Æ ò·· Á»»ºËÊ²Æ ÃÄĔÄ º´²¸Ä´ Ê»À ,Áµ»»¸ ¿ÄÂ·Æ ¿Äµ»»² ,Áµ»»¸ ¿Äµ ÁÄÂÄÉ Ã²·· »µ .´»µÊ»··ÉÊÄÀ ,¶¾³É· ¶½¾¶ ºÂÊľ Á·² ¾¾·½ ¿Ä»²
¶³»Ë» Ë²Ê Êĵ ÁÄ··Ä´ ¸»² ÊÄ .º²¶Ä´ ,Êĵ·²·· ² ÁĸĴû·² Ê»À º²¶ ò·· ² ,¾³·ÉÀ ² ÁÄ··Ä´ ¸»² ÊÄ ¸² Áû»·· ¿»³Ê ¼Ê·µ º½·¸Ä´ ºÊÄ·· ÊÄ Êij²
̾²¾»ÆÌ ÄȲ´ »µ Á·Æ ³Ê ºĔ»·¶ Á·² ¼»² "!ÊÌàɻµÈ ² ¸»² ĵ»»¸ Á»»µ" ¶ÀµÉ¶ ÊÄ´»¸²µ Êĵ Êij² ,Á·»¾Ä Ë·µÉ .¿»À¾Ë·
·¸¸Å Áȸ²¸¯ < 10
°"ÃÈÉ ¯°
