Page 7 - Yidishe Tzeit - אידישע צייט

:Ȳ´Æ³ É´»¸³Æ
Ê"·Àµ² É"½ ·µ»¾· ,µÀÄÀ ¿Äµ ºÂ»»Ë²³
·Ìʵ¶ ¾²ÊË» ¾Ä ²"º»¾Ë ʲ··ËÄÀĺÀ
ºÂ»»Ë²³ º²¶ ÊĽ¾Ä·· ,·"È» Éʳ »Â³ ʻij
| me| {h|h mgot
.·»Ì·ÊÀ² ¿Ä·Â³ µÀÄÀ ¿Äµ
_ wb_ _j _xhbv _kdkhcb _mdh `wq awd`pm_hkhdd nh_ ngj_wqaB_
»µ ÁÄÂĸ ,¾²¸ Á»² ´»µÂÄÀ·É»»Ê²
ydmhqo – _ghkx n_bwqddm vcac wdmb_
»µ ¼Ê·µ Áʲ··Ä´ ºÊ²··Ä´Ĕ² ¿Ä³ ¿»³µÂÌÀ
ÁµÄ» Á³²¶ Ľ¾Ä·· ¿»ÂÉÃÄ Ä»»ÊºÄ´
Á·² ,·¾´µ· ·¶»Â¹À ¾Ä Ë»² Ë»² ÁÄÀ·ÂÄ´Æ»·²
Ľ»»Ê »µ ÁÊĵ·²··²³ ¿·È ÁÄ··Ä´ ¸»² ÃÄ
ÅÌÌËÀ ¼»¸ º²¶ Ê·³»È Êĵ ò·· º»À ̷»ÌÂ
¿»³»µÂ »µ .¾ÄÆÀ Á´»¾»»¶ ¿Äµ ̳·º¾ ÁÄ··Ä´
ÁÄÀ·É²³ Á³²¶ ¿»À·½Ã ĺÀ»ºË²³ º»À ¿Ä³
Ìʽ¶ Ì·²¾ ,Ì·ÂÌÀ Ľ»¾ÊĶ º¾»»ºÄ´·È
Ä´»¾»»¶ »µ ̳·º¾ ³·º¶ ¿³¾ ̳µÂ Ê²Æ ³·º¶
.¶ÉµÈ
bmqmc x_w `xdh
̵·Äà Ľ»»Ê »µ ·È Á˲·· ¼»¸ Á'½²Â
,É"ËÈ·À¾ Ì·Ê»À¸ »µ Á´Â»¸ Á·² ,¶½¾À ¶·¾À
¿Äµ ¼Ê·µ Áʲ··Ä´ ºÂÄÆÄÄ´ µÀÄÀ Êĵ ¸»²
¼Â¹À¶ Ì·»¾´ÊÀ É»ĔÀ ¶Æ ÁºÂ²É²³-ÁÄÀľ²
ÊĽ¾Ä·· ,²"º»¾Ë Ë»¾ Ë·³»»¾ ³Ê¶ ¾·´µ¶
,¼²ÊĔË ÄµÂÄÊ»¸ÊĺÉÄ¾Ä Á»»¸ º»À º²¶
û·²½Ê·µ ºÂ²ĔËÄ´ Ê·³»È ¿Äµ Áº¾²¶Ä´
.ºÂÄ··² ÁȲ´ ¿Äµ
Ê"ʶ º²¶ ¿»µ·À»¾ Á·Ë¾ Á»»¸ º»À
òµ º´ÂÄʳĴû·Ê² ²"º»¾Ë Ë·³»»¾
¸»² ò·· ¶ÉµÈ Ä´»¾»»¶ »µ º² Á·Æ Ì·³»Ë¹
¿»µ»Ã¹ Áµ»² »»³ ˵·ÉÀ ÉʲºË »·¸² ÁÄ··Ä´
º²¶ ·½Êµ½ .Ì·Ê·µ ľ² Á»² ¶ËÄÀ »Ë²·
ºÊĵ¾»ËÄ´ Ë»º²À²Êµ Ë·³»»¾ Ê"ʶ
»µ Á·Æ ¹½ ¿Äµ Êij»² ¿»Ê·Ĕ»Ã ÄÂĵ»ËʲÆ
ÉʲºË ¾Ä»ÈÄĔà º²¶ ÃÄ Ã²·· Á·Æ ,¶ÉµÈ
º¾»»ÈÊĵ ÃÄ Ã²·· ²¾Æ ʷĔ»Ã Êĵ ÁÄÀ·Â²³
˺»··²³²É²» ÄË·» 'Ê Ë»Ë»¶ ¹"¶Ê¶
»µ Á»² »·· ,ÉʲĔ ²Ê²³ »³Ë·Ì »ÂɸÀ ²"º»¾Ë
,´»ÊÉ º¾Ä·· ĺ»»··È »µ Á·Æ ¶Æ·ÉÌ ÄÊÄ··Ë
Dzʺ Á·² ,Ç»··Ë»·² Á»»É ÁÄÀ·ÉĴ² ÊÄ ¸»²
ľ² Á¸²¾Êij»² º¸·ÀÄ´ º²¶ ÊĵĻ ò··
Áº¾²¶²³ ¼»¸ ÊÄ º²¶ ,¿»Èƹ Ľ»¾ÂĸÊÄĔ
ÊÄ Ã²·· ¾'À»¾¶Ì ¿Ä»»¾É ² ¿Äʲ ÁÊĺ·²
² Êij² .¼»¸ º»À ÁÄÀÄ·Ⱥ»À ºÆ²¶Ä´ º²¶
ÊÄ Á·² ,ºÉÊÄÀ²³ ¿»² º²¶ »·Æ²É ÊÄË»µ»²
.Å»·Êĵ ºÆ²ÊºË²³ ÉʲºË ¿»² º²¶
²"º»¾Ë ÄË·» Ê"ʶ º²¶ ÁË»··È»²
»µ Á·Æ ÊÄ»»² þ² µ»² ¿Äµ ºÂÄÉÊĵ
ÊÄ Á·² ,¿»³Ë·» Êĸ¾Ä³ ÄÂij»·¶Ä´ Ä´»¾²À²
º²¶ ¼»»¾´ .ÁÄÀ²Â Á»»¸ ´²¸ ² Á³Ä´Ä´ º²¶
,¸»² ÊÄ ÊÄ·· Á'ÄË·» 'Ê ºÂÄÉÊĵ »·Æ²É ÊÄÂÄ»
¿»² Á·² ¿»² ·È ·È ´»»³ ² Á³Ä´Ä´ ¼»¸ ÊÄ º²¶
º³Ä¾ ³Ê Êĵ" º»»¶Êľ»ºË º´ÄÊÆÄ´
somp|vm qmme sxd}vf vzml} vomprdtumid
~{jkhp |jvpd ~igpi~ s|{ ~eilp |vtmg
vmj {utvjmpr nprmpd
vj hoB nhhe lhoB k`vm lhh` ydxawyc phdwa –
iwdb gkhhuwqb xbdv hwdBhp qkhhdd qwqaoqk nwqc lhh` qwqsp_mg_ qahb
_ghkx nBwqddgo_ b`_a ucac ydx_w` wqohb ldu cojc bmqm wqoq`hdcqa – _ghkx ``-w_ddxqmqgm wdmb_ vj
»Â³Ê· ¿"»Ê·Àµ² ,¿»É»µÈ· ¿»Â·²´ ¿»Â³Ê
² Á³²¶ ¿¾·½½ ¿³·Ê ò·· ,²"º»¾Ë Ì·¾¶É¶
˲ʳ ,¶ÉµÈ Ä´»¾»»¶ »µ ·È ÊËÉ ÁºÂ²Â ʲ´
²É»Ĕà ɹȻ Ì»³À Ê"·Àµ² É"½ Á·Ë²Ê·
·È ÊËÉ Á¾Ä»ÈÄĔà ² º²¶ ÊĽ¾Ä·· ²"º»¾Ë
´»µÂÄ»»¸ ,ʸľ² Ì·µ¾·Ì ÁÊÉ Á·Æ ¶ÉµÈ »µ
ÁÉʲºË ² º»À ¼»·² »·· ,ÁÊɶ ÌĔ·É »½À·ÌÀ
Ä"»¸ ²Ë»»ÊÀ ʸľ² »³Ê É"¶Ê¶ ·È Ì·É»³µ
¾¾ÆÌÀ ºÊ²Æ ÊÄ ¶¹·ÂÀ ¿·ÉÀ Ã'ÂÄÀÄ·· ·È
¼»·² »·· ;¿»À¹Ê· ¶Ä·Ë» ʳµ³ µÉĔ¶¾ Á»»¸
ÊĽ¾Ä·· ,²"º»¾Ë ³·Ëº²¾¸À Ê"·Àµ² É"½
»»³ º²¶ Á·² ,¶ÉµÈ »µ ·È ÊËÉ ÁºÂ²Â ² º²¶
Ì»³ »²³ »µ ÁÄ··Ä´ ÊÊ·ÄÀ Ì·µ·Äà ˾Ë
º´»¾ ÃÄ Ã²·· Ë·µÉ ³·¹ ¿Äµ Êij»² ·ËʵÀ
Á´»¾»»¶ ¿Äµ Á»»¸ ·È ɸ¹À ¿Ä»»² ÁµÄ» Å»·²
¿»ÂÀ¸¶· ¾²ÊË» É"ɵ³² ¾·µ´¶ Á·²´¶ ;ÁÊÉ
³·Ëº»µ»¸-¿»µÊ¹À Ê"·Àµ² É"½ ,²"º»¾Ë
Éû¾-²ÂÊ·³µ²ÂÀ Ê"·Àµ² É"½ ,²"º»¾Ë
Ç»··²ÉÃÂÄ˺ É"ɵ³² È"¶´¶ ,²"º»¾Ë
,²"º»¾Ë ³·¾Ã»ÊÄ» É"ɵ³² È"¶´¶ ,²"º»¾Ë
²"º»¾Ë ´¾²³ÄÄÂË ³²¸ ¿¶Ê³² »³Ê È"¶´¶
²ºÂ²¾²´ Ç"À·µ È"¶´¶ ,¿»À» Ì·¹Ê·² Ã"¹À
É"ɵ³² È"¶´¶ ,Ì·½¾¶ ÊÈ·² Ã"¹À ²"º»¾Ë
É"ɵ³² È"¶´¶ ,²"º»¾Ë ÁÄȺ»»··-²··²É²À
Á»³·Ê ÄË»¾² »³Ê È"¶´¶ ,²"º»¾Ë Á²Ê··²Ã
,¿»½Ê³² Ì·µ¹²Ì¶ µ"À¶»³µ ³Ê ²"º»¾Ë
,²"º»¾Ë ²ºÂ²¾²´ µ"À¶»³µ ³Ê È"¶´¶
Ç"À·µ ²"º»¾Ë ³"º ¿·¾Ë »³Ê È"¶´¶
»³Ê È"¶´¶ ,ʲÀº²Ãµ ¶ËÀ ¾²·»· µ"À¶»³
¾¶ÂÀ ²"º»¾Ë ²··²Ê³À²µÀ Á»³·Ê Ë»Êij
µ²Ê³ É"ɵ³² È"¶´¶ ,¿»¾Ë·Ê» ̳¹ ¾¾·½
²"º»¾Ë À"ÊÆ Å÷» »³Ê È"¶´¶ ,²"º»¾Ë
Áɸ Êĵ ¿²³È ¾Ä· ,¼²Â Á·² ǻ¸Äʵ É"ɵ³²
Á²µÊÄ··À É"¶´¶ Ê"·Àµ² É"½ ¿"»Ê·Àµ²¶
¶Â˳ ¶ÂË »µÀ½ º²¶ ÊĽ¾Ä·· ,²"º»¾Ë
¿»µ»Ã¹ Áµ»² ¼Ê·µ ºÈ»ºËÄ´ ʵý ºÊÄ··
.º¾Ä·· ÊÄʲ´ Êĵ Êij»² Á·Æ ¶ËÄÀ »Ë²·
²¾·¾»¶ »µ ·È ´Â·º»»Ê´Ê²Æij Á»² µÂ»È²
Áµ»² Á³²¶ º"¾ÄĶ '² ʵ² ²"½ ¿·»³ ²Ë»µÉ
ɸ¹À ÁÄÀ·É ·È º»»¶ÂĴľĴ »µ ºÈ·ÂĴû·²
·È ´Âº»»Ê´Ê²Æij Á»² ,ÁÊÉ Á´»¾»»¶ ¿Äµ Á»»¸ Á·² ,ÊÄ»µ Á½»¾ÊÄ» ¿»»³ "Ä"»¸ ÉÃÂĸ»¾À
ºÊ»ÆÄ´½Ê·µ ºÊÄ·· ò·· ̵¹·»À ¶É·¾¹ »µ
,¼¾À»¾² 'Ê »³Ê¶ »µ½Â »µ Ê²Æ ²¾·¾»¶¶ ¿·»³
Á¾²ÊºÂÄÈ ¿»»³ Á»»¸ ÅÌÌËÀ ¼»¸ ´»µÂÄÀ·É
Á»² Áʲ··Ä´ Áº½²ÊÄ´Ĕ² ¸»² ò·· ÊÄ»µ
Áû·Ê´ ¿»»³ ¼²ÂÊĵ Á·² ,´Ê·³ÃÀ²»¾»··
»µ ¼ËÀ³ ºÈÄ¸Ä´Ê²Æ º²¶ ò·· Á»»ĔÀ²É
.´Äº ĵÂÄ´¾²Æ½²Â
du`vo d_` lkdj
º²¶ ÁÀ¸ ÁºÀ»ºË²³ ¿·È Ì³Ë »²È·À
¾Ä»Ê»ĔÀ»²" ¿·È ¿²ÊºË Êĵ Á³»·¶Ä´Â² ¼»¸
¾Ä»ÈÄĔà ʲ» òµ ¸»² Ľ¾Ä·· "¾²¸
ÃÄ»»Ê-Ĵ²¾ º»À Áʲ··Ä´ º¾ÄºËĴû·²
ÁȲ´ ¿Äµ ÁÊ»µ²À²É² ÁÄÂÄÉ ·È ÁË»º
ÁÄÂĸ ,ÁË»º ĺÉĵĴ-¼»»Ê ¾Ä»ÈÄĔà .Ê·³»È
¾²¸ ¿ÄÂ·Æ ÊĺÂÄÈ Á»² º»»Ê´Ä´·È ÁÄ··Ä´
¿»½À·Ì ,¿Ä³ ¿»³»µÂ ÊĺÊĵ·¶ »µ ʲÆ
Á³²¶ Ľ¾Ä·· ,ÁÊÉ Á´»¾»»¶ ¿Äµ Á·Æ ¿»µ³½Â
,²Ê»À´ µÄ· ²Ë»ÊÀ µÀÄÀ ¿Äµ Áº¾²¶Ä´º»À
º»»Ê´Ä´·È ÁÄ··Ä´ ÁÄÂĸ ÁË»º Ä´»¾²È¾»Æ Á·² É»µÈ ¿Äµ Á·Æ ·ËµÉ ʽ¸¾· ·ÀË ¾Ä Áʲ··Ä´
Áʲ··Ä´ ºÊ»È²¾Ĕ ÁÄÂĸ ÃÄ ·²·· ,ÁºÂ·¶ Á·Æ
ʵý ÁÄÂĸ ò·· ¿»³»µÂ ÊĺÊĵ·¶ »µ
ĵĻ Á·² ,ÁĴ²´Ä´ Á·² ÁÄÀ·ÉÄ´ Ë»ÊÆ
ò·· ̷˵¹ ¿»ÂĔ ÁĸĴ ÁÄÀ º²¶ ľ»»··
´»µÂÄÀ·É ,ÁË»º »µ º¾·ÆÄ´Êij»² Á³²¶
Á»»¸ ÅÌÌËÀ ¼»¸ Á·² ¶Â»Ì ÊÄ»»¸ Á³Ä´Êij»²
.ÊÄ»µ¶ µÀÄÀ ¿»»³
ÁÄ··Ä´ ¸»² Á²Â³»·² ÊĽ»¾ÊĶ Êĵ
Ä´»¾²È¾»Æ Á·Æ Ì·ÆÌÌ˶ òµ º»À ºÂ»»Ë²³
Á³²¶ ´Ê·³ÃÀ²»¾»·· »³Ë·Ì ÁòÀ
"Ë²Ê Ì² ²ËÌ »½" É"ËÈ·À ¿ÄÂĴ²´Ê²Æ
·È º»»¶ÂĴľĴ »µ ºÈ·ÂĴû·² º"¾ÄĶ
Á·Æ ¶ÉµÈ Ä´»¾»»¶ »µ Á»»¸ ɸ¹À ÁÄÀ·É
¼¾À»¾² 'Ê »³Ê É"¶Ê¶ »µ½Â ̽»ÀÌ"
¸»² ò·· Á»»ĔÀ²É Á··»Ã²À ÁµÂÄ´¾²Æ½²Â
Ì·µ¾·Ì ÁÊÉ" ̳·º¾ Áʲ··Ä´ Áº¾²¶Ä´Ĕ²
ÌɵȾ ¿»¾Ë·Ê» ̳¹ ¾¾·½ ÌÊ´ÃÀ³ "ʸľ²
ºÂĽ»»ÈÄ´Ĕ² º²¶ ò·· ,ö ¾Ä³ Ê»²À »³Ê
ľ² ÊĽĶ ,¶"³ ¶¹¾È¶ ľ²Ã²¾²É ²
.ÁĴ·ºÊ²··ÊÄ
¿»»³ Á·² ,ÊÄ»µ Áû·Ê´ ¿»»³
¿·È ÁÄÀ·ÉÄ´ ¸»² ,Á»»ĔÀ²É ÁµÂÄ´¾²Æ½²Â
º»»ÉÀÄʲ·· ÊÄË»¾Êĺû·² Êĵ ,ɷʵû·²
¿»µ»Ã¹ ,Ê·³»È Áº»»Ê³ ¿»»³ ºËÊĶ ò··
,º¾Ä·· ÊÄʲ´ Êĵ Êij»² ¶ËÄÀ »Ë²·
¼¾À»¾² 'Ê »³Ê »µ½Â" Á»»¸ ·È ¼À·Ì Á·² É»¸¹À
Ä"»¸ Á·»¾Ä »Ë·µÉ ¿»É»µÈ ò·· Å»·² ,"Ä"»¸
Ä´»µ'²Ê·À º»À ºÉ·ÊµÄ´Ã»·² ¼»¸ Á³²¶
Á·Æ ¼²Â º´²¸ ÁÄÀ ò·· Ä·µ»½· ,Ì·´¾Æ¶
Á»»¸ ºÄ·· òµ ¸² ,Ä"»¸ ³Ê ÊÄÈ»ËÆ²Ê Á´»¾»»¶
Á·Æ Á´ÄÊÆ ºÄ·· ÁÄÀ ò·· ¶¾²Ë ĺËÊÄ »µ
.Á·»¾Ä¶ ¿¾·Ä³ µ»² ²
µÃ»»Ì ¸»² "ʸľ² Ì·µ¾·Ì ÁÊÉ"
²Ë»»ÊÀ ʸľ² »³Ê É"¶Ê¶ ²¾Ĕ ¶Ë·Ä· ÌÀ²
ò·· Ç·¹ Á·² ,Ä"»¸ ¼¾À»¾² 'Ê »³Ê¶ µ½Â Ä"»¸
º»À ,µÃ¹· ¶Ê·Ì ¾Ë ¾ÄÆÀ ² ºÂ»»¶ ¸»²'Ã
ÁÊÉ Êĵ Á»»² ÃÄ ºÃ»¾Ë ,¿»¾¾·½ Ľ»¾ºÄ
,¿Äµ Å»·² ¸»·¾³ ºÀ»ºË²³ ¸»² ò·· µ¹·»À
'Ê »³Ê »µ½Â Ê²Æ Ì·½»ÀÌ Ä´»µ'ʵý Á¾»»º ·È
.Ä"»¸ ¼¾À»¾²
ÁÄ··Ä´ ¶Â·É ¼»¸ ÁÊÉ Êĵ º²¶ Ä·µ»½
ò·· »²¾Æ¶ ÁÊÉ Êĵ þ² ³·º ¿Ë Ê̽ ¿Äµ
·¸¸Å Áȸ²¸¯
·"ÁÈÉ ¸²´ÆÃ