Page 8 - Yidishe Tzeit - אידישע צייט
P. 8
הרב בנציון וואלקענפעלד די רייזע פון די "תגרי-לוד"
עורך ״שבת בלעטל״ ,אנטווערפען
‡ „ר‡מ‡טי˘ﬠ ב‡˘רייבונ‚ פון ‡יינﬠ פון „י
ﬠר˘טﬠ רייזﬠס נ‡ך „י מúחמˆ ‰ו ווייúן ‡ויף
˘בוﬠו˙ ביי
‰ר ˜"‰מ‰ר"‡
מבﬠúז‡ זי"ﬠ
70י‡ר ˆורי˜˘ ,נ˙ ˙˘"ט
מארק פרייז .אין יענע צייטן איז דאס בלויז מיט'ן זאגן" :ברוך השם אז מ'זעט איין גרופע חסידים האט זיך אום יאר תש״ט האבן זיך צונויף
געווען א געהאלט פון צוויי מאנאטן. זיך". ארויסגעלאזט קיין ארץ ישראל מיט א געקליבן א גרעסערע גרופע בעלזער
שיף און אנגעקומען אינמיטן די וואך חסידים פון אנטווערפן -בעלגיע מיט א
יענע יאר -תש״ט -איז שבועות האט דער פאפער רב זיך אנגערופן: פאר יום טוב שבועות .אין שפיץ פון די ציל צו פארן אויף שבועות קיין ארץ
געפאלן פרייטאג )און פאר די בני חו״ל אבער רבי ,איך קען מיך נישט גרופע איז געשטאנען הגה"צ דער "ויחי- ישראל להסתופף בצל כ"ק מרן מהר״א
אויך שבת( .פלאנמעסיג האט מען איינהאלטן! ...האט זיך מרן זי"ע יוסף" פון פאפא זצ"ל ,וואס מיט אים זי"ע .גרויס באגייסטערונג וואס מ'קען
געדארפט ארויספארן מיטוואך אויפגעשטעלט מלא קומתו ,און זיך זענען מיטגעקומען צוויי מנינים פון נישט באגרייפן ,האט יעדן ארום
נאכמיטאג ,און אנקומען קיין לוד-ארץ אנגעכאפט דאס גארטל ,און דער פאפער דערהויבענע חסידים און גענומען .ווייל דאס איז געווען דאס
ישראל דאנערשטאג ערב יום טוב רב האט געמאכט די ברכה מיט א אויסגעקליבענע תלמידים .צווישן זיי איז ערשטע מאל וואס מ'האט ארגאניזירט א
אינדערפרי ,נאכ'ן זיך אפשטעלן עטליכע שטארקן קול ,און מרן זי"ע האט זיך געווען הרה״ח רבי יצחק דוד הכהן רייזע פון א גרעסערע גרופע בעלזער
מאל) .דירעקטע רייזעס קיין ארץ ישראל געשאקעלט מיט זיין גאנצן הייליגן גוף, פריעדמאן ע"ה -בעמח״ס "יד-כהן". חסידים צו פארן זען פני קדשו פון מרן
איז נאך דעמאלט נישט געווען (.לויט'ן און געהויבן און אראפגעלאזט זיינע זייער ווינדערליך און געפיליג איז געווען זי"ע נאכ'ן שרעקליכן חורבן פון די
פלאן וואלט געווען גענוג צייט הייליגע הענט ,און געענטפערט "אמן" דאס באגעגעניש פונעם פאפער רב זצ"ל צווייטע וועלט-קריג ,ווען מרן זי"ע האט
אריינצופארן פון לוד קיין תל-אביב ,און מיט'ן גאנצן כח! -די מעשה ברענגט מיט מרן זי"ע .ווען ער איז זיך געראטעוועט מיט זיין ברודער ,דער
ס'האט נישט אויסגעזען אז ס'זאל זיין א אביסל ארויס דאס דערהויבענע געפיל אריינגעקומען ,האט זיך מרן זי"ע בילגורייער רב זי"ע דורך געוואלדיגע
פון די חסידים ,ביים זיך ווידערזען נאך אנגערופן - :ברוך הבא פאפער רב! ברוך ניסים און אנקומען קיין ארץ ישראל ,אום
פראבלעם אדער א פארשפעטיגונג. אזא ביטערע חורבן מיט'ן צדיק-הדור,
און פונעם באנייאונג פונעם בעלזער הבא פאפער רב! טאג ט' שבט תש״ד.
באלד מיטוואך אינדערפרי ,נאכ'ן הויף ביז צו א היסטארישע רייזע קיין
ברענגן די רענצלעך און באגאזש צום דער פאפער רב האט דאן געפרעגט ביי א טייל חסידים איז די רייזע
בעלזער שטיבל אין אנטווערפען ,ווי בעלזא. פון מרן זי"ע צי ער מעג מאכן א ברכה געווען מסירות-נפש ממש ,וואס נאכ'ן
בעאמטע זענען געקומען זיי אפוועגן ,צו "שהחיינו" מיט שם ומלכות ווי ס'איז די שרעקליכן חורבן האבן זיי אצינד קוים
ס'האט די ריכטיגע און פאסיגע וואג ,איז די צווייטע גרופע איז געפארן מיט א הלכה ווען מ'זעט עמיצן וואס מ'האט אנגעהויבן פריש אויפצולעבן די
מען ארויס געפארן מיט אן אויטאבאס פליגער .מיט די השתדלות פון עטליכע ליב און מ'האט אים נישט געזען פאר א טריקענע ביינער ,און אויפפלאקערן די
פון בית המדרש ,באגלייט מיט עסקנים אין שפיץ פון הרה״ח ר' אלימלך שטיק צייט? מרן זי"ע האט אים פארלאשענע קוילן פון די איבער
ווידער ע"ה ,איז געלונגן צו דינגן א געענטפערט אז דער פאטער -מרן געבליבענע אידן וואס האבן זיך צונויף
פייערליכע געזאנג פונעם גאנצן עולם. פליגער פון א פירמע אין לוקסענבורג )א מהרי״ד זי"ע -האט געזאגט אז היינטיגע געקליבן אויף איין ארט ,און געמוזט
קליין לענדל נעבן בעלגיע( ,פאר א צייטן פירט מען זיך נישט צו מאכן די אנהייגן שאפן פונדאסניי :בתי מדרשות,
נאך עטליכע שטונדן פארן איז מען ביליגע פרייז פון 8000פראנק ,וואס ברכה בשם ומלכות ,און מ'איז יוצא
אנגעקומען צום לופט-פעלד אין דאס איז געווען היבש ביליגער ווי די פרנסות ,קהילות און מוסדות און נאך.
לוקסענבורג .דארט האבן זיך געמאכט
פארשידענע טעכנישע פראבלעמען און
אידישע צייט< 32
במדבר תשע"ט
עורך ״שבת בלעטל״ ,אנטווערפען
‡ „ר‡מ‡טי˘ﬠ ב‡˘רייבונ‚ פון ‡יינﬠ פון „י
ﬠר˘טﬠ רייזﬠס נ‡ך „י מúחמˆ ‰ו ווייúן ‡ויף
˘בוﬠו˙ ביי
‰ר ˜"‰מ‰ר"‡
מבﬠúז‡ זי"ﬠ
70י‡ר ˆורי˜˘ ,נ˙ ˙˘"ט
מארק פרייז .אין יענע צייטן איז דאס בלויז מיט'ן זאגן" :ברוך השם אז מ'זעט איין גרופע חסידים האט זיך אום יאר תש״ט האבן זיך צונויף
געווען א געהאלט פון צוויי מאנאטן. זיך". ארויסגעלאזט קיין ארץ ישראל מיט א געקליבן א גרעסערע גרופע בעלזער
שיף און אנגעקומען אינמיטן די וואך חסידים פון אנטווערפן -בעלגיע מיט א
יענע יאר -תש״ט -איז שבועות האט דער פאפער רב זיך אנגערופן: פאר יום טוב שבועות .אין שפיץ פון די ציל צו פארן אויף שבועות קיין ארץ
געפאלן פרייטאג )און פאר די בני חו״ל אבער רבי ,איך קען מיך נישט גרופע איז געשטאנען הגה"צ דער "ויחי- ישראל להסתופף בצל כ"ק מרן מהר״א
אויך שבת( .פלאנמעסיג האט מען איינהאלטן! ...האט זיך מרן זי"ע יוסף" פון פאפא זצ"ל ,וואס מיט אים זי"ע .גרויס באגייסטערונג וואס מ'קען
געדארפט ארויספארן מיטוואך אויפגעשטעלט מלא קומתו ,און זיך זענען מיטגעקומען צוויי מנינים פון נישט באגרייפן ,האט יעדן ארום
נאכמיטאג ,און אנקומען קיין לוד-ארץ אנגעכאפט דאס גארטל ,און דער פאפער דערהויבענע חסידים און גענומען .ווייל דאס איז געווען דאס
ישראל דאנערשטאג ערב יום טוב רב האט געמאכט די ברכה מיט א אויסגעקליבענע תלמידים .צווישן זיי איז ערשטע מאל וואס מ'האט ארגאניזירט א
אינדערפרי ,נאכ'ן זיך אפשטעלן עטליכע שטארקן קול ,און מרן זי"ע האט זיך געווען הרה״ח רבי יצחק דוד הכהן רייזע פון א גרעסערע גרופע בעלזער
מאל) .דירעקטע רייזעס קיין ארץ ישראל געשאקעלט מיט זיין גאנצן הייליגן גוף, פריעדמאן ע"ה -בעמח״ס "יד-כהן". חסידים צו פארן זען פני קדשו פון מרן
איז נאך דעמאלט נישט געווען (.לויט'ן און געהויבן און אראפגעלאזט זיינע זייער ווינדערליך און געפיליג איז געווען זי"ע נאכ'ן שרעקליכן חורבן פון די
פלאן וואלט געווען גענוג צייט הייליגע הענט ,און געענטפערט "אמן" דאס באגעגעניש פונעם פאפער רב זצ"ל צווייטע וועלט-קריג ,ווען מרן זי"ע האט
אריינצופארן פון לוד קיין תל-אביב ,און מיט'ן גאנצן כח! -די מעשה ברענגט מיט מרן זי"ע .ווען ער איז זיך געראטעוועט מיט זיין ברודער ,דער
ס'האט נישט אויסגעזען אז ס'זאל זיין א אביסל ארויס דאס דערהויבענע געפיל אריינגעקומען ,האט זיך מרן זי"ע בילגורייער רב זי"ע דורך געוואלדיגע
פון די חסידים ,ביים זיך ווידערזען נאך אנגערופן - :ברוך הבא פאפער רב! ברוך ניסים און אנקומען קיין ארץ ישראל ,אום
פראבלעם אדער א פארשפעטיגונג. אזא ביטערע חורבן מיט'ן צדיק-הדור,
און פונעם באנייאונג פונעם בעלזער הבא פאפער רב! טאג ט' שבט תש״ד.
באלד מיטוואך אינדערפרי ,נאכ'ן הויף ביז צו א היסטארישע רייזע קיין
ברענגן די רענצלעך און באגאזש צום דער פאפער רב האט דאן געפרעגט ביי א טייל חסידים איז די רייזע
בעלזער שטיבל אין אנטווערפען ,ווי בעלזא. פון מרן זי"ע צי ער מעג מאכן א ברכה געווען מסירות-נפש ממש ,וואס נאכ'ן
בעאמטע זענען געקומען זיי אפוועגן ,צו "שהחיינו" מיט שם ומלכות ווי ס'איז די שרעקליכן חורבן האבן זיי אצינד קוים
ס'האט די ריכטיגע און פאסיגע וואג ,איז די צווייטע גרופע איז געפארן מיט א הלכה ווען מ'זעט עמיצן וואס מ'האט אנגעהויבן פריש אויפצולעבן די
מען ארויס געפארן מיט אן אויטאבאס פליגער .מיט די השתדלות פון עטליכע ליב און מ'האט אים נישט געזען פאר א טריקענע ביינער ,און אויפפלאקערן די
פון בית המדרש ,באגלייט מיט עסקנים אין שפיץ פון הרה״ח ר' אלימלך שטיק צייט? מרן זי"ע האט אים פארלאשענע קוילן פון די איבער
ווידער ע"ה ,איז געלונגן צו דינגן א געענטפערט אז דער פאטער -מרן געבליבענע אידן וואס האבן זיך צונויף
פייערליכע געזאנג פונעם גאנצן עולם. פליגער פון א פירמע אין לוקסענבורג )א מהרי״ד זי"ע -האט געזאגט אז היינטיגע געקליבן אויף איין ארט ,און געמוזט
קליין לענדל נעבן בעלגיע( ,פאר א צייטן פירט מען זיך נישט צו מאכן די אנהייגן שאפן פונדאסניי :בתי מדרשות,
נאך עטליכע שטונדן פארן איז מען ביליגע פרייז פון 8000פראנק ,וואס ברכה בשם ומלכות ,און מ'איז יוצא
אנגעקומען צום לופט-פעלד אין דאס איז געווען היבש ביליגער ווי די פרנסות ,קהילות און מוסדות און נאך.
לוקסענבורג .דארט האבן זיך געמאכט
פארשידענע טעכנישע פראבלעמען און
אידישע צייט< 32
במדבר תשע"ט