Page 13 - Yidishe Tzeit - אידישע צייט
P. 13
:Ȳ´Æ³ É´»¸³Æ
:·«ÃÄ´´Â°·« '®·Å´¬¸´»°¬
htmxh sed ~kth grvr s}m|dlumh qvg ~d|{p ~i}f|~hi hkr}
{|dx d|de smd 45 eiede ph{ g pigfh g rhme s |dx
-
च ºÊƳ 45 ³·³²³ É"É Á·² ¾¾½³ ÉÊ²Æ ²Ê²³ Á·Æ ÊĽ»³ ĻʲºÃ»¶ »µ Á»² Á»»´Â»»Ê² ºÄ·· Ê»µ² µÀÄÀ
ò´ ĺÃ,49 »µ Á·² ·»ÂÄ··Ä Êĺ,14 Êĵ Å»·² µ"À¶»³¶ ¹ºË ¿»»³ च Á·»Ã ,º ²Ë ÌËÊÆ ¼²··º»À
º¾Ä·· Êĵ Êij»² 45 – ³·³²³ »µ»Ã¹ »Æ¾² ³Êɳ µ»»ÊÆ Ã»·Ê´
º² ÁÄÀ ºÄ·· È"À·ºË³ ¸² Áʲ··Ä´ Áµ¾²ÀÄ´ ¸»² ÃÄ Ã²·· ¿Äµ½²Â
³·³²³ ¾¶É'µµ"À¶»³ ÁË»ºÂ²´»´ ¿Ä»»Â Á'Ê²Æ ¶Â»Æ¶ Á³² ¿Äµ Áû´
Á·² 14 Á·² 49 »»³ ¾É»·· Á'Æ»·² ºÄ»·³Ä´ µÂ»È² ºÊÄ·· ò·· 45 –
.ÉÊ²Æ ²Ê²³
²"º»¾Ë 45 – ³·³²³À Ê"·Àµ² ÁÊÀ É"½º²¶Áµ¾²ÀÄ´»··
»µ ºÊĵ²ÆÄ´Æ»·² º²¶ ÊÄ »·· É»Ê·È Ê²» ² º»À ¶Æ»Ã² Á² ÁÆ·ÊʲÆ
ÁÄÂÄÉ ¾²¸'À »µ½ ¿»À·½Ã ÄÊÄÃÄÊ´ ÁÄÀÄ·ÈÊĺ·² ¼»¸ ¿»µ»Ã¹
Ê»µ² ÊȳÀ ¿Äµ ÁÄ»·³Æ»·² Á·Æ ºÉÄ»²ÊÆ Áº´»»··ÈÊ²Æ ¿Äµ Á³»»¶Â²
ľ² º»À ËʵÀ¶ Ì»³ ľ·Æº½²ÊÆ ÊÄ´»¸»Ê ² ,45 – ³·³²³ ̽¾ÀÀ
ÊÄ´»º½ÄÀ ² ,¶Ê·Ì¶ ¾½»¶ ,¶Ê¶º ¶·ÉÀ ,¶¾»ÆÌ »Êµ¹ ,ÁÊĶĴ·È
.¶½·Ã Ä´»µ'Ì·³¹Ê ² Á·² Ë»º¶ ¾½»¶
Áʲ··Ä´ ÁƲËÄ´ ¸»² µÀÄÀ Á˻ʲºÃ»¶ ¿ÄÂÄ» »»³ ºÊ² Á'Æ»·²
Äɲº Á·² ,(!) Êľ²µ Á²»¾»À 19 ·È ³·ÊÉ Á·Æ ÄÀ·Ã ÄË»ºÃ²ºÂ²Æ »µ
¼»¸ º²¶ ,¾·¾² ˵·¹ ¿ÄÂÄƲ¾Ê²Æ ¿Äµ ,Å»·Êĵ ´Â²¾ ºË»Â
³²Ê´ »µ Á² º»»´ Á²µ ºÂ»¸ ò·· ,ºÄ³Ê² »·³ ÄË»ºÉ²Æ »µ Á³»·¶Ä´Â²
¸»² ÃÄ .´²º ² ·¾»Æ² ´»µÂ¾ÄÆÊ²Æ ºË»Â ·À·»³ ¿·» »µÀ ºÄ³Ê²
,µÊÄ Êĵ Êĺ·² Ã»Æ 40 »·· Å»º »·¸² ¼²¾ ² Áʲ··Ä´ Á³²Ê´Ä´Ã»·²
Á·² ¶Ê¶º ¶·ÉÀ ,¶Ê·Ì¶ ¾½»¶ Êĵ ºÊ»È²¾Æ Á»»¸ ºÄ·· ºÊ²µ ò··
Êȹ· ¶¾»¶É¶ ̳¹Ê¾ ÁĴ·´Â»µ²³ Ä´»¾²È¾»Æ Á·² Ë»º¶ ¾½»¶
.˵·É¶
»·³ Êĵ Á·Æ ¾Æ²ºË Áº»»··È ¿»»³ Á»·Ë º¾²¶ ÁÄÀ ÁÄ·· µÂ»È²
Á·² Ì·µ·Ã» »µ Áû´ Á³»»¶·È² µ"ó ¼»¸ º»»Ê´ ÁÄÀ Á·² ºÄ³Ê²
ÃÄ ¸² Áʲ··Ä´ Áµ¾²ÀÄ´ ¸»² ,ÁĴ²ºË ÄÂľ²ºË »µ ÁÄ»ÈÆ»·Ê²
Êĵ ÁÄ·· ,¶Â»Æ¶ Á³² ̹¶ µÀÄÀ ÊĸĻµÂ²Ê´ ² ÁÄÀ·ÉÊ²Æ ºÄ··
.Ë·µÉ· ¾·µ´ Ì»³ ¿Äµ Ê²Æ Á»»ºËµÂ·Ê´ ¿Äµ Á´»»¾ ºÄ·· ²"º»¾Ë »³Ê
º»À Å»·Êĵ û·Ê² ÁÉ·É ¿»µ»Ã¹ Ê帻·º »µ ò·· ³´Ë µÀÄÀ ²
.Ì·ÉÉ·Ì˶ û·Ê´
µÄ·· ² Áʲ··Ä´ º¾ÄºËÄ´ ¸»² Á»Â³¶ ÁÊÉ µÄ·· ¿Äµ ¿ÄºÀ
Á·Æ Áº»»¶¾È»»² ľ² º»À Á³Ä´Æ² ¶"»² ¼»¸ ºÄ·· Ľ¾Ä·· ¿»ÂÉÃÄ
û·Ê´ º»À ÁÊÄ·· ºÂ»·ÊÉÄ´ ¾²¸ ÃÄ ¸² »µ½ ,µÀÄÀ Á˻ʲºÃ»¶ ¿Äµ
.45 – ³·³²³ ̽¾ÀÀ ÌʲÆ̾· ¿Ë¾ º½²ÊÆ
´¹ ·Êò ÌʹÀÀ ÁÄÀ·ÉÄ´Ê²Æ ºÄ·· ¿À·ÊÀ¶ µÀÄÀ Êĵ
¿Äµ Å»·² Áʲ··Ä´ ºÀ»ºË²³ ¾Ä»ÈÄÆà ¸»² Á·² ,º"¾Ä³¶ Ì·Ä·³Ë¶
Êĵ ¿·Ê² Á·Æ ¿»µ»Ã¹ ľ»Æ »µ Ê²Æ º»»¶Â´Ä¾Ä´ ² Á³Ä´ ·È ÁÀ¸
˵·É¶ ÌÈ»¹À³ Ì·Ä·³Ë ³·º ¿·» ¿Äµ Á¾»»·· Á¾Ä·· Ľ¾Ä·· º¾Ä··
·¸¸Å Áȸ²¸¯ ¼»¸ Áʲ··Ä´ º¾ÄºËÄ´ ¼»·² ¸»² ¿»ÂÉÃÄ µÄ·· ÄÊĵ·¸²³ ²
,²"º»¾Ë 45 – ³·³²³À Ê"·Àµ² ÁÊÀ É"½ ¿Ê·²À· ¿³Ê Á·Æ
.µÀÄÀ Á´»ºÊ²Ã»·Ê´ ¿Äµ Á³Ä¾·Èº»À
Á·² ÁÄÀÄÂÆ»·² ÁÄÂÄÉ ·È º²Ê²Æ² ¿»¹Ê·² Ìý¶ Á'º»À Á³Ä´·ÈƲ
.»·²Ê¶ µ·³½³ ¿»¾ ʳÄÀ· ʻľ Ç·¹À ºÃÄ´ Ä´»¾²È¾»Æ »µ ÁʻȲ¾Æ
°"ÃÈÉ Ç´½¯ . ÊÄÀ Áµ¾ÄÀ Á»Â³¶ ÁÊÉ µÄ·· Êĵ ºÄ·· ´Äº Ä´»µÂÄÀ·É »µ Á»²
Ê·³»È Á'Ê²Æ ÁĴ·¸»»··Â² »·ÂÄ´ »µ Á·² µÀÄÀ¶ »ÊµÃ »µ Êij»² ¿»ºÊÆ
.'ɶ ·Â»Ì·³Ê ÁÂÊÀ É"½µ·³½·¿»À˵·³½²Á»»¸·Èº½ÄÊÆ˺²
! Á·² .ÁÄÀÄ ·È ¾»»ºÂ² ºÄºÊ²··ÊÄ ÁÄÂĸ Ľ¾Ä·· ¾²ÊË»À ¿»Æ¾²
!Ê»µ²¶ µÀÄÀ¶ µ·³½ ¶»¶» ¾·µ´· ¶¸¶ Ì»³¶ µ·³½ ¶»¶» ¾·µ´
:·«ÃÄ´´Â°·« '®·Å´¬¸´»°¬
htmxh sed ~kth grvr s}m|dlumh qvg ~d|{p ~i}f|~hi hkr}
{|dx d|de smd 45 eiede ph{ g pigfh g rhme s |dx
-
च ºÊƳ 45 ³·³²³ É"É Á·² ¾¾½³ ÉÊ²Æ ²Ê²³ Á·Æ ÊĽ»³ ĻʲºÃ»¶ »µ Á»² Á»»´Â»»Ê² ºÄ·· Ê»µ² µÀÄÀ
ò´ ĺÃ,49 »µ Á·² ·»ÂÄ··Ä Êĺ,14 Êĵ Å»·² µ"À¶»³¶ ¹ºË ¿»»³ च Á·»Ã ,º ²Ë ÌËÊÆ ¼²··º»À
º¾Ä·· Êĵ Êij»² 45 – ³·³²³ »µ»Ã¹ »Æ¾² ³Êɳ µ»»ÊÆ Ã»·Ê´
º² ÁÄÀ ºÄ·· È"À·ºË³ ¸² Áʲ··Ä´ Áµ¾²ÀÄ´ ¸»² ÃÄ Ã²·· ¿Äµ½²Â
³·³²³ ¾¶É'µµ"À¶»³ ÁË»ºÂ²´»´ ¿Ä»»Â Á'Ê²Æ ¶Â»Æ¶ Á³² ¿Äµ Áû´
Á·² 14 Á·² 49 »»³ ¾É»·· Á'Æ»·² ºÄ»·³Ä´ µÂ»È² ºÊÄ·· ò·· 45 –
.ÉÊ²Æ ²Ê²³
²"º»¾Ë 45 – ³·³²³À Ê"·Àµ² ÁÊÀ É"½º²¶Áµ¾²ÀÄ´»··
»µ ºÊĵ²ÆÄ´Æ»·² º²¶ ÊÄ »·· É»Ê·È Ê²» ² º»À ¶Æ»Ã² Á² ÁÆ·ÊʲÆ
ÁÄÂÄÉ ¾²¸'À »µ½ ¿»À·½Ã ÄÊÄÃÄÊ´ ÁÄÀÄ·ÈÊĺ·² ¼»¸ ¿»µ»Ã¹
Ê»µ² ÊȳÀ ¿Äµ ÁÄ»·³Æ»·² Á·Æ ºÉÄ»²ÊÆ Áº´»»··ÈÊ²Æ ¿Äµ Á³»»¶Â²
ľ² º»À ËʵÀ¶ Ì»³ ľ·Æº½²ÊÆ ÊÄ´»¸»Ê ² ,45 – ³·³²³ ̽¾ÀÀ
ÊÄ´»º½ÄÀ ² ,¶Ê·Ì¶ ¾½»¶ ,¶Ê¶º ¶·ÉÀ ,¶¾»ÆÌ »Êµ¹ ,ÁÊĶĴ·È
.¶½·Ã Ä´»µ'Ì·³¹Ê ² Á·² Ë»º¶ ¾½»¶
Áʲ··Ä´ ÁƲËÄ´ ¸»² µÀÄÀ Á˻ʲºÃ»¶ ¿ÄÂÄ» »»³ ºÊ² Á'Æ»·²
Äɲº Á·² ,(!) Êľ²µ Á²»¾»À 19 ·È ³·ÊÉ Á·Æ ÄÀ·Ã ÄË»ºÃ²ºÂ²Æ »µ
¼»¸ º²¶ ,¾·¾² ˵·¹ ¿ÄÂÄƲ¾Ê²Æ ¿Äµ ,Å»·Êĵ ´Â²¾ ºË»Â
³²Ê´ »µ Á² º»»´ Á²µ ºÂ»¸ ò·· ,ºÄ³Ê² »·³ ÄË»ºÉ²Æ »µ Á³»·¶Ä´Â²
¸»² ÃÄ .´²º ² ·¾»Æ² ´»µÂ¾ÄÆÊ²Æ ºË»Â ·À·»³ ¿·» »µÀ ºÄ³Ê²
,µÊÄ Êĵ Êĺ·² Ã»Æ 40 »·· Å»º »·¸² ¼²¾ ² Áʲ··Ä´ Á³²Ê´Ä´Ã»·²
Á·² ¶Ê¶º ¶·ÉÀ ,¶Ê·Ì¶ ¾½»¶ Êĵ ºÊ»È²¾Æ Á»»¸ ºÄ·· ºÊ²µ ò··
Êȹ· ¶¾»¶É¶ ̳¹Ê¾ ÁĴ·´Â»µ²³ Ä´»¾²È¾»Æ Á·² Ë»º¶ ¾½»¶
.˵·É¶
»·³ Êĵ Á·Æ ¾Æ²ºË Áº»»··È ¿»»³ Á»·Ë º¾²¶ ÁÄÀ ÁÄ·· µÂ»È²
Á·² Ì·µ·Ã» »µ Áû´ Á³»»¶·È² µ"ó ¼»¸ º»»Ê´ ÁÄÀ Á·² ºÄ³Ê²
ÃÄ ¸² Áʲ··Ä´ Áµ¾²ÀÄ´ ¸»² ,ÁĴ²ºË ÄÂľ²ºË »µ ÁÄ»ÈÆ»·Ê²
Êĵ ÁÄ·· ,¶Â»Æ¶ Á³² ̹¶ µÀÄÀ ÊĸĻµÂ²Ê´ ² ÁÄÀ·ÉÊ²Æ ºÄ··
.Ë·µÉ· ¾·µ´ Ì»³ ¿Äµ Ê²Æ Á»»ºËµÂ·Ê´ ¿Äµ Á´»»¾ ºÄ·· ²"º»¾Ë »³Ê
º»À Å»·Êĵ û·Ê² ÁÉ·É ¿»µ»Ã¹ Ê帻·º »µ ò·· ³´Ë µÀÄÀ ²
.Ì·ÉÉ·Ì˶ û·Ê´
µÄ·· ² Áʲ··Ä´ º¾ÄºËÄ´ ¸»² Á»Â³¶ ÁÊÉ µÄ·· ¿Äµ ¿ÄºÀ
Á·Æ Áº»»¶¾È»»² ľ² º»À Á³Ä´Æ² ¶"»² ¼»¸ ºÄ·· Ľ¾Ä·· ¿»ÂÉÃÄ
û·Ê´ º»À ÁÊÄ·· ºÂ»·ÊÉÄ´ ¾²¸ ÃÄ ¸² »µ½ ,µÀÄÀ Á˻ʲºÃ»¶ ¿Äµ
.45 – ³·³²³ ̽¾ÀÀ ÌʲÆ̾· ¿Ë¾ º½²ÊÆ
´¹ ·Êò ÌʹÀÀ ÁÄÀ·ÉÄ´Ê²Æ ºÄ·· ¿À·ÊÀ¶ µÀÄÀ Êĵ
¿Äµ Å»·² Áʲ··Ä´ ºÀ»ºË²³ ¾Ä»ÈÄÆà ¸»² Á·² ,º"¾Ä³¶ Ì·Ä·³Ë¶
Êĵ ¿·Ê² Á·Æ ¿»µ»Ã¹ ľ»Æ »µ Ê²Æ º»»¶Â´Ä¾Ä´ ² Á³Ä´ ·È ÁÀ¸
˵·É¶ ÌÈ»¹À³ Ì·Ä·³Ë ³·º ¿·» ¿Äµ Á¾»»·· Á¾Ä·· Ľ¾Ä·· º¾Ä··
·¸¸Å Áȸ²¸¯ ¼»¸ Áʲ··Ä´ º¾ÄºËÄ´ ¼»·² ¸»² ¿»ÂÉÃÄ µÄ·· ÄÊĵ·¸²³ ²
,²"º»¾Ë 45 – ³·³²³À Ê"·Àµ² ÁÊÀ É"½ ¿Ê·²À· ¿³Ê Á·Æ
.µÀÄÀ Á´»ºÊ²Ã»·Ê´ ¿Äµ Á³Ä¾·Èº»À
Á·² ÁÄÀÄÂÆ»·² ÁÄÂÄÉ ·È º²Ê²Æ² ¿»¹Ê·² Ìý¶ Á'º»À Á³Ä´·ÈƲ
.»·²Ê¶ µ·³½³ ¿»¾ ʳÄÀ· ʻľ Ç·¹À ºÃÄ´ Ä´»¾²È¾»Æ »µ ÁʻȲ¾Æ
°"ÃÈÉ Ç´½¯ . ÊÄÀ Áµ¾ÄÀ Á»Â³¶ ÁÊÉ µÄ·· Êĵ ºÄ·· ´Äº Ä´»µÂÄÀ·É »µ Á»²
Ê·³»È Á'Ê²Æ ÁĴ·¸»»··Â² »·ÂÄ´ »µ Á·² µÀÄÀ¶ »ÊµÃ »µ Êij»² ¿»ºÊÆ
.'ɶ ·Â»Ì·³Ê ÁÂÊÀ É"½µ·³½·¿»À˵·³½²Á»»¸·Èº½ÄÊÆ˺²
! Á·² .ÁÄÀÄ ·È ¾»»ºÂ² ºÄºÊ²··ÊÄ ÁÄÂĸ Ľ¾Ä·· ¾²ÊË»À ¿»Æ¾²
!Ê»µ²¶ µÀÄÀ¶ µ·³½ ¶»¶» ¾·µ´· ¶¸¶ Ì»³¶ µ·³½ ¶»¶» ¾·µ´
