Page 4 - Yidishe Tzeit - אידישע צייט
P. 4
ÀÇ´¯µ¯
ÀÇ´¯µ¯ ¸² ¾¸¯ ¾Ç¸´»Ç¯Ã¸² ¾¸¯ ¾Ç¸´»Ç¯Ã
!»º¸³°È ³Ç´É ÇÃÀ ´»¸Ã¯ »µ½° ¸´»É »º³
»µ Á»² ÁÄÀ·ÉĴ»»Ê² ¸»² ²¾»À²µ ÁÄ·· ÄÊĺÃÂ»Æ ² Á»² ´»µÂÄÀ·É»»Ê²
,É»Ê·È Ê²» Ê»Æ ¾²À ÁºËÊÄ ¿·È ¾¶·Ë º»»¾´²³ ²¾»À²µ ·²Ë¸µ .ʵ ·²·· ,ĵ»»³Ä´
Á½»¾ÉÄÊË ² Á»² ÁƲʺĴ òµ ÊÄ º²¶ ² Å»·² ÁÄÂĸ Ľ¾Ä·· ÊĽ·¸²³ ÄË»µ»² »µ
»ÊÆà Á·² Ì·¸·¸À ,Á»¾»ÆÌ ,¶Ê·Ì »ÊÆà ;³ÈÀ ,Á²»²Ê ÃÊ·²¸² Á˻ʲºÃ»¶ ¿Ä»² "Ê·º" ¼Á² ¾·¸½¿¸¯ »µ¿¸¯ ¾¯ ¸´¯ ,ƸǴŠǯ¸ 100 ÇÁ°¸¯
Êĵ Å»·² º´»»¾Ä´Â² ÁÄ··Ä´ ÁÄÂĸ ˵·É Áµ»² ĺËÊÄ »µ ºÂĸ Ê»² :²¾»À²µ º´²¸
ºÊ²µ ¼»¸ Á³²¶ ¿»ÈÊË Á·² ¸»»À Á·² ,µÊÄ .º»»È Ĵ²¾ ² Á»² ¾¶·Ë »µ Á½·¸²³ ·È ·±¿¯»Ç¯Ã »"µ ·´°º´°¯ ¾´½¸½ ¼º¶ ·¯³ ,Ƹ·¿¯»·¯
.ÁÃĴĴ»»Ê² Á´»ºË ÄÂÊÄȾ²¶ »µ Ĕ²Ê² ÁÄ»»´ »»¸
º¸²¾Ä´ ºË»Â Ê»À º²¶ òµ :º´²¸ ÊÄ »µ ,²µ²´¾Äµ ²ºÂ² Á»² ¾¶·Ë ĺ¾² »µ Á·Æ ¸²" ÇÁ°¸¯ ¾ÇÁ½¸Æ ¹¸µ ¾»¯µ ¸¸µ ,ÇÁ²¿¸Æ Á¿¸¸µ ¾´Ã
ºÉ»ËĴû·Ê² ³²¶ ¼»² ;¶¹·ÂÀ Á»»É » µÁ»²¾Ä·´»À·²ÃÁ·Æº²ºËºĔ»·¶
,¾¸Â»² Á'Æ»·² ¾Äº²¶ ÁµÄ» ·È ÃÄ˸µÄÃÄÀ .¾²´·ºÊ²Ĕ Á·Æ ´Äʳ ¿Äµ Á³Ä ,ÃÊ·²¸² ¾¯ ·¯³ ÇÁ·Á §ÃÈ ¾Ç¯¸ ÇÁ±¸»²¿ÁÅ ."³Ç´É ¸ÇÃÀ
ÁÊÄ»»ºË»»³ ¼»¸ Á¾²¸ Á˺ÂÄÀ ¸² ÁºÄ³ ·È ºÄ¸ ÃÄ Á·² º»»¾ËÄ¾Æ ² Á² ºµÂ»È ²¾»À²µ
ÄÊ»² Á·² ¾¶·Ë »µ ÁÄ··Äº²Ê ·È ÄÂij»¾³Ê²Æ Á·² ¼Ä¾ÉÂij ĺ¾² Á² ¼»¸ ¾µÁ¸ÇÁ·À¸½¯·ÆÁ²·¿¯»Á¿Ç´Æ¸¸½Ç¯ÇÁ¿¯Æ¸ÇÁ½¯
´»Â»»·· ÁÄ··Ä´ ÁÄÂĸ ÃÄ .Áº¾²¶ºÂ² ¿Äµ Á·Æ º½»»¾»Æ ,Áľº½²Ë ´Ê²··ÂÃÄ
ÊÄÊÄ»»ºË»»³ ¾»»º Êij² ,ÃÄ»ÈɲÄÊ ²µ º²¶ ÁÄÀ ò·· Ì·µ·ÄÃ Ë¾Ë ÁºÈľ ¾·ÅÁ» ¼Á² ¹Ç´² ¾Ç¯´´Á± ¾·»¯³¯° µ¸¯ À¯´´ ¾·À¯Æ
ÁƾĶ ·È ÁÄÀ·ÉĴû·²Ê²Æ ºÊ²Æ ÁÄÂĸ !ºÄ··²ÊĔÄ´ °"ÃÈÉ ¹É´»Á³° .
.ºÊ² òµ ÁÊ»··ÊĸÄÊĔ ºÂ»¸ ÁĴ²´Ä´½Ê·µ ¸»² ʲ» 40 Êij»² ¼¸À´¿¯ÁȸµÁ±´·Ç¯ §Ã¾¸³´¯´´»·Á·È¾¸¸»Æ¯¾¸¯²¸¯
Êĺ²ɲ³-º·´ ² ¸»² ²¾»À²µ Á³²¶ ¾¶·Ë "¿»À˶ ÊÄË" »µ Á·Æ ºÂÄ·· »µ
Á² ºÊ»Æ ÊĽ¾Ä·· ÊÄɻʲºÃ»¶ Êľ²É²¾ ÁÄÂĸ µÂ»È² .Ì·¾»ÆÌ ÄºÈľ »µ ºÊĶĴ Á§Ã´Ç±¯¾°¯³À¿·ÅÁ» .ƸǴÅǯ¸ 500 ¾Ã¯»·¿¯¾Á¿Áµ
²ºÂ²Ĕ »µ Á»² ´Â·¾»»ºĔ² Á¾²Ê·º¾·É ¿Äµ ÄÂÄÃ»Ê·È º»À ºÉĵ²³ ¸»»··¾»»º ºÂÄ·· »µ
.ºÄº»¾²Ĕ»È»Â·À ²µ²´¾Äµ ¾¶·Ë »µ .»"¶¿»ÊÆÃĺ¾²Á·Æ¼Ä¾ºÄ¾³ ¯¾¸¯¾·»¯³¯°³Ç´ÉÇÃÀ¯¾Ã¯Ç·Á±ÇÁ²¿¸Æ-Á»´È ·¸¸Å Áȸ²¸¯
º·´ Á·² ¾¶·Ë »µ ºÊ»··²ÂÄÊ º²¶ ÊÄ ,ºÊ»··ÊĸÄÊĔ º·´ Dz´ Êij² ¸»² ºÃ³¾Ä¸
³»·² :º´²¸ ÊÄ .¿»ÊÆà ľ² ºÊ»··ÊĸÄÊĔ »µ Á·² ¶À»³ ĺ¾² »µ ºÂĽÄÊĴ»»Ê² ...?Á·º¸ÈÁ± ¾¸¸¯ À¯² µ¸¯ .¼¸ ¼Á² ¾°Á¿ »¸¸³ !
,òʷ» Á²»¾»À 1 º²¶Ä´ ¼²Â º¾²·· ¼»² .ÉÂij ÄÂÊÄȾ²¶ ĺ¾²
ÀÇ´¯µ¯ ¸² ¾¸¯ ¾Ç¸´»Ç¯Ã¸² ¾¸¯ ¾Ç¸´»Ç¯Ã
!»º¸³°È ³Ç´É ÇÃÀ ´»¸Ã¯ »µ½° ¸´»É »º³
»µ Á»² ÁÄÀ·ÉĴ»»Ê² ¸»² ²¾»À²µ ÁÄ·· ÄÊĺÃÂ»Æ ² Á»² ´»µÂÄÀ·É»»Ê²
,É»Ê·È Ê²» Ê»Æ ¾²À ÁºËÊÄ ¿·È ¾¶·Ë º»»¾´²³ ²¾»À²µ ·²Ë¸µ .ʵ ·²·· ,ĵ»»³Ä´
Á½»¾ÉÄÊË ² Á»² ÁƲʺĴ òµ ÊÄ º²¶ ² Å»·² ÁÄÂĸ Ľ¾Ä·· ÊĽ·¸²³ ÄË»µ»² »µ
»ÊÆà Á·² Ì·¸·¸À ,Á»¾»ÆÌ ,¶Ê·Ì »ÊÆà ;³ÈÀ ,Á²»²Ê ÃÊ·²¸² Á˻ʲºÃ»¶ ¿Ä»² "Ê·º" ¼Á² ¾·¸½¿¸¯ »µ¿¸¯ ¾¯ ¸´¯ ,ƸǴŠǯ¸ 100 ÇÁ°¸¯
Êĵ Å»·² º´»»¾Ä´Â² ÁÄ··Ä´ ÁÄÂĸ ˵·É Áµ»² ĺËÊÄ »µ ºÂĸ Ê»² :²¾»À²µ º´²¸
ºÊ²µ ¼»¸ Á³²¶ ¿»ÈÊË Á·² ¸»»À Á·² ,µÊÄ .º»»È Ĵ²¾ ² Á»² ¾¶·Ë »µ Á½·¸²³ ·È ·±¿¯»Ç¯Ã »"µ ·´°º´°¯ ¾´½¸½ ¼º¶ ·¯³ ,Ƹ·¿¯»·¯
.ÁÃĴĴ»»Ê² Á´»ºË ÄÂÊÄȾ²¶ »µ Ĕ²Ê² ÁÄ»»´ »»¸
º¸²¾Ä´ ºË»Â Ê»À º²¶ òµ :º´²¸ ÊÄ »µ ,²µ²´¾Äµ ²ºÂ² Á»² ¾¶·Ë ĺ¾² »µ Á·Æ ¸²" ÇÁ°¸¯ ¾ÇÁ½¸Æ ¹¸µ ¾»¯µ ¸¸µ ,ÇÁ²¿¸Æ Á¿¸¸µ ¾´Ã
ºÉ»ËĴû·Ê² ³²¶ ¼»² ;¶¹·ÂÀ Á»»É » µÁ»²¾Ä·´»À·²ÃÁ·Æº²ºËºĔ»·¶
,¾¸Â»² Á'Æ»·² ¾Äº²¶ ÁµÄ» ·È ÃÄ˸µÄÃÄÀ .¾²´·ºÊ²Ĕ Á·Æ ´Äʳ ¿Äµ Á³Ä ,ÃÊ·²¸² ¾¯ ·¯³ ÇÁ·Á §ÃÈ ¾Ç¯¸ ÇÁ±¸»²¿ÁÅ ."³Ç´É ¸ÇÃÀ
ÁÊÄ»»ºË»»³ ¼»¸ Á¾²¸ Á˺ÂÄÀ ¸² ÁºÄ³ ·È ºÄ¸ ÃÄ Á·² º»»¾ËÄ¾Æ ² Á² ºµÂ»È ²¾»À²µ
ÄÊ»² Á·² ¾¶·Ë »µ ÁÄ··Äº²Ê ·È ÄÂij»¾³Ê²Æ Á·² ¼Ä¾ÉÂij ĺ¾² Á² ¼»¸ ¾µÁ¸ÇÁ·À¸½¯·ÆÁ²·¿¯»Á¿Ç´Æ¸¸½Ç¯ÇÁ¿¯Æ¸ÇÁ½¯
´»Â»»·· ÁÄ··Ä´ ÁÄÂĸ ÃÄ .Áº¾²¶ºÂ² ¿Äµ Á·Æ º½»»¾»Æ ,Áľº½²Ë ´Ê²··ÂÃÄ
ÊÄÊÄ»»ºË»»³ ¾»»º Êij² ,ÃÄ»ÈɲÄÊ ²µ º²¶ ÁÄÀ ò·· Ì·µ·ÄÃ Ë¾Ë ÁºÈľ ¾·ÅÁ» ¼Á² ¹Ç´² ¾Ç¯´´Á± ¾·»¯³¯° µ¸¯ À¯´´ ¾·À¯Æ
ÁƾĶ ·È ÁÄÀ·ÉĴû·²Ê²Æ ºÊ²Æ ÁÄÂĸ !ºÄ··²ÊĔÄ´ °"ÃÈÉ ¹É´»Á³° .
.ºÊ² òµ ÁÊ»··ÊĸÄÊĔ ºÂ»¸ ÁĴ²´Ä´½Ê·µ ¸»² ʲ» 40 Êij»² ¼¸À´¿¯ÁȸµÁ±´·Ç¯ §Ã¾¸³´¯´´»·Á·È¾¸¸»Æ¯¾¸¯²¸¯
Êĺ²ɲ³-º·´ ² ¸»² ²¾»À²µ Á³²¶ ¾¶·Ë "¿»À˶ ÊÄË" »µ Á·Æ ºÂÄ·· »µ
Á² ºÊ»Æ ÊĽ¾Ä·· ÊÄɻʲºÃ»¶ Êľ²É²¾ ÁÄÂĸ µÂ»È² .Ì·¾»ÆÌ ÄºÈľ »µ ºÊĶĴ Á§Ã´Ç±¯¾°¯³À¿·ÅÁ» .ƸǴÅǯ¸ 500 ¾Ã¯»·¿¯¾Á¿Áµ
²ºÂ²Ĕ »µ Á»² ´Â·¾»»ºĔ² Á¾²Ê·º¾·É ¿Äµ ÄÂÄÃ»Ê·È º»À ºÉĵ²³ ¸»»··¾»»º ºÂÄ·· »µ
.ºÄº»¾²Ĕ»È»Â·À ²µ²´¾Äµ ¾¶·Ë »µ .»"¶¿»ÊÆÃĺ¾²Á·Æ¼Ä¾ºÄ¾³ ¯¾¸¯¾·»¯³¯°³Ç´ÉÇÃÀ¯¾Ã¯Ç·Á±ÇÁ²¿¸Æ-Á»´È ·¸¸Å Áȸ²¸¯
º·´ Á·² ¾¶·Ë »µ ºÊ»··²ÂÄÊ º²¶ ÊÄ ,ºÊ»··ÊĸÄÊĔ º·´ Dz´ Êij² ¸»² ºÃ³¾Ä¸
³»·² :º´²¸ ÊÄ .¿»ÊÆà ľ² ºÊ»··ÊĸÄÊĔ »µ Á·² ¶À»³ ĺ¾² »µ ºÂĽÄÊĴ»»Ê² ...?Á·º¸ÈÁ± ¾¸¸¯ À¯² µ¸¯ .¼¸ ¼Á² ¾°Á¿ »¸¸³ !
,òʷ» Á²»¾»À 1 º²¶Ä´ ¼²Â º¾²·· ¼»² .ÉÂij ÄÂÊÄȾ²¶ ĺ¾²
